کتاب زنبور

کتاب زنبور با عنوان انگلیسی The Wasp، نوشته مورگان لوید مالکوم با ترجمه نازنین حسینی، نمایش‌نامه‌ای است که نشر قطره در سال ۱۴۰۴ آن را منتشر کرده است. این نمایش‌نامه با محوریت دو شخصیت زن با نام‌های هدر و کارلا، در فضایی معاصر و شهری روایت می‌شود و به بررسی روابط پیچیده، خشونت‌های پنهان و زخم‌های به‌جا‌مانده از گذشته می‌پردازد. نمایش‌نامه‌ی زنبور با ساختاری دیالوگ‌محور و صحنه‌هایی محدود، مخاطب را به دل یک جدال روانی و اخلاقی میان دو زن می‌برد که گذشته‌ی مشترک و رازهای سرکوب‌شده‌شان اکنون به نقطه‌ی انفجار رسیده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب زنبور اثر مورگان لوید مالکوم

کتاب زنبور نمایش‌نامه‌ای معاصر از مورگان لوید مالکوم است که با ترجمه‌ی نازنین حسینی در دسترس فارسی‌زبانان قرار گرفته است. این اثر در ژانر تئاتر و ادبیات نمایشی جای می‌گیرد و با تمرکز بر گفت‌وگوهای تند و صریح، به لایه‌های پنهان روابط انسانی و تأثیرات ماندگار خشونت و تحقیر در دوران نوجوانی می‌پردازد. داستان حول محور دو زن، هدر و کارلا، شکل می‌گیرد که پس از سال‌ها دوری، در فضایی بسته و صمیمی دوباره با هم روبه‌رو می‌شوند.

نمایش‌نامه‌ی زنبور با بهره‌گیری از صحنه‌های محدود و تمرکز بر دیالوگ، فضایی نفس‌گیر و پرتنش خلق کرده است. مورگان لوید مالکوم با مهارت، گذشته‌ی تلخ و رازهای سرکوب‌شده‌ی شخصیت‌ها را آشکار می‌کند و مخاطب را با پرسش‌هایی درباره‌ی انتقام، بخشش، قدرت و آسیب‌های روانی روبه‌رو می‌سازد. نمایش‌نامه‌ی زنبور اثری است که مرز میان قربانی و آزارگر را بارها جابه‌جا می‌کند و نشان می‌دهد چگونه زخم‌های قدیمی می‌توانند در بزرگسالی به فجایع تازه‌ای منجر شوند.

خلاصه کتاب زنبور

هشدار: این پاراگراف بخش‌هایی از داستان را فاش می‌کند!

این نمایش‌نامه با دیدار اتفاقی دو زن با نام‌های هدر و کارلا در حیاط‌خلوت یک کافه آغاز می‌شود. هر دو در دهه‌ی سوم زندگی خود هستند، اما گذشته‌ای مشترک و پرتنش دارند که هنوز بر زندگی‌شان سایه انداخته است. هدر زنی متمول و ظاهراً موفق است که سال‌هاست در آرزوی بچه‌دارشدن است و زندگی زناشویی‌اش با خیانت و سردی همراه است. کارلا، زنی باردار و از طبقه‌ی پایین‌تر، با گذشته‌ای پر از خشونت خانوادگی و مشکلات مالی، اکنون مادر چند فرزند است و زندگی سختی را می‌گذراند. گفت‌وگوی آن‌ها به‌تدریج از مسائل روزمره به اعترافات تلخ و رازهای گذشته کشیده می‌شود. هدر از خیانت شوهرش و ناتوانی در بارداری می‌گوید و کارلا پیشنهاد می‌دهد که می‌تواند برای رحم اجاره‌ای به او کمک کند، اما به‌زودی مشخص می‌شود که هدف اصلی هدر از این دیدار چیزی فراتر از یک گفت‌وگوی دوستانه است؛ او از کارلا می‌خواهد شوهرش را به قتل برساند و در ازای آن مبلغ قابل‌توجهی پول دریافت کند.

