کتاب رنج های ورتر جوان

کتاب رنج های ورتر جوان با عنوان اصلی Die Leiden des jungen Werthers و با عنوان انگلیسی The Sorrows of Young Werther، شاهکاری از یوهان ولفگانگ فون گوته، نویسنده و متفکر برجسته‌ی آلمانی است. این رمان که یکی از تأثیرگذارترین آثار ادبیات جهان به شمار می‌رود، داستان عشق نافرجام و شوریدگی جوانی هنرمند و حساس به نام وِرتِر را در قالب نامه‌هایی احساسی روایت می‌کند. ورتر، قهرمان داستان، نماینده‌ی نسلی است که علیه عقل‌گرایی خشک دوره‌ی روشنگری طغیان کرده و احساسات پرشور و فردیت خود را فریاد می‌زند. رنج‌های ورتر جوان که بارها به فارسی ترجمه شده، بار دیگر توسط نشر ماهی با ترجمه‌ی محمود حدادی از آلمانی به بازار کتاب عرضه شده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر ماندگار را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب رنج های ورتر جوان

کتاب رنج های ورتر جوان که یکی از نخستین و مهم‌ترین آثار جنبش ادبی اشتورم اونگ درانگ یا طوفان و شور (طوفان و طغیان) در آلمان است، یک رمان نامه‌نگارانه و نیمه‌اتوبیوگرافیک است که نخستین بار در سال ۱۷۷۴ میلادی، بدون نام نویسنده منتشر شد. اما طولی نکشید که معلوم شد نویسنده‌ی آن جوان ٢٥ ساله‌‌ی حقوق‌خوانده‌ای به نام دکتر گوته است. با اعلام ممنوعیت پخش این اثر توسط مقامات محلی، خیل خوانندگان به سمت رنج‌های ورتر سرازیر شد تا برای همیشه شهرت نویسنده‌ی جوان را تحت تأثیر قرار دهد. گوته حتی در پیری با وجود نوشتن شعرها و کتا‌ب‌های با اهمیتی مانند فاوست، بیشتر شهرتش را مدیون همین رمان بود؛ معروف است گوته آن‌قدر تعریف و تمجید درباره‌ی رمانش شنیده بود که کافی بود کسی از آن بگوید تا دستخوش وحشتی عظیم شود؛ او از دست خوانندگانش چنان عاصی شد که در یکی از شعرهایش نوشت: اگر ورتر برادرم هم بود، او را می‌کشتم!

داستان کتاب تا حد زیادی از تجربیات شخصی خود گوته الهام گرفته شده است. عشق او به شارلوته بوف، که بعد از مدتی با دوستش، یوهان کریستیان کشتنر، نامزد کرد، هسته‌ی اصلی رابطه میان سه شخصیت اصلی -ورتر، لوته و آلبرت- را شکل می‌دهد. همچنین، مرگ‌ خودخواسته‌ی دوست گوته، کارل ویلهلم، پس از یک عشق نافرجام، الهام‌بخش پایان تراژیک داستان شده است.

انتشار کتاب یک پدیده‌ی فرهنگی عظیم به نام تب ورتر را در سراسر اروپا به راه انداخت. مردان جوان با تقلید از ورتر، کت آبی و جلیقه‌ی زرد و کلاه خاکستری و گرد می‌پوشیدند و دختران جوان با پوشیدن پیراهن سفید و روبان‌های سرخابی از شارلوت لوته رمان تقلید می‌کردند. انبوهی از تصاویر ورتر و لوته بر تابلوهای نقاشی و کالاهای مصرفی چاپ شد و حتی عطری به اسم وِرتر به بازار آمد. این تأثیرگذاری تا جایی پیش رفت که به‌دلیل موجی از مرگ‌ها به تقلید ورتر، فروش کتاب در برخی مناطق اروپا ممنوع شد. رنج های ورتر جوان نه‌تنها یک داستان عاشقانه، بلکه سندی تاریخی از دغدغه‌ها و تحولات فکری اواخر قرن هجدهم و اثری کلیدی در شکل‌گیری جنبش رمانتیسم در اروپاست.

