کتاب غرور و تعصب

کتاب «غرور و تعصب» (Pride and Prejudice)، دومین اثر «جین آستین» و از دید صاحب‌نظران، برجسته‌ترین اثر اوست. آستین این کتاب را در سال ۱۷۹۶ با نام «اثر اولیه» نوشت؛ اما بعدها این نام تغییر کرد و انتشار کتاب هم تا سال ۱۸۱۳ طول کشید. «نشر نی» نسخه‌ای از این کتاب را در سال ۱۴۰۱ با برگردان «رضا رضایی» به فارسی منتشر کرده است. تا امروز کارگردانان زیادی تلاش کرده‌اند تا اقتباسی نمایشی یا سینمایی از این اثر بسازند.

درباره‌ی کتاب غرور و تعصب

غرور و تعصب داستانی واقع‌گرایانه‌‌ی عاشقانه است که شرایط اجتماعی انگلستان در قرن نوزدهم را به تصویر می‌کشد. در این جامعه که به‌شدت درگیر نظام طبقاتی است، کلیشه‌هایی مثل غرور طبقه‌ی اشراف یا تعصب به باورهایشان رایج است. ازدواج، دادوستدی است که با آن اعتبار به دست می‌آید و آبرو حفظ می‌شود. زنان به عقب رانده شده‌اند و تنها موفقیت آن‌ها احتمالاً ازدواج با مردی ثروتمند یا قدرتمند است. آستین در این کلاسیک عاشقانه، جایگاه و نقش زنان در خانواده و جامعه‌ی آن روزهای انگلستان را به‌خوبی روایت کرده است.

ویژگی‌های کتاب غرور و تعصب

راوی رمان غرور و تعصب شوخ‌طبع است. او با نگاهی نقاد و ریزبین و با لحنی که گاهی تمسخرآمیز است، رفتارها را با کمی اغراق بیان می‌کند. همین سبک روایت باعث شده است تا این کتاب الهام‌بخش کمدی‌های خانوادگی بعد از خودش هم باشد. نمایش طبیعت انسان در جامعه‌ای درگیر تبعیض و فقر با چاشنی عشق، به این اثر آستین غنای بیشتری بخشیده است.

آستین این کتاب را در دوره‌ی عبور انگلیس از رمانتیسم به رئالیسم (واقع‌گرایی) نوشت. نوشته‌ی او در دسته‌ی رمان‌های پیشاواقع‌گرایی قرار می‌گیرد. او در این کتاب، جزئیات دقیق و واقعی از زندگی مردم انگلیس قرن نوزدهم را روایت می‌کند. دقت و ظرافت در پرداخت وضعیت اجتماعی و شخصیت از ویژگی‌های برجسته‌ی این رمان است. ‌

این رمان به‌طور رسمی ارتباطی به «جنبش فمنیسم» ندارد؛ اما بارهاوبارها در نقدها به شخصیت مستقل الیزابت اشاره کرده‌اند. از طرفی آستین با خلق الیزابت، نقش کلیشه‌ای زنان در انگلستان قرن نوزدهم را نقد می‌کند.

آستین در این رمان روایت مستقیم آزاد را به کار گرفت و آن را توسعه دارد. این کار تأثیر زیادی بر روایت نویسندگان بعد از او گذاشت.

خلاصه کتاب غرور و تعصب

داستان درباره‌ی خانواده‌ی بنت با پنج دختر است که پدرشان را به‌تازگی از دست داده‌اند. دارایی خانواده به تنها وارث مذکر رسیده است که کشیشی بی‌دست‌وپاست. حالا مادرِ دخترها احساس خطر کرده است. به نظر نمی‌آید که او بتواند با دخترهایش راحت زندگی کند؛ پس تصمیم می‌گیرد تا دخترانش را به خانواده‌های متمول شوهر بدهد و خانواده را نجات بدهد.

