کتاب مدرنیسم

کتاب مدرنیسم نوشتهٔ تری ایگلتون و فردریک جیمسن ترجمهٔ محمدعلی جعفری است. نشر نیماژ این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی حاوی پنج خوانش سیاسی از مدرنیسم. این اثر از مجموعهٔ «استخوان‌های روح» این نشر است که می‌خواهد بازنمایی دقیقی از جریان‌ها و جنبش‌های فلسفی و نظری معاصر به‌ دست دهد.

درباره کتاب مدرنیسم

کتاب مدرنیسم شامل پنج مقاله‌ است که همگی جزو کلاسیک‌های نقد و نظریهٔ ادبی در حوزه‌ٔ گفتمان مارکسیستی‌ محسوب می‌شوند. یکی از ویژگی‌های این مقالات، نگرش تند و صریح سیاسی آن‌ها است که با موطن خود، مدرنیسم ادبی غرب سرشاخ می‌شوند تا لایه‌ها و تناقضات ایدئولوژیک را مورد نقد قرار دهند. خوانش و بررسی این مقالات می‌تواند جایگاه و رویکرد جایگزین ویژه‌ای را در حوزهٔ نقد ادبی ما باز کند. این کتاب حاوی مجموعهٔ مقالاتی است که می‌کوشند خوانشی ضدامپریالیستی از متون ادبی غرب امپریالیست ارائه دهند. عمدهٔ تمرکز این مقالات بر ادبیات مدرن غرب است که مدرنیسم ادبی را پی ریخته است. تری ایگلتون و فردریک جیمسن امروزه در شمار پرنفوذترین منتقدان و نظریه‌پردازان مارکسیست در جهان انگلیسی‌زبان هستند که مخاطبان پرشماری دارند. مقالات «مدرنیسم، اسطوره و سرمایه‌داری انحصاری» و «ناسیونالیسم: طنز و تعهد» نوشتهٔ ایگلتون و مقالات «مدرنیسم و سرکوفته‌هایش؛ یا، رُب ـ گریه به‌منزلهٔ ضداستعمارگر»، «مدرنیسم و امپریالیسم» و «فراسوی غار: تشریح ایدئولوژی مدرنیسم» نوشتهٔ جیمسن هستند.

خواندن کتاب مدرنیسم را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران فلسفهٔ مدرن پیشنهاد می‌کنیم.

درباره تری ایگلتون

تری ایگلتون (Terry Eagleton) زادهٔ ۲۲ فوریهٔ ۱۹۴۳ و نظریه‌پرداز ادبی بریتانیایی است. بسیاری او را تأثیرگذارترین منتقد ادبی زندهٔ بریتانیا می‌دانند. او با تکیه بر نظریه‌های مارکسیست‌های اروپایی از جمله «والتر بنیامین»، «لویی آلتوسر» و «پیر ماشری»، مخاطبان فراوانی پیدا کرد و با پیروی از افکار این نظریه‌پردازان از شیوه‌ای ماتریالیستی برای مطالعهٔ ادبیات بهره برد. این شیوهٔ او در نوشته‌هایش در مورد «ساموئل ریچاردسون» و خواهران برونته به‌خوبی دیده می‌شود. پافشاری ایگلتون بر پیچیدگی و سودمندی مقولات سنتی و هنجاری نظیر ایدئولوژی، زیبایی‌شناسی و نقد فرهنگی به طور کلی مؤثر بوده است. بازخوانی او از این مقوله‌ها بیش از هر چیز در اشتیاقش برای برانگیختن بحث‌های انتقادی در زمینهٔ فرهنگ معاصر ریشه دارد. «دربارهٔ شر»، «درآمدی بر ایدئولوژی»، «امید بدون خوش‌بینی»، «مارکسیسم بدون مارکسیسم»، «معنای زندگی»، «پیش‌درآمدی بر نظریهٔ ادبی»، «آثار ادبی را چگونه باید خواند»، «پرسش‌هایی از مارکس» و «مدرنیسم» از جمله آثار این نویسندهٔ بریتانیایی هستند.

