یوهان ولفگانگ فون گوته
گوته را در ایران به عنوان یکی از شیفتگان و تحسینکنندگان حافظ میشناسند. او شاعر، نویسنده، فیلسوف، ادیب، نقاش و سیاستمدار آلمانی است که به عنوان یکی از پایههای اصلی ادبیات آلمان و از بنیانگذاران رمانتیسیسم در ادبیات آلمان به شمار میرود.
بیوگرافی گوته
یوهان ولفگانگ فون گوته ۲۸ آگوست ۱۷۴۹ در فرانکفورت آلمان در خانوادهای سرشناس و ثروتمند به دنیا آمد. او را امروزه به عنوان فیلسوف، نویسنده، نقاش، شاعر، ادیب، انسانشناس و سیاستمدار میشناسند. او با کمک و همراهی پدر و معلم خصوصیاش زبانهای لاتین، یونانی، عبری، فرانسوی و انگلیسی را فرا گرفت. در لایپزیک آلمان به تحصیل در رشته حقوق مشغول شد و آنجا بود که با اشعار یکی از شاعران آلمانی آشنا و به آن علاقهمند شد. پس از پایان تحصیلاتش در سال ۱۷۶۸ به زادگاهش برگشت. کمی بعد به دارمشتات آلمان رفت و در سال ۱۷۷۵ به وایمار رفت. او در فاصله بین سالهای ۱۷۷۶ تا ۱۷۸۶ در وایمار به عنوان وزیر حکومت فعالیت کرد.
پس از آن به ایتالیا مهاجرت کرد تا هنر و مجسمهسازی باستانی را فرا بگیرد. این دوران برای گوته آشنایی با کارهای میکل آنژ و رافائل را دربر داشت. او در سال ۱۷۸۸ به وایمار آلمان برگشت و هرچند کشورش درگیر جنگ با ناپلئون بود، تا پایان عمرش در وایمار ماند. او در سال ۱۸۰۶ با کریستیانه فولپیوس ازدواج کرد و از او صاحب سه فرزند شد اما همسرش را در سال ۱۸۱۶ از دست داد. خانه او نیز در مجموعه سنتگرایی وایمار قرار دارد که با سبک معماری سنتی وایمار ساخته شدهاند و به ثبت میراث جهانی یونسکو نیز رسیدهاند. گوته در ۲۲ مارس ۱۸۳۲ در سن هشتاد و دوسالگی به دلیل عفونت دستگاه تنفسی، از دنیا رفت.
آثار بهجامانده از گوته
گوته در ایران با سه کتاب معروف فاوست، رنجهای ورتر جوان و دیوان غربی شرقی شناخته میشود. این سه کتاب البته از جمله آثار بسیار مهم او هستند.
اثر مشهور گوته
فاوست یکی از افسانههایی است که در جهان بارها به دست نویسندگان مختلف بازآفرینی شده است و نمایندهای از فردی است که تحصیلات دانشگاه و زندگی به ظاهر موفقی دارد اما از آن راضی نیست و به همین دلیل تصمیم میگیرد روحش را با شیطان مبادله کند. آن هم در ازای به دست آوردن دانشی نامحدود و لذتهای دنیوی.
فاوستی که گوته آفرید، خدمتکار خداوند است. خداوند البته به شیطان اجازه میدهد تا او را بیازماید تا راستی و درستی او را دریابند. آنها در زمین به گشت و گذار میپردازند و فاوست در تلاش است تا آن لذتی را بیابد که خوشحالی واقعی و عمیقی را به او هدیه میکند. گوته این اثر را در سال ۱۸۰۸ و در قالب یک نمایشنامه منتشر کرد. گوته مدت زمان شصتسال از عمرش را پای این اثر گذاشت. نسخه نهایی اثر، پس از مرگ گوته منتشر شد. این کتاب یکی از مهمترین آثار ادبی دنیا است که بر آثار بعد از خودش، مانند مرشد و مارگریتا نیز تاثیر گذاشته است.
رنجهای ورتر جوان یکی دیگر از آثار مهم گوته است. گوته این کتاب را زمانی نوشت که فضای فرهنگی اروپا به شدت از انقلاب فرانسه متاثر بود. این کتاب در سال ۱۷۷۴ منتشر شد. کمی بعد البته انتشارش ممنوع شد و دلیلش این بود که این کتاب توجیههایی برای خودکشی دارد. مانند همه کتابهای دنیا، ممنوعیتش سبب شناخته شدن بیشتر و ترجمهاش به چند زبان مختلف شد. این کتاب از جمله کتابهایی بود که ناپلئون نیز بارها خوانده بود و این موضوع را در یک دیدار خصوصی با گوته مطرح کرد. گوته در این داستان، از عشق و دلباختگی خودش نیز در قالب نامههای ورتر به دوستش ویلهلم به نام سخن گفته است. رنجهای ورتر جوان را باید یکی از آثاری دانست که در جنبش رمانتیسیسم جهان، تاثیر بسیاری به جا گذاشت.
گوته و حافظ
دیوان غربی شرقی، اثری از گوته است که در سال ۱۸۱۹ منتشر شد و بیشتر آن به نظم سروده شده است. او در دوران زندگی خود در وایمار بود که عاشق و شیفته حافظ شد و این کتاب را به حافظ شیرازی تقدیم کرده است. کسی که گوته صریحا خود را مرید او اعلام کرده است و از بیان تاثیرپذیریاش ابایی ندارد. در این دیوان ردپای تفکرات حافظ به وضوح دیده میشود و واژگان فارسی بسیاری نیز در آن به چشم میخورد. او در نوشتن این کتاب از نمادها و عناصر ادبیات شرقی استفاده کرده است. گوته از این کتاب به عنوان برآیند زندگی خود یاد میکند.
خویشاوندیهای اختیاری رمانی از گوته است که در سال ۱۸۰۹ منتشر شد. گوته در این کتاب از روابط انسانی، تحلیل آنها و همچنین هوسهای انسان سخن گفته است. او در سال ۱۸۱۷ سفرنامه ایتالیای خود را نوشت و منتشر کرد. این کتاب هم البته بارها نوشته شد و کنار گذاشته شد.
از گوته علاوه بر رمان، نمایشنامه نیز به جا مانده است. او در سال ۱۷۸۸ اگمونت را نوشت که نمایشنامهای درباره سرگذشت غمانگیز یک سردار هلندی است که به دست اسپانیاییها اسیر میشود. نغمههای رومی نیز اثری درخشان است که در سال ۱۷۹۰ منتشر شده است. او همچنین یک کتاب علمی به نام تئوری رنگ دارد که در زمینه علوم طبیعی نوشته شده است.