ماجرای اصلی از آنجا شروع می‌شود که دو مرد جوان به همسایگی این خانواده نقل مکان می‌کنند؛ یکی آقای بینگلی که خوش‌برخورد و مهربان است و دیگری آقای دارسی که مغرور و متعصب به نظر می‌رسد.

داستان عاشقانه‌ی کتاب بین الیزابت دختر دوم خانواده‌ی بنت و آقای دارسی اتفاق می‌افتد. این عاشقانه‌ی کلاسیک روایت زوجی است که از دشمن به عاشق (Enemy to lover) تبدیل می‌شوند. الیزابت در ابتدا دارسی را مردی مغرور و یکی شبیه همه‌ی آدم‌های طبقه‌ی اشراف می‌بیند. در این بین ویکهام هم که افسری موذی و خوش‌قیافه است بیکار ننشسته است. او با داستان‌های عجیبش درباره‌ی ظلم‌های دارسی، قضاوت الیزابت درباره‌ی او را مختل می‌کند؛ اما آیا الیزابت بالأخره به حیله‌ی او پی می‌برد؟

چرا باید رمان غرور و تعصب را بخوانیم؟

این کتاب نوشته‌ی نویسنده‌ای بیست‌ویک‌ساله است؛ بااین‌حال یکی از آثار برجسته‌ی ادبیات کلاسیک به شمار می‌رود و از محبوب‌ترین و پرمخاطب‌ترین آن‌هاست. الیزابت بنت شخصیت اصلی این داستان، یکی از زنان قدرتمند و مستقل ادبیات کلاسیک است. نثر ظریف و شوخ‌طبعی خاص جین آستین و شخصیت‌پردازی‌های قوی او جذابیت این اثر را دوچندان می‌کند.

دانلود رمان غرور و تعصب را به چه کسانی توصیه می‌کنیم؟

خواندن کتاب غرور و تعصب را به همه‌ی علاقه‌مندان ادبیات کلاسیک انگلیس توصیه می‌کنیم. احتمالاً این کتاب برای کسانی که به خواندن داستان‌های عاشقانه در بستر زندگی واقعی مردم علاقه دارند، جذاب است.

درون‌مایه و پیام‌های کلیدی رمان غرور و تعصب

غرور و تعصب همان‌طور که از نام کتاب هم پیداست، دو دغدغه‌ی مهم در این کتاب هستند. دگرگونی شخصیت‌های اصلی (Character arc) یعنی الیزابت و آقای دارسی بر اساس همین درون‌مایه شکل گرفته است. این دو شخصیت در تعامل با هم یاد می‌گیرند که بر این دو ویژگی منفی خودشان غلبه کنند.

اما این رمان چندلایه درون‌مایه‌های فرعی دیگری هم دارد؛ مثلاً با خواندن این داستان می‌شود نتیجه گرفت که ازدواج نباید برپایه‌ی نیازهای مادی و اجتماعی باشد؛ بلکه عشق، احترام متقابل و درک عمیق هر دو طرف باشد.

در این کتاب تمرکز بر زندگی زنان و نقش آن‌ها در جامعه و انتظارات جامعه از آن‌هاست. آستین در زیرمتن این داستان این کلیشه، نقش‌ها و انتظارات را غیرضروری می‌داند. او با خلق الیزابت، تصویری از زن مستقل با توانایی عاشق‌شدن و تصمیم‌گیری را تداعی کرده است.

نقد مختصر رمان غرور و تعصب

منتقدان کتاب غرور و تعصب، نظرات متفاوتی درباره‌ی این کتاب دارند. در زمان انتشار این اثر نشریه‌ها از آن استقبال کردند؛ مثلاً نشریه‌ی The Critical Review در سال ۱۸۱۳ مقاله‌ای در ستایش الیزابت بنت، شخصیت اصلی رمان منتشر کرد. آن‌ها الیزابت را زنی می‌دانستند که شیرینی و زیرکی‌اش او را به جذاب‌ترین بخش تابلوی خانواده‌ی بنت تبدیل کرده است.