درباره فردریک جیمسن

فردریک جیمسن (Fredric Jameson) در ۱۴ آوریل ۱۹۳۴ زاده شد. او منتقد و نظریه‌پرداز مارکسیست آمریکایی است که بیشتر به خاطر تحلیل روندهای فرهنگی و تحلیل پست‌مدرنیته و سرمایه‌داری شهرت دارد. از آثار برجستهٔ جیمسن می‌توان به «پست مدرنیسم: منطق فرهنگی سرمایه‌داری متأخر»، «ناخودآگاه سیاسی» و «زندان خانه زبان» اشاره کرد. در حال حاضر جیمسون استاد ادبیات تطبیقی در دانشگاه دوک است. او در سال ۲۰۱۲ توانست جایزهٔ «یک عمر تلاش آکادمیک» را از انجمن آمریکایی زبان نوین دریافت کند.

بخشی از کتاب مدرنیسم

«اما حتی درمورد نظریات مارکسیستی امپریالیسم، اکنون باید به سراغ کیفیت‌سنجی تاریخی دیگری رفت: یعنی، این مطلب که رویکرد مارکسیستی به امپریالیسم در اواسط قرن بیستم اصلاحات و بازسازی‌های اساسی را از سر گذرانده است (۴). مردم عموماً به‌یاد دارند که لنین در دوران جنگ جهانی اول جزوهٔ بسیار تأثیرگذاری دربارهٔ امپریالیسم نوشت؛ آن‌ها احتمالاً هرکسی را که از واژهٔ «امپریالیسم» استفاده کند، عموماً مارکسیست به‌شمار می‌آورند؛ و اگر افشاگری‌های بزرگ‌تری نسبت به آن بحث‌ها داشته‌اند، می‌دانند که این اصطلاح به مسائل جوامع جهان سوم و توسعه‌نیافتگی، وام‌ها، صندوق بین‌المللی پول و سرمایه‌گذاری‌های امریکایی و پایگاه‌ها در خارج، حمایت از دیکتارتورها و نگرانی‌ها دربارهٔ تأثیر روسیه، و شاید درنهایت ـ در آخرین لحظه! ـ با دخالت تفنگ‌داران دریایی و ناوچه‌های توپ‌دار یا با ساختار صوری استعماری سروکار دارد. اما اکنون باید به این موضوع توجه کنیم که اصطلاح «امپریالیسم» وقتی درمورد به‌اصطلاح آثار کلاسیک مارکسیستی ـ مارکس، لنین، هیلفردینگ و بوخارین، با استثنای قابل‌توجه رزا لوکزامبورگ ـ به‌کار رود، حاوی هیچ‌یک از دلالت‌های ضمنی بالا نیست. تا حد زیادی، نظریات قدیمی‌تر مارکسیستی در باب امپریالیسم ازجمله خود مارکس (در نامه‌های مشهورش دربارهٔ هند) بر این فرض استوار بود که نفوذ سرمایه‌داری مستقیماً به توسعهٔ مثبت اقتصادی در کشورهایی می‌انجامد که اکنون کشورهای جهان سوم می‌نامیم. باور بسیار رایج معاصر ـ اینکه مطابق عنوان کتاب تأثیرگذار والتر رادنی، سرمایه‌داری برعکس به «توسعهٔ توسعه‌نیافتگی» منجر می‌شود، و امپریالیسم به‌نحو نظام‌مندی رشد مستعمرات و حوزه‌های وابسته‌اش را فلج می‌کند ـ کاملاً از آنچه می‌توان اولین مرحلهٔ نظریات مارکسیستی امپریالیسم نامید ناپدید شده و درواقع هر جای دیگر که با آن‌ها در تضاد است، اصلاً این بحث را مورد توجه قرار نمی‌دهند (۵). با وجود این، آن‌ها غالباً به این شکل به موضوع بالا نمی‌پردازند؛ به این دلیل مناسب که در این دوره واژهٔ «امپریالیسم» نه به‌منزلهٔ رابطهٔ کلان‌شهر با مستعمره، بلکه به‌منزلهٔ رقابت دولت ـ ملت‌های امپریالیستی و استعمارگر مختلف در بین خودشان تعریف شده است. بنابراین واضح است اگر از این کاربرد صرف‌نظر کنیم و تعبیر خاص خود از این واژه را در زمینه‌های دورهٔ مدرن به‌کار ببریم، با انواع آشفتگی‌ها و نابجایی‌های تاریخی مواجه می‌شویم.»