کتاب شب زمین

کتاب شب زمین نامه‌نگاری‌های آلبر کامو و رنه شار بین سال‌های ۱۹۴۶ الی ۱۹۵۹ است که به کوشش فرانک پلانی گردآوری شده و با ترجمهٔ عظیم جابری در نشر چشمه منتشر شده است.

درباره کتاب شب زمین

نامه‌نگاری رُنه شار و آلبر کامو بیش‌تر از ۱۲ سال ادامه داشته است، آن‌ها در این میان همدیگر را دیده‌اند به همین دلیل تاریخ‌ نامه‌ها نامنظم است. شار برخلاف کامو به‌ندرت نامه‌هایش را تاریخ زده، خصوصاً از سال ۱۹۵۶، یعنی زمانی که کامو برای مدت زیادی در خیابان شانالِی در پاریس ساکن شد، در همان مجتمعی که رُنه شار هم آنجا زندگی می‌کرد. بیش‌تر اوقات فقط نام روز در نامه ذکر شده است. فرانک پلانی تلاش کرده است نامه‌ها را مرتب گردآوری کند تا کمترین خطا در ترتیب آن‌ها باشد.

این دو مرد، این دو هنرمند، به‌خاطر آثار و انتظاراتشان به‌شدت تنها هستند، اما منزوی نیستند. آن‌ها کم‌کم، به قول رُنه شار، «پس‌کرانهٔ مشترکی می‌یابند» و با هم نامه‌نگاری می‌کنند. در پی دیدارهایشان با هم رابطهٔ دوستی بین آن‌ها شکل می‌گیرد، اما رنگ و بوی خاص این دیدارها دوستی را به برادری تبدیل می‌کند. آن‌ها صرفاً دو فرد عادی نیستند که در سال ۱۹۴۶ با هم دیدار کرده باشند، بلکه دو هنرمند بزرگ و مشهور هستند که با وجود تفاوت‌های فاحشی که با یکدیگر دارند ولی در این «نهر زیرزمینی» که فقط آثارشان می‌توانند به ما نزدیک شوند، هم‌نظر می‌شوند. دوستی آن‌ها این نامه‌های حیرت‌انگیز را ساخته است. 

خواندن کتاب شب زمین را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان تفکر و آثار آلبر کامو و رنه شار پیشنهاد می‌کنیم. 

درباره‌ آلبر کامو 

آلبر کامو (Albert Camus)، فیلسوف و روزنامه‌نگار مشهور، ۷ نوامبر ۱۹۱۳ در الجزایر فرانسه در خانواده‌ای فقیر به دنیا آمد. او با داستان‌های زیبایی که آفرید در سال ۱۹۵۷ موفق شد تا جایزه نوبل ادبیات را از آن خود کند. به دلیل «آثار مهم ادبی که به‌روشنی به مشکلات وجدان بشری در عصر حاضر می‌پردازد» او پس از رودیارد کیپلینگ جوان‌ترین برنده‌ٔ جایزه نوبل است. آلبر کامو در سال ۱۹۴۹ یک اتحادیه بین‌المللی را تأسیس کرد. اساس کار این اتحادیه، «محکوم کردن هر ۲ ایدئولوژی شکل‌گرفته در آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی» بود. آندره بروتون نیز یکی از اعضای آن بود. آلبر کامو در طول دوران فعالیتش رمان‌ها و نمایشنامه‌های بسیاری را نوشت طاعون، سقوط، بیگانه، نمایشنامه کالیگولا، نمایشنامه صالحان، افسانه‌ سیزیف و خطاب به عشق که مجموعه نامه‌های عاشقانهٔ او و ماریا کاسارس است از آن جمله‌اند. کامو در ۴ ژانویه ۱۹۶۰ در ۴۶ سالگی در ویل‌بلویل فرانسه به علت یک سانحه‌ٔ رانندگی چشم از دنیا فروبست.

بخشی از کتاب شب زمین

«[پانولیه،] ۳۰ ژوئن [۱۹۴۷]

رُنه شار عزیز،

از خواندن نامه‌تان بسیار خوشحال شدم. امروزه کم‌اند انسان‌هایی که توأمان زبان و رفتارشان را دوست داشته باشم. شما یکی از این انسان‌هایید ــ تنها شاعری که امروزه جرئت کرده از زیبایی دفاع کند، صراحتاً بگویم، [تنها شاعری] که نشان داده می‌توان برای زیبایی و درعین‌حال برای نانِ روزانه مبارزه کرد. شما فراتر از دیگران‌اید، هیچ‌چیز را نادیده نگرفته‌اید. به قدر کافی به شما گفته‌ام که تأیید محبت‌آمیزتان موجب خوشحالی‌ام می‌شود. این هیچ ربطی به محاسن یا معایب طاعون ندارد. مسئله عمیق‌تر از این‌هاست.

حالا می‌توانم از شما، در مقام رفیقی قدیمی، درخواست کمکی بکنم؟ خب، از پاریس و آدم‌های تبهکاری که در آن می‌بینیم خسته شده‌ام. خیلی دوست دارم به سرزمینم الجزایر برگردم، جایی که سرزمین انسان‌هاست، سرزمینی واقعی، خشن، فراموش‌نشدنی. اما به دلایلی این کار میسر نیست. حال آن‌که، سرزمینی که در فرانسه ترجیح می‌دهم سرزمین شماست، یا دقیق‌تر بگویم، پای لوبرون، کوهستان لور، لوریس، لورمارَن و غیره ــ تابه‌حال ادبیات پول‌دارم نکرده بود. اما از طاعون کمی پول دستم را گرفته است. می‌خواهم خانه‌ای در این دیار بخرم. می‌توانید کمکم کنید؟

به احتمال زیاد می‌توانید تصور کنید چه چیزی می‌تواند برایم مناسب باشد. خانه‌ای بسیار ساده، بااین‌حال بزرگ (دو بچه دارم و می‌خواهم مادرم را هم هرازگاهی پیش خودمان بیاورم)، تا جایی که ممکن است دورافتاده باشد، در صورت امکان مبله، بیش‌تر راحت باشد تا مرفه، و مقابل چشم‌اندازی که مدت‌ها بتوان به آن نگاه کرد.

به خاطر این درخواستم معذرت می‌خواهم. از جای دیگر هم پرس‌وجو می‌کنم. اما به شما بیش‌تر از هر کسی اعتماد دارم: خودتان را جای من می‌گذارید. به همین خاطر است که تمام این‌ها را صاف‌وساده برای‌تان می‌نویسم. اگر جایی را نمی‌شناسید، خودتان را ناراحت نکنید. همیشه شما را مثل برادر خودم می‌دانم.

آلبر کامو»