نشریه‌ی The British Critic در همان سال موفقیتی چشمگیر را برای این کتاب پیش‌بینی کرد؛ اما بعدها پای نقدهای دیگری هم به میان آمد و به‌ویژه از نویسندگان خیلی از این اثر آستین استقبال نکردند.

مارک تواین (Mark Twain) یکی از مخالفان سفت‌وسخت آستین با ادبیاتی گزنده بود. او در جایی اشاره کرده است: «هر وقت غرور و تعصب را می‌خوانم، دلم می‌خواهد او (آستین) را از خاک بیرون بیاورم و با استخوان ساق پایش بر سرش بکوبم.» تواین در جای دیگری نفرتش به نوشته‌های آستین را به شکل دیگری بیان می‌کند. او می‌گوید: «من تا آنجا پیش می‌روم که می‌گویم هر کتابخانه‌ای که شامل یک جلد از کتاب‌های جین آستین نباشد، کتابخانه‌ی خوبی است. حتی اگر هیچ کتاب دیگری نداشته باشد.»

شارلوت برونته، نویسنده‌ی رمان محبوب «جین ایر» یکی از معروف‌ترین نقدها به غرور و تعصب را نوشت. او در نامه‌ای به جی. اچ. لوئیس (G. H. Lewes)، منتقد ادبی نظراتش را درباره‌ی کتاب آستین نوشت. از مجموع این نامه این طور برمی‌آید که شارلوت معتقد است جین آستین، در ظاهری سطحی از اتفاقات باقی می‌ماند. او طبیعت و فضا را به‌خوبی روایت می‌کند؛ اما چیزی از قلب و احساسات عمیق انسانی در نوشته‌های او وجود ندارد. آستین در این نامه برخلاف تواین معتقد است که غرور و تعصب ارزش خواندن دارد و روایت‌های آن دقیق و ظریف است؛ اما جهان نادیدنی احساسات انسانی و هدف حساس مرگ را نادیده می‌گیرد. شارلوت برونته، جین آستین را بانویی عاقل اما کاملاً بی‌احساس می‌دید.

مری راسل مینفورد (Mary Russell Mitford) از نویسندگان هم‌عصر جین آستین، جنبه‌های مثبتی در غرور و تعصب می‌دید؛ اما شخصیت الیزابت را دنیوی و گستاخ تعبیر می‌کرد. او فکر می‌کرد آستین، در نوشتن شخصیت‌ها ظرافت ندارد. مری معتقد بود زن بی‌لیاقتی مانند الیزابت نباید همسر آقای دارسی می‌شد.

پیشنهاد می‌کنیم یادداشت «نقد و تحلیل کتاب غرور و تعصب» را نیز در وبلاگ طاقچه بخوانید.

بررسی مختصر شخصیت‌های کتاب غرور و تعصب

• الیزابت بنت: الیزابت دختر دوم خانواده است و نقش اصلی رمان به عهده‌ی اوست. او دختری سرزنده، باهوش و مستقل است که می‌خواهد برخلاف برخلاف ازدواج‌های سنتی با عشق و احترام ازدواج کند. در ابتدای داستان او درگیر تعصب در قضاوت است؛ اما کم‌کم پخته‌تر می‌شود و این نگاه یک‌سویه را کنار می‌گذارد.
• آقای دارسی: دارسی شخصیت اصلی مرد داستان است. او در ابتدا متکبر به نظر می‌رسد؛ اما کم‌کم مشخص می‌شود که مردی وفادار و مهربان است و فقط در بیان احساساتش راحت نیست. در طول رمان او کم‌کم یاد می‌گیرد که بیشتر فروتن باشد.
• جین بنت: دختر اول خانواده‌ی بنت و زیباترین آن‌هاست. او مهربان و ساده‌دل است و همه‌ی آدم‌ها رو خوب می‌بیند. او رابطه‌ی خوبی با الیزابت دارد و حامی عاطفی خواهر کوچک‌تر است. داستان عاشقانه‌ی جین با آقای بینگلی خط دیگری از روایات عاشقانه‌ی غرور و تعصب است.
• آقای بینگلی: او مردی مهربان و خوش‌برخورد است؛ البته کمی هم تخت تأثیر خواهرها و دوست صمیمی‌اش آقای دارسی است. بینگلی به طبقات اجتماعی و ثروت افراد اهمیتی نمی‌دهد و عاشق جین می‌شود.

