کتاب اولئانا
معرفی کتاب اولئانا
کتاب اولئانا نوشتهٔ دیوید ممت و ترجمهٔ علی