کتاب شهرزاد، گاهنامه مطالعات قصه گویی

کتاب شهرزاد، گاهنامه مطالعات قصه‌ گویی نوشتهٔ سیدعلی کاشفی خوانساری و با همکاری جمعی از پژوهشگران و نویسندگان حوزهٔ ادبیات کودک و قصه‌گویی، توسط نشر چشمه منتشر شده است. این اثر مجموعه‌ای از مقالات، یادداشت‌ها و پژوهش‌های متنوع دربارهٔ قصه‌گویی، تاریخچه، کارکردها و جایگاه آن در فرهنگ ایرانی و جهانی را گردآوری کرده است. «شهرزاد» به‌عنوان یک گاهنامه، بستری برای تبادل اندیشه‌ها و تجربیات قصه‌گویان و پژوهشگران فراهم آورده و به بررسی ابعاد مختلف قصه‌گویی از منظرهای گوناگون می‌پردازد. نسخه‌ٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب شهرزاد، گاهنامه مطالعات قصه گویی

کتاب شهرزاد، گاهنامهٔ مطالعات قصه‌گویی اثری پژوهشی است که به بررسی جامع و چندوجهی قصه‌گویی در ایران و جهان می‌پردازد. این کتاب با گردآوری مقالات و یادداشت‌هایی از نویسندگان، پژوهشگران و فعالان حوزهٔ ادبیات کودک، قصه‌گویی و فرهنگ عامه، تصویری گسترده از جایگاه قصه‌گویی در فرهنگ ایرانی و ارتباط آن با سنت‌های جهانی ارائه می‌دهد. 

ساختار کتاب شهرزاد، گاهنامهٔ مطالعات قصه‌گویی به‌صورت مجموعه‌ای از مقالات مستقل است که هرکدام به موضوعی خاص در زمینهٔ قصه‌گویی می‌پردازند؛ از تاریخچه و ریشه‌های قصه‌گویی در ایران و جهان گرفته تا نقش قصه‌گویی در آموزش، تربیت، درمان و انتقال تجربه‌های زیسته. در کنار مقالات تحلیلی، یادداشت‌هایی دربارهٔ تجربه‌های شخصی قصه‌گویان، معرفی چهره‌های شاخص این حوزه و بررسی آثار مهم ادبیات قصه‌گویی نیز در کتاب آمده است. کتاب شهرزاد، گاهنامهٔ مطالعات قصه‌گویی با هدف ترویج فرهنگ قصه‌گویی و ایجاد شبکه‌ای از ارتباط میان پژوهشگران و علاقه‌مندان این حوزه تدوین شده و تلاش دارد ابعاد کمتر دیده‌شدهٔ قصه‌گویی را نیز به مخاطب نشان دهد.

خلاصه کتاب شهرزاد، گاهنامه مطالعات قصه گویی

کتاب شهرزاد، گاهنامهٔ مطالعات قصه‌گویی، داستانی نیست و ساختار آن بر پایهٔ مقالات و یادداشت‌های پژوهشی شکل گرفته است. این کتاب دغدغهٔ اصلی خود را بر محور اهمیت و نقش قصه‌گویی در فرهنگ ایرانی و جهانی قرار داده است. در این مجموعه، نویسندگان به بررسی پیشینهٔ قصه‌گویی، انواع قصه‌ها، کارکردهای تربیتی، آموزشی و درمانی قصه‌گویی و همچنین جایگاه آن در ادبیات کودک و فرهنگ عامه پرداخته‌اند. در بخش‌هایی از کتاب، به تاریخچهٔ قصه‌گویی در ایران و جهان اشاره شده و نقش قصه‌گوها در انتقال فرهنگ و تجربه‌های زیسته بررسی شده است. برخی مقالات به تحلیل ساختار قصه‌ها، عناصر روایی، و تأثیر قصه‌گویی بر رشد شناختی و مهارت‌های زبانی کودکان می‌پردازند. همچنین، ارتباط قصه‌گویی با ادبیات دینی، اسطوره‌ها و متون کلاسیک فارسی مورد توجه قرار گرفته است. 

در کنار مباحث نظری، تجربه‌های عملی قصه‌گویان، خاطرات و روایت‌هایی از فعالیت‌های قصه‌گویی در مناطق مختلف ایران و کشورهای دیگر نیز در کتاب آمده است. این مجموعه با گردآوری دیدگاه‌های متنوع، تصویری چندلایه از قصه‌گویی به‌عنوان یک پدیدهٔ میان‌رشته‌ای و پویا ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که قصه‌گویی نه‌تنها بخشی از میراث فرهنگی، بلکه ابزاری برای آموزش، درمان و پیوند میان نسل‌هاست.