معرفی نویسنده غرور و تعصب

جین آستین زاده‌ی ۱۶ دسامبر ۱۷۷۵ (۲۵ آذر ۱۱۵۴ خورشیدی) در استیونتون، همپشر انگلستان است. پدر او کشیش بود و او هفت خواهر و برادر دیگر هم داشت. جین هرگز ازدواج نکرد و تا پایان عمر کتاب‌هایش را با نام «بانویی» منتشر کرد. او بعد از مرگش با نام واقعی خود به شهرت رسید. جین در ۱۸ ژانویه ۱۸۱۷ (۲۸ دی ۱۱۹۵ خورشیدی) بر اثر بیماری آدیسون از دنیا رفت؛ هرچند که دلیل مرگ او هرگز تأیید نشد. ادیسون بیماری نارسایی اولیه‌ی غدد فوق کلیوی است.

بهترین ترجمه‌ی کتاب غرور و تعصب

اولین و قدیمی‌ترین برگردان غرور و تعصب به فارسی اثر «شمس‌الملوک مصاحب» است. او عنوان غرور و تعصب را برای کتاب انتخاب کرد. بعضی‌ها معتقدند واج‌آرایی آستین در حرف پی (Pride and Prejudice) برای انتخاب نام ایرانی اثر رعایت نشده است. بهتر بود نام کتاب به فارسی «تکبر و تعصب» باشد. این برگردان از کتاب را دو ناشر، یکی انتشارات علمی و فرهنگی و دیگری انتشارات جامی (مصدق) منتشر کرده‌اند.

غرور و تعصب ترجمه رضا رضایی یکی از بهترین برگردان‌های غرور و تعصب است. این کتاب را نشر نی منتشر کرده است.

یکی از برگردان‌های شناخته‌شده‌ی دیگر این کتاب، اثر کیوان عبیدی آشتیانی است. مترجم این کتاب را با همکاری نشر افق منتشر کرده است و کتاب در مجموعه‌ی عاشقانه‌های کلاسیک قرار دارد.

انتشارات مهتاب هم این کتاب را با برگردان شهران پورانفر و هادی عادل‌پور روانه‌ی بازار کرده است. این ناشر دنباله‌ای با نام «پمبرلی» هم برای این کتاب دارد.

بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه هم کتاب غرور و تعصب را با برگردان «پروین ادیب» چاپ کرده است.

این اثر مترجم‌های دیگری هم دارد که چندان شناخته‌شده نیستند. برای بررسی دقیق تر ترجمه‌های این اثر یادداشت «مقایسه ترجمه‌های مختلف رمان غرور و تعصب» را در وبلاگ طاقچه مطالعه کنید.

نکوداشت‌های کتاب غرور و تعصب

• در سراسر جهان مؤسسه‌ها و انجمن‌های مختلفی به افتخار جین آستین با نام او کار می‌کنند. این انجمن‌ها برای دوستداران این نویسنده، رویدادها، جلسات کتاب‌خوانی، کنفرانس و مسابقه برگزار می‌کنند.
• خانه‌ی جین آستین که سال‌های آخر عمر در آن زندگی می‌کرد، به موزه تبدیل کرده‌اند. این موزه در همپشر انگلستان قرار دارد و برای بازدید عموم باز است.
• یادبودهایی از جین آستین در جاهای مختلفی در دنیا به‌ویژه در انگلیس وجود دارد؛ مثلاً کلیسای وست‌مینستر ابی (Westminster Abbey) در لندن و کلیسای جامع وینچستر (Winchester Cathedral) (محل دفن جین آستین)
• تصویر جین آستین روی تمبرها هم هست. سکه‌هایی هم به یاد او ضرب کرده‌اند و اسکناس ۱۰پوندی بریتانیا هم با تصویری از او طراحی کرده‌اند.
• بورسیه‌هایی به نام جین آستین برای حمایت از نویسندگان جوان وجود دارد.
• هرساله در ۱۶ دسامبر به مناسبت تولد و ۱۸ ژانویه برای یادبود مرگ او جشنواره‌ها و نمایشگاه‌هایی در سراسر جهان برگزار می‌شود.