خلاصه کتاب رنج های ورتر جوان

در شروع داستان، یک ویراستار خیالی و ناشناس، رمان رنج های ورتر جوان را معرفی می‌کند و آن را مجموعه‌ای گرد‌آوری‌شده از تمام مطالبی می‌داند که توانسته از داستان غم‌انگیز ورتر بینوا کشف کند. در ادامه، رمان از طریق نامه‌هایی که شخصیت اصلی، ورتر، برای دوستش ویلهلم می‌نویسد، روایت می‌شود؛ ورتر، جوانی هنرمند، حساس و گریزان از مناسبات اجتماعی، برای استراحت و تمرکز بر نقاشی به شهر کوچکی به نام والهایم پناه می‌برد. او در یک مجلس رقص با لوته (شارلوت)، دختری زیبا، مهربان و مسئولیت‌پذیر که پس از مرگ مادرش از خواهران و برادران کوچک‌ترش مراقبت می‌کند، آشنا می‌شود و بی‌درنگ دلباخته‌ی او می‌گردد.

با وجود آنکه لوته، نامزد آلبرت، مردی محترم و منطقی است، ورتر ارتباط نزدیکی با او برقرار می‌کند و وقت خود را در کنار او و خانواده‌اش می‌گذراند. شیفتگی ورتر به لوته روزبه‌روز بیشتر می‌شود. او در نامه‌هایش احساسات درونی، زیبایی طبیعت و شوریدگی‌ بی‌حدومرزش به لوته را با جزئیات بیان می‌کند. با بازگشت آلبرت، ورتر از این مثلث عشقی آزار می‌بیند و با درک این واقعیت که لوته هرگز نمی‌تواند از آنِ او باشد، والهایم را ترک می‌کند تا از این رنج رهایی یابد. در ادامه، او تلاش می‌کند در شهری دیگر شغل جدیدی پیدا کند، اما روح حساس و آزاد وی با آداب و رسوم خشک و سلسله‌مراتب اجتماعی سازگار نیست. ورتر احساساتش را سرکوب می‌کند و با دلتنگی شدید برای لوته، در نهایت از کارش استعفا می‌دهد و به والهایم بازمی‌گردد.

با این حال، بازگشت او نه‌تنها رنجش را تسکین نمی‌دهد، بلکه آن را تشدید هم می‌کند. لوته و آلبرت ازدواج کرده‌اند و ورتر می‌بیند که جایگاهی در زندگی آن‌ها ندارد. احساس طردشدگی، عشق نافرجام، و عدم توانایی در تطبیق با جامعه، او را به ورطه‌ی ناامیدی و انزوا می‌کشاند. ورتر در نامه‌های پایانی‌اش، از اندوهی عمیق و روزافزون می‌نویسد. سرانجام، در شب کریسمس، با قرض گرفتن تپانچه‌‌ی آلبرت، به زندگی خود پایان می‌دهد.

چرا باید این کتاب را بخوانیم؟

رنج های ورتر جوان، بیش از آنکه یک رمان عاشقانه‌ صرف باشد، کاوشی عمیق در روان یک انسان حساس و هنرمند است که در برابر روابط سلسله‌مراتبی و محدودیت‌های عشق، به زانو درمی‌آید. دلایل زیادی را برای خواندن رمان رنج های ورتر جوان می‌توان برشمرد؛ از اهمیت تاریخی و ادبی آن که سنگ بنای جنبش ادبی رمانتیسیسم و یکی از آثار اصلی جنبش ادبی طوفان و شور محسوب می‌شود تا روان‌شناسی شخصیت ورتر که با مهارت بسیار آشفتگی روحی و غلیان احساسات دوره‌ی جوانی در برابر عشق تحلیل شده و هنوز هم از اهمیتِ خاصی برخوردار است. با خواندن این اثر تحولات فکری و فرهنگی اروپا را بهتر می‌توانیم درک و در جزئیات بی‌شماری از احساسات جوانی تأمل و تفکر کنیم؛ احساساتی که وقتی غلبه می‌کنند احتمال خطا را بیشتر افزایش می‌دهد. پس بهتر است از طریق تجربه‌ی ورتر، آگاهانه تجربه‌های احتمالی را بیازمایم.