در ادامه، نقشه‌ی قتل و جزئیات آن میان دو زن مورد بحث قرار می‌گیرد و گذشته‌ی مشترک آن‌ها، به‌ویژه حادثه‌ای خشونت‌آمیز در دوران مدرسه، دوباره زنده می‌شود. نمایش‌نامه‌ی زنبور با چرخش‌های متعدد، نقش قربانی و آزارگر را میان دو شخصیت جابه‌جا می‌کند و در نهایت، با اوج‌گیری خشونت و انتقام، به پایانی باز و تکان‌دهنده می‌رسد که مرز میان عدالت و انتقام را به چالش می‌کشد.

چرا باید کتاب زنبور را بخوانیم؟

نمایش‌نامه‌ی زنبور با ساختاری دیالوگ‌محور و فضایی محدود، تجربه‌ای متفاوت از نمایش‌نامه‌خوانی ارائه می‌دهد. این اثر با پرداختن به موضوعاتی چون خشونت پنهان، انتقام، آسیب‌های روانی و پیچیدگی روابط انسانی، مخاطب را به تأمل درباره‌ی ریشه‌های رفتارهای مخرب و نقش گذشته در شکل‌گیری شخصیت‌ها و تصمیمات امروزشان وامی‌دارد. این نمایش‌نامه با روایت پرتنش و شخصیت‌پردازی عمیق، مرز میان قربانی و آزارگر را بارها جابه‌جا می‌کند و نشان می‌دهد که هیچ‌کس کاملاً بی‌گناه یا کاملاً مقصر نیست. نمایش‌نامه‌ی زنبور برای کسانی که به آثار روان‌شناختی، تئاتر معاصر و روایت‌های چندلایه علاقه دارند، فرصتی برای مواجهه با پرسش‌های اخلاقی و انسانی فراهم می‌کند.

خواندن کتاب زنبور را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به علاقه‌مندان نمایش‌نامه، دوستداران تئاتر معاصر، کسانی که به موضوعات روان‌شناختی، روابط پیچیده و آسیب‌های دوران کودکی توجه دارند و همچنین افرادی که به روایت‌های چالش‌برانگیز درباره‌ی انتقام و بخشش علاقه‌مندند، پیشنهاد می‌شود.

درباره مورگان لوید مالکوم

مورگان لوید مالکوم، زاده‌ی ۱۹۸۰، نمایش‌نامه‌نویس و فیلم‌نامه‌نویس بریتانیایی است که برنده‌ی جایزه‌ی الیور شده است.

او در منطقه‌ی وست‌مینستر لندن به دنیا آمد و در همان‌جا بزرگ شد. پدرش کریستوفر مالکوم، بازیگر و تهیه‌کننده‌ی تئاتر وست‌اند بود و مادرش جودی لوید نیز بازیگر بود. مورگان در دانشگاه گلدسمیت لندن تحصیل کرد.

نخستین نمایش او با نام فنی و مج در سال ۲۰۰۲ در جشنواره‌ی تئاتر ادینبرو اجرا شد و پس از آن سه هفته در تماشاخانه‌ی اولد رد لاین در ایزلینگتون روی صحنه رفت. در سال‌های آغازین فعالیتش با تماشاخانه‌های بوش، اولد ویک و همپستد همکاری داشت و در پروژه‌های گروهی متعددی نمایش‌نامه و طرح‌های کوتاه نوشت. او عضوی از گروه نمایشی آپاتیست‌ها بود و در گروه کمدی تریپپلیکیت نیز به‌عنوان نویسنده و بازیگر در چند اجرای جشنواره‌ی ادینبرو شرکت کرد.

در سال ۲۰۰۹، تماشاخانه‌ی لیریک همرسمیت از او خواست تا همراه با جویل هوروود، چه واکر و ریچارد بین نمایش جک و لوبیای سحرآمیز را برای کریسمس بنویسد. پس از آن، به مدت سه سال پیاپی، نویسندگی پانتومیم‌های کریسمس این تماشاخانه را با هوروود ادامه داد. در سال ۲۰۲۰، او برای یک دوره‌ی شش‌هفته‌ای به استودیوی تئاتر ملی دعوت شد و هم‌زمان از سوی اولد ویک مأمور نوشتن نمایشی اجتماعی شد.

نخستین اجرای مهم صحنه‌ای او با نام متعلقات در سال ۲۰۱۱ در تماشاخانه‌ی همپستد روی صحنه رفت و سپس در ترافالگار استودیو ادامه یافت. از دیگر آثارش می‌توان به زنبور در همپستد و وست‌اند، امیلیا در تماشاخانه‌ی شکسپیر گلوب و وست‌اند، مامان در تئاتر رویال پلیموث و تئاتر سوهو، وقتی سفر بلند تمام می‌شود در های‌تاید و تور بریتانیا و دختران معمولی در کمپانی کلین بریک اشاره کرد.

در سال ۲۰۲۳، او همراه با دیگران، متن موزیکال کیک را نوشت که درباره‌ی زندگی ماری آنتوانت است. این اثر ابتدا در توربین تئاتر اجرا شد و سپس به وست‌اند انتقال یافت.

در حوزه‌ی تصویر، نخستین کار تلویزیونی‌ مالکوم نوشتن برای قسمت آزمایشی کشتن زمان بود؛ سریالی با محوریت زندان زنان برای شبکه‌ی بی‌بی‌سی۳. در سال ۲۰۲۳، او یکی از نویسندگان سریال مهیج و عاشقانه‌ی وسواس برای نتفلیکس بود. فیلم اقتباسی از نمایش زنبور نیز در سال ۲۰۲۴ به کارگردانی گی‌یِم مورالس و با بازی ناتالی دورمر و نائومی هریس اکران شد.

در همان سال، مالکوم یکی از ۱۲ فیلم‌نامه‌نویسی بود که برای طرح اسپات‌لایت بی‌بی‌سی انتخاب شد. او همراه با دو نمایش‌نامه‌نویس دیگر، ابی زاکاریان و سمپیرا، گروه نمایشی زنان ترسناک را بنیان گذاشته و آن را اداره می‌کند؛ گروهی که تمرکزش بر نمایش‌های ترسناک با محوریت زنان است.

در سال ۲۰۲۰، او برای نمایش امیلیا برنده‌ی جایزه‌ی الیور در بخش بهترین نمایش سرگرم‌کننده یا کمدی شد. این نمایش همچنین جوایز بهترین طراحی لباس و بهترین طراحی صدا را از آن خود کرد. پیش‌تر نیز او برای آثارش در جشنواره‌ی ادینبرو جایزه‌ی فرینج فرست، برای نوآوری و تجربه‌گرایی جایزه‌ی توتال تئاتر و برای بهترین کمدی جایزه‌ی اسمفی را دریافت کرده و نامزد جایزه‌ی نویسندگی کمدی جشنواره شده بود. همچنین در سال ۲۰۱۱ برای نمایش متعلقات در فهرست بلند جایزه‌ی چارلز وینتور برای امیدوارکننده‌ترین نمایش‌نامه‌نویس در جوایز تئاتر ایونینگ استاندارد قرار گرفت.

بخشی از کتاب زنبور

«نور می‌آید. حیاط‌خلوت یک کافه نمایان می‌شود. کارلا پشت میز نشسته است و سیگار می‌کشد. روی میز روبه‌رویش یک زیرسیگاریِ لبریز از فیلتر سیگار قرار دارد. کارلا زنی سی‌ساله و باردار است. بااین‌حال، به نظر می‌آید سبک پوشش او در نوجوانی متوقف شده است. تی‌شرت و گرمکن ورزشی پوشیده، گردن‌بندی درشت انداخته و موهای سیاه لختش را دم‌اسبی کرده است. کارلا دو تلفن همراه، یکی هوشمند و دیگری قدیمی، دارد و به‌تناوب از هر دوی آن‌ها با کلافگی استفاده می‌کند.

هدر از درِ پشتیِ کافه وارد حیاط‌خلوت می‌شود. او نیز در دههٔ سوم زندگی‌اش است. ظاهرش متمول و امروزی است. لباس‌هایی ساده، تمیز و بسیار گران‌قیمت به تن دارد. کیف‌دستی بزرگی نیز همراهش است.

هدر: کارلا؟

کارلا: خودمم.»