اقتباس‌های کتاب غرور و تعصب

اقتباس‌های تصویری و وفادارانه از غرور و تعصب را در زیر معرفی کرده‌ایم:

• بی‌بی‌سی چندمین بار تلاش کرد تا از این اثر اقتباسی تلویزیونی بسازد؛ مثلاً در سال‌های ۱۹۳۸، ۱۹۵۸، ۱۹۶۷، ۱۹۸۰. بعضی از آن‌ها حتی دیگر در آرشیوها هم به‌طور کامل وجود ندارد. بی‌بی‌سی در سال ۱۹۹۵ مینی‌سریالی از این کتاب در ۶ قسمت منتشر کرد که یکی از وفادارانه‌ترین اقتباس‌هاست. صحنه‌ی خیس‌شدن دارسی با پیراهن از مشهورترین لحظات فراگیر تلویزیونی است.
• فیلمی با نام همین کتاب در سال ۱۹۴۰ از آن به سبکی هالیوودی ساختند؛ اما پیرنگ سریال با رمان کمی تفاوت دارد و شخصیت‌ها هم دقیق نیستند.
• فیلمی با نام غرور و تعصب در سال ۲۰۰۵ از این کتاب ساختند که برداشتی کمی مدرن‌تر از بی‌بی‌سی بود. این فیلم را به‌خاطر زیبایی فضا و صحنه‌پردازی‌های رمانتیک تحسین کرده‌اند.
• بالیوود (سینمای هند) در سال ۲۰۰۴ فیلمی موزیکال با نام غرور و تعصب ساخت. در این فیلم داستان کتاب را با فرهنگ هندی تلفیق کرده‌اند و داستان درباره‌ی خانواده‌ای هندی روایت می‌شود.
• خاطرات لیز بنت (The Lizzie Bennet Diaries) وب‌سریالی بود که در سال ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ در قالب وبلاگ منتشر شد. این بازآفرینی بسیار موفق و مدرن و خلاقانه بود.
• غرور و تعصب و زامبی‌ها فیلمی است که آن را در سال ۲۰۱۶ ساخته‌اند. در این بازآفرینی فضای داستان با حضور زامبی‌ها تلفیق شده است و این اثر را به اثری غیرمتعارف و پارودی تبدیل کرده است.
• گمشده در آتسین بازآفرینی طنزی است که در آن جای دختری امروزی با الیزابت بنت عوض می‌شود. این سریال بریتانیایی ژانری فانتزی دارد.

این کتاب بازآفرینی و اقباس‌های دیگری هم دارد.

درباره نسخه‌ی صوتی رمان غرور و تعصب

کتاب صوتی غرور و تعصب را نشر آوانامه در ۱۶ ساعت و ۲۹ دقیقه منتشر کرده است. مهدی قناعت پیشه و سحر بیرانوند از گویندگان این اثر هستند.

بخشی از متن کتاب غرور و تعصب نشر نی

«صغیر و کبیر فرض‌شان این است که مرد مجرد پول‌وپله‌دار قاعدتاً زن می‌خواهد.

وقتی چنین مردی وارد محل جدیدی می‌شود، هرقدر هم که احساسات یا عقایدش ناشناخته باشد، چنان این فرض در ذهن خانواده‌های اطراف جا افتاده است که او را حق مسلم یکی از دخترهای خود می‌دانند.