چرا باید کتاب شهرزاد، گاهنامه مطالعات قصه گویی را بخوانیم؟

مطالعهٔ کتاب شهرزاد، گاهنامهٔ مطالعات قصه‌گویی فرصتی برای آشنایی عمیق‌تر با ریشه‌ها و کارکردهای قصه‌گویی در فرهنگ ایرانی و جهانی فراهم می‌کند. «شهرزاد، گاهنامهٔ مطالعات قصه‌گویی» با گردآوری مقالات و یادداشت‌های متنوع، امکان مشاهدهٔ ابعاد مختلف قصه‌گویی را از منظرهای تاریخی، اجتماعی، تربیتی و هنری به مخاطب می‌دهد. این اثر نه‌تنها برای پژوهشگران و علاقه‌مندان ادبیات کودک و فرهنگ عامه، بلکه برای مربیان، والدین و فعالان حوزهٔ آموزش و تربیت نیز الهام‌بخش است. کتاب با ارائهٔ تجربه‌های عملی و تحلیل‌های نظری، به مخاطب کمک می‌کند تا نقش قصه‌گویی را در رشد فردی و اجتماعی بهتر درک کند و از ظرفیت‌های آن در زندگی روزمره بهره ببرد.

خواندن کتاب شهرزاد، گاهنامهٔ مطالعات قصه‌گویی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

کتاب شهرزاد، گاهنامهٔ مطالعات قصه‌گویی برای پژوهشگران و دانشجویان حوزهٔ ادبیات کودک، فرهنگ عامه و مطالعات میان‌رشته‌ای مناسب است. همچنین مربیان، معلمان، والدین و فعالان حوزهٔ آموزش و تربیت کودک که به دنبال شناخت عمیق‌تر از قصه‌گویی و کاربردهای آن هستند، می‌توانند از مطالب این اثر بهره‌مند شوند. علاقه‌مندان به تاریخ فرهنگی ایران و کسانی که دغدغهٔ حفظ و ترویج سنت‌های شفاهی را دارند نیز مخاطبان اصلی این کتاب به‌شمار می‌آیند.

درباره سیدعلی کاشفی خوانساری

سیدعلی کاشفی خوانساری، نویسنده، شاعر و روزنامه‌نگار ایرانی، در سال ۱۳۵۰ در تهران به دنیا آمد. او که سردبیری نشریاتی همچون «فصلنامهٔ نقد کتاب کودک و نوجوان» و «سروش نوجوان» را در کارنامهٔ خود دارد، از چهره‌های ادبیات کودک و نوجوان در ایران است. پدرش، «سید رضا کاشفی»، مترجم زبان آلمانی بود و مادرش، «اقدس طیب»، وکیل دادگستری. پدربزرگ او نیز، «سید ضیاءالدین خوانساری»، از روحانیون سرشناس حوزهٔ علمیهٔ قم بود.

کاشفی خوانساری که در دوران مدرسه در مسابقات ادبی و روزنامه‌نگاری موفقیت‌هایی کسب کرده بود، پس از تحصیل در رشتهٔ مهندسی عمران، از ۲۰سالگی به صورت جدی وارد دنیای روزنامه‌نگاری شد. او بیش از ۲۰۰ مقاله و یادداشت تخصصی در زمینهٔ ادبیات کودک و نوجوان منتشر کرده و سابقهٔ سردبیری «ماهنامهٔ شهرزاد» را نیز دارد. این نویسنده پرکار، بیش از ۱۰۰ جلد کتاب در زمینه‌های گوناگونی چون تاریخ ادبیات، نقد ادبیات کودک و نوجوان و مطبوعات کودکان منتشر کرده است. برخی از آثار او عبار است از «روزنامه‌جات عهد بوق»، «دعواهای ادبی»، «لالایی‌های لالیلایی» و «سروده‌های پس از مرگ».

