کتاب یادداشت‌های زیرزمین و شب‌های روشن

کتاب پیش رو ۲ داستان «شب‌های روشن» و «یادداشت‌های زیرزمینی» است. آثار نویسنده‌ی نام‌دار و اثرگذار روس، فئودور داستایفسکی را در این کتاب بخوانید.

داستایفسکی از جمله نویسندگانی است که توانسته با رمان‌ها و داستان‌های خود جریان فکری جدیدی راه بیندازد و در حیطه‌های فلسفی اثرگذار باشد. نیچه، فیلسوف پست‌مدرن آلمانی، به گفته‌ی بسیاری از مفسرین، متأثر از داستایفسکی است.

ویژگی خاص آثار داستایفسکی نمایش وضعیت انسان‌های مدرن در شرایط زندگی مدرن است. شخصیت‌های داستان‌های او از نظر روانی به شدت دچار تزلزل و پیچیدگی هستند و همین ویژگی خاص است که شخصیت‌های رمان‌هایش را تبدیل به یک تیپ می‌کند.

داستان «شب‌های روشن» که در سال ۱۸۴۷ و در ۲۶ سالگی فئودور منتشر شد، درباره یک پسر جوان احساساتی‌ است که به دنبال کسی برای صحبت می‌گردد. او از تنهایی و نداشتن عشق خسته است اما شبی به طور اتفاقی با دختری بر‎خورد می‌کند که منتظر معشوقش است؛ معشوقی که مدت‌ها است دیگر سر قرار نمی‌آید. یک مرد مست مزاحم دختر شده است و جوان او را از این مزاحمت نجات می‌دهد و به یکباره انگار نوری به زندگیش تابیده باشد، متحول می‌شود.

«یادداشت‌های زیرزمین» مربوط به سال‌های پختگی داستایفسکی است. بعد از این که سردو گرم روزگار را به قدر کافی چشید، زندان رفت، تبعید شد، فقیر شد و یک بیماری سخت را از سر گذراند. آنهایی که داستایفسکی را می‌شناسند، «یادداشت‌های زیرزمین» را کلید درک همه آثار او دانسته‌اند.

راوی این اثر چهل ساله است و بلاهای زیادی سرش آمده، بیماری صرع، تهیدستی، به دوش داشتن بار هزینه‌های زن و فرزندان برادرش، زندان و تبعید و... او مردی است که زیاد می‌داند یا فکر می‌کند که زیاد می‌داند و این آگاهی او را به انزوا و به گوشه زیرزمینش کشانده است. زیرزمینی که نماد بریدگی از جامعه است. او همیشه شاکی است و در مقابل رفتار انسان‌های اطرافش و روشنفکرهای دروغین، طغیان کرده است اما طغیانی منفعلانه که به کنج همان زیرزمین و نوشتن یادداشت خلاصه می‌شود.

داستایفسکی در «یادداشت‌های زیرزمین» به پیچیده‌ترین جنبه‌های روانشناختی انسان پرداخته است.

با خواندن کتاب های داستایفسکی، با زندگی حیرت‌آور و نوشته‌های شگفت‌انگیزش، دنیای جدیدی کشف می‌کنید. دنیای داستایفسکی، دنیایی است که به عقیده پرویز شهدی، مترجم کتاب، هیچ نویسندهٔ دیگری میان همهٔ ملیت‌ها، نتوانسته به آن دست یابد.

چه نسخه‌های دیگری از این کتاب منتشر شده است؟

در ایران ترجمه‌های بسیاری از این اثر صورت گرفته است. قیمت کتاب شب‌های روشن نیز برای هر نسخه متفاوت است. برخی از مترجم‌های این کتاب عبارت‌اند از: سروش حبیبی، بابک شهاب، حمیدرضا آتش برآب، نسرین مجیدی و رضا ستوده. از میان این ترجمه‌ها ترجمه‌ی سروش حبیبی، بابک شهاب و حمیدرضا آتش برآب مستقیم از روی متن روسی انجام شده‌اند. این اثر داستایفسکی با عنوان‌های شب‌های سپید و شب‌های سفید نیز ترجمه شده است. برای بررسی دقیق‌تر می‌توانید در مجله‌ی طاقچه یادداشت معرفی بهترین ترجمه شب‌های روشن را مطالعه کنید.

درباره نویسنده کتاب

فئودور میخاییلوویچ فرزند دوم خانواده داستایِفسکی در ۳۰ اکتبر ۱۸۲۱ به دنیا آمد. پدرش پزشک بود و از اوکراین به مسکو مهاجرت کرده بود و مادرش دختر یکی از بازرگانان مسکو بود. او در ۱۸۴۳ با درجهٔ افسری از دانشکدهٔ نظامی فارغ‌التحصیل شد و شغلی در ادارهٔ مهندسی وزارت جنگ به دست آورد. اما در سال ۱۸۴۹ به جرم براندازی حکومت دستگیر شد. حکم اعدام او مشمول بخشش شد و در عوض او چهار سال در زندان سیبری زندانی بود و بعد از آن نیز با لباس سرباز ساده خدمت می‌کرد. شهرت او به خاطر رمان‌هایش: ابله، قمارباز، برادران کارامازوف و جنایت و مکافات است که از بهترین کتاب های داستایوفسکی به شمار می‌روند. داستایفسکی در۵۹ سالگی در ۹ فوریه ۱۸۸۱ در سن پترزبورگ از دنیا رفت.