روزی خانم بِنِت به شوهرش گفت: «آقای بنت عزیز، شنیده‌ای که ندرفیلد پارک را بالاخره اجاره داده‌اند؟»

آقای بنت در جواب گفت که نه، نشنیده است.

خانم بنت گفت: «ولی اجاره شده. همین الآن خانم لانگ این‌جا بود، سیر تا پیازش را گفت.»

آقای بنت جوابی نداد.

زنش بی‌طاقت شد و با صدای بلند گفت: «نمی‌خواهی بدانی چه کسی اجاره‌اش کرده؟»

«تو می‌خواهی به من بگویی. باشد، گوش می‌کنم.»

همین اجازه کافی بود.

«بله، عزیزم، باید بدانی. خانم لانگ می‌گوید که ندرفیلد را یک جوان پول‌وپله‌داری اجاره کرده که مال شمال انگلستان است. روز دوشنبه با کالسکه چهاراسبه آمده بود ملک را ببیند. آن‌قدر خوشش آمد که درجا با آقای موریس توافق کرد. قرار است قبل از پاییز بیاید بنشیند. چند تا از خدمتکارهایش تا آخر هفته بعد می‌آیند به این خانه.»

«آقا اسمش چیست؟»

«بینگلی.»

«متأهل یا مجرد؟»

«اوه! مجرد، عزیزم، این‌که معلوم است! مجرد و حسابی هم پولدار. عایدی‌اش سالی چهارپنج هزار تاست. جان می‌دهد برای دخترهای ما!»

«چه‌طور؟ چه ربطی به آن‌ها دارد؟»

زنش جواب داد: «آقای بنت، عزیز من، فکر و حواست کجاست! خب، باید بفهمی که منظورم ازدواجش با یکی از دخترهای ماست.»

جملات زیبای کتاب غرور و تعصب

• بین ما آدم‌ها کمتر کسی پیدا می‌شود که به خاطر این یا آن خصوصیت یا کیفیت، چه واقعی چه خیالی، خودش را برتر احساس نکند. خودخواهی و غرور دو چیز متفاوت‌اند، هرچند که معمولا مترادف گرفته می‌شوند. ممکن است کسی مغرور باشد اما خودخواه نباشد. غرور بیشتر به تصور ما از خودمان برمی‌گردد، خودخواهی به چیزی که دیگران درباره ما می‌گویند.»
• «به نظر من، غرور یک عیب و نقصی است که رواج دارد. با این چیزهایی که من مطالعه کرده‌ام به این نتیجه رسیده‌ام که واقعاً رواج دارد. ذات بشر مستعد آن است. بین ما آدم‌ها کمتر کسی پیدا می‌شود که به خاطر این یا آن خصوصیت یا کیفیت، چه واقعی چه خیالی، خودش را برتر احساس نکند. خودخواهی و غرور دو چیز متفاوت‌اند، هرچند که معمولا مترادف گرفته می‌شوند. ممکن است کسی مغرور باشد اما خودخواه نباشد. غرور بیشتر به تصور ما از خودمان برمی‌گردد، خودخواهی به چیزی که دیگران درباره ما می‌گویند.»
• تعداد آدم‌هایی که من واقعاً دوست‌شان داشته باشم زیاد نیست، تعداد کسانی که نظر خوبی درباره‌شان دارم از آن هم کمتر است. من هرچه بیشتر دنیا را می‌شناسم از آن ناراضی‌تر می‌شوم. هر روز که می‌گذرد بیشتر معتقد می‌شوم آدم‌ها شخصیت ناپایداری دارند و نمی‌شود روی ظواهر لیاقت یا فهم و شعورشان حساب کرد.
• به نظر من که هیچ لذتی بهتر از کتاب‌خواندن نیست! آدم از چیزهای دیگر زودتر خسته می‌شود تا از کتاب!...
• از عیب و ایرادهای کسی که قرار است عمرت را با او سر کنی، هرچه کمتر بدانی بهتر است.