دانلود کتاب رنج های ورتر جوان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن کتاب رنج های ورتر جوان به تمام علاقه‌مندان ادبیات کلاسیک، به‌ویژه دوستداران ادبیات آلمان و آثار جنبش رمانتیسم پیشنهاد می‌شود. همچنین، کسانی که به رمان‌های روان‌شناختی و نامه‌نگارانه علاقه دارند و از کاوش در اعماق روح و احساسات انسانی لذت می‌برند، ارتباطی عمیق با این کتاب برقرار خواهند کرد. اگر به‌دنبال درک ریشه‌های تقابل میان عقل و احساس و فرد و جامعه در ادبیات مدرن هستید، رنج های ورتر جوان نقطه‌ی شروعی بی‌نظیری خواهد بود.

درباره یوهان ولفگانگ فون گوته؛ نویسنده کتاب

یوهان ولفگانگ فون گوته (۱۷۴۹-۱۸۳۲) یکی از برجسته‌ترین و تأثیرگذارترین چهره‌های تاریخ ادبیات آلمان و جهان است. او نه‌تنها شاعر، رمان‌نویس و نمایش‌نامه‌نویس بود، بلکه در زمینه‌هایی چون فلسفه، سیاست و علوم طبیعی نیز دیدگاه‌های قابل تأملی داشت. گوته در جوانی با انتشار رنج های ورتر جوان به شهرتی بی‌سابقه دست یافت و به نماد اصلی جنبش ادبی طوفان و شور بدل شد. این جنبش ادبی که بر شور و احساسات فردی تأکید داشت، مقدمه‌ای برای ظهور رمانتیسم در اروپا شد. گوته بعدها از این جنبش فاصله گرفت و به همراه شیلر، نویسنده و فیلسوف، مبانی کلاسیسیسم وایمار را پایه‌گذاری کردند که بر تعادل میان عقل و احساس تأکید داشت. شاهکار بی‌بدیل او، تراژدی فاوست، حاصل بیش از شصت سال کار و تلاش اوست و چکیده‌ی اندیشه‌های فلسفی و هنری وی را در بر می‌گیرد. از دیگر آثار گوته، رمان سال‌های کارآموزی ویلهلم مایستر است که در اصل موجب ظهور شکل تازه‌ای از رمان‌نویسی شد.

بهترین ترجمه رنج های ورتر جوان

این رمان بارها به فارسی ترجمه شده است، اما ترجمه‌ی محمود حدادی که توسط نشر ماهی منتشر شده، یکی از دقیق‌ترین و خوش‌خوان‌ترین نسخه‌های موجود به شمار می‌رود. حدادی به‌دلیل تسلط بر زبان آلمانی و آشنایی عمیق با دوره‌ی ادبی گوته، توانسته است روح اثر و سبک نویسنده را به‌خوبی حفظ کند. این ترجمه نه‌تنها به محتوای داستان وفادار است، بلکه لحن تغزلی و شورانگیز نامه‌های ورتر را با نثری شیوا و امروزی به خواننده منتقل می‌کند. ترجمه‌ی حدادی در نشر ماهی، دو ویژگی ممتاز دیگر هم دارد: برای درک بهتر رمان پی‌نوشت‌هایی از مترجم به متن کتاب اضافه شده است، و دیگری، تفسیر توماس مان -دیگر نویسنده‌ی بزرگ آلمانی- به‌عنوان ضمیمه به ترجمه اضافه شده است. توماس مان چنان تحت تأثیر رنج های ورتر جوان و زندگی گوته قرار گرفته بود که رمان خود لوته در وایمار را در پاسخ به آن در ١٩٣٩ نگاشت.

افتخارات و جوایز این کتاب

رنج های ورتر جوان در دوره‌ای منتشر شد که جوایز ادبی مدرن امروزی وجود نداشتند. بزرگ‌ترین افتخار این کتاب، تأثیر فرهنگی و ادبی فوری و بی‌سابقه‌ی آن بود. این رمان گوته را به اولین سلبریتی ادبی در سطح اروپا تبدیل کرد و الهام‌بخش شمار زیادی از نویسندگان، هنرمندان و موسیقی‌دانان در سراسر جهان شد. این رمان همچنین پدیده‌ای به نام تب ورتر را به وجود آورد که باعث شد مردان جوان در سراسر اروپا به همان شیوه‌ی پوششی که برای ورتر در رمان توصیف شده بود، لباس بپوشند. تصاویر ورتر و لوته بر اقلام تجاری بسیاری مانند تابلوها، ظروف تزئین‌شده، گلدان‌ها منتشر شد و حتی یک عطر براساس این رمان تولید شد. این اثر همواره در فهرست‌های متعدد برترین کتاب‌های تاریخ ادبیات جهان جایگاهی ثابت دارد و به‌عنوان یکی از متون کلاسیک بنیادین در دانشگاه‌های سراسر دنیا تدریس می‌شود.

نظرات افراد مشهور درباره این کتاب

چهره‌های مشهور بسیاری به کتاب ابراز علاقه کرده‌اند. یکی از این چهره‌های شناخته‌‌شده، ناپلئون بناپارت است. او رمان رنج های ورتر جوان را یکی از آثار بزرگ ادبیات اروپا می‌دانست و در جوانی یک تک‌گویی الهام‌گرفته از گوته نوشت و در لشکرکشی‌هایش به مصر، کتاب او را با خود حمل می‌کرد.

اقتباس‌ها از کتاب رنج های ورتر جوان

شهرت و محبوبیت رنج های ورتر جوان منجر به اقتباس‌های متعددی در مدیوم‌های مختلف هنری شد؛ ده‌ها اقتباس سینمایی، تلویزیونی و تئاتری از آن صورت گرفته است، اپراها و موسیقی‌های زیادی به یاد ورتر اجرا شده و آثار ادبی بسیاری با تأثیر و تقلید و نقیضه‌پردازی، از رمان نوشته شده است. همچنین نام ورتر و سرگذشتش بارها در رمان‌ها و شعرهای نویسندگان جهان بارها تکرار شده است. تهیه‌ی فهرستی از آثار ادبی که تحت تأثیر رنج های ورتر جوان نوشته شده‌اند یا به‌شکلی در متن اثر به آن اشاره شده، خود به‌تنهایی موضوع چند مقاله است.

در بخشی از متن کتاب رنج های ورتر جوان نشر ماهی می‌خوانیم: 

«نه، من خودم را گول نمی‌زنم! از آن چشم‌های سیاهش می‌خوانم که به من و سرنوشتم به‌راستی علاقه دارد. آری، احساس می‌کنم، و دلم هم بر این احساس گواهی می‌دهد که او... ــ آه، آیا می‌توانم این شادی آسمانی را با این کلمات بر زبان آورم ــ که او دوستم دارد؟!

و من از این عشق چه به خود می‌بالم. ... آخ بگذار برای تو بگویم، چرا که در قبال چنین احساسی تفاهم داری: من، از زمانی که او دوستم دارد، در چشم خودم ارجمند می‌آیم.

می‌پرسی آیا احساسم گستاخی است یا یقینِ یک رابطهٔ راستین؟

ــ من آدمی سراغ ندارم که بترسم در گوشه‌ای از قلب لوته رقیب من باشد. با این حال، وقتی که از نامزد خودش حرف می‌زند، آن‌هم با آن‌همه گرمی و با آن‌همه عشق، حالت آدمی را دارم که همهٔ افتخارات و مقام‌هایش را از او سلب کرده، و شمشیرش را از او گرفته باشند.»

گوته در این اثر والاترین و قوی‌ترین شکلِ از خود به درآمدن و عشق روحانی را توصیف کرده است. در عمق این رمان نوعی حسرت و هوای جنون وجود دارد که از جسورانه‌ترین اندیشه‌ورزی‌های روان‌شناختی این کتاب است.

گوته تا پایان عمر به این اثر دوران جوانی خود مباهات می‌کرد و بعد از «فاوست» بیش از همه به آن می‌بالید و حتی در زمان پیری می‌گفت: «کسی که در بیست و چهار سالگی ورتر را نوشته باشد، برگ چغندر نیست.»