کاشفی خوانساری در طول فعالیت حرفه‌ای خود موفق به کسب جوایز و افتخارات متعددی شده است، از جمله دریافت جایزهٔ روزنامه‌نگار برگزیدهٔ تئاتر کودک در سال ۱۳۸۸، جایزهٔ منتقد برگزیدهٔ انجمن منتقدان جوان در سال ۱۳۷۶ و همچنین چندین جایزه از جشنواره‌های کتاب کودک و نوجوان. او همچنین چندین بار نامزد دریافت جایزهٔ «کتاب سال جمهوری اسلامی ایران» برای آثارش شده است. در میان آثار کاشفی خوانساری، می‌توان به مجموعه‌ای از کتاب‌ها اشاره کرد که به معرفی چهره‌های ادبیات کودک می‌پردازند، از جمله «چهره‌های ادبیات کودک: هوشنگ مرادی کرمانی» و «چهره‌های ادبیات کودک: نادر ابراهیمی». او همچنین آثاری در زمینهٔ شعر و ترجمه نیز دارد، از جمله ترجمه‌هایی از کتاب‌های مشهور کودکان مانند «سیندرلا»، «پینوکیو» و «جوجه اردک زشت».

علاوه بر این، کاشفی خوانساری در مقاطعی از سال‌های ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴ و همچنین از ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵، به‌عنوان یکی از اعضای هیئت نظارت بر سانسور پیش از چاپ کتاب‌های کودک و نوجوان فعالیت داشته است.

بخشی از کتاب شهرزاد، گاهنامه مطالعات قصه گویی

«قصه‌ها، حکایت‌ها و افسانه‌های هر ملت گنجینهٔ پایان‌ناپذیری است که می‌تواند برای هر نسلی مفید و سرگرم‌کننده باشد. گرچه درحال‌حاضر به سبب رواج سرگرمی‌های رسانه‌ای و بازی‌های رایانه‌ای، تئاتر، سینما و سریال‌های تلویزیونی، مردم ــ و به‌ویژه کودکان و نوجوانان ــ کم‌تر به شنیدن قصه‌ رغبت نشان می‌دهند. اصولاً زندگی امروزی به گونه‌ای نیست که مردم بخشی از اوقات فراغت خود را در قهوه‌خانه پای صحبت نقال‌ها یا در مجالس قصه‌‌گویی بگذرانند، و نیز همچون گذشته مادربزرگ‌ها با بچه‌ها و نوه‌ها زندگی نمی‌کنند تا برای آن‌ها قصه‌ بگویند و آن‌ها را سرگرم کنند، اما قصه‌‌ها نمرده‌اند و در هیئتی جدید، در لابه‌لای کتاب‌ها و نشریات و در بیانی تصویری و نمایشی در قالب تئاتر و سینما، پویانمایی و حتی بازی‌های رایانه‌ای به حیات خود ادامه می‌دهند. آثار پُرفروشی که براساس اقتباس از قصه‌‌ها و افسانه‌ها ساخته می‌شود و حتی استقبال از داستان‌های امروزی که با الهام از سبک‌وسیاق قصه‌ و افسانه‌ها به رشتهٔ تحریر درمی‌آیند، گواه آن هستند که انسان قصه‌ را دوست دارد. در قصه‌ چه جذبه‌ای پنهان است و چه شهدی جاری است که انسان تا بدین اندازه به آن علاقه نشان می‌دهد؟ پاسخ در ویژگی‌های روانی انسان نهفته است. انسان به دلایل گوناگون از واقعیت گریزان است. در طول تاریخ، واقعیت اغلب برای او زشت و خشن بوده و واقعیت اغلب برای او زشت و خشن بوده و چهرهٔ تلخ و دشوار خود را به توده‌ها نشان داده است، از سوی دیگر، واقعیت حتی اگر ناخوشایند نباشد گاهی پیچیده و غیرقابل‌درک است. پس انسان گاه برای گریز از واقعیت به رؤیا پناه می‌برد و گاه برای تحلیل واقعیتی که نمی‌شناسد تخیل خود را به کار می‌اندازد و برای دست‌یابی به آن‌چه در واقعیت بدان دست نمی‌یابد، به آرزو روی می‌آورد و این‌ها همهٔ آن چیزهایی است که در قصه‌ وجود دارد؛ پس، از گذشته‌های دور انسان قصه‌ می‌گفت و می‌شنید برای آن‌که به برخی از نیازهای روانی و غیرمادی‌اش پاسخ گوید. قصه‌ آن دنیای خیالی‌ای بود که او دوستش داشت. قصه‌ هنوز هم در شکل مکتوبش خوانندگان فراوانی دارد، بسیار بیش‌تر از داستان‌های کوتاه و بلند امروزی و بسیار بیش‌تر از سایر گونه‌های ادبی، همچون شعر و زندگی‌نامه، طرف‌دار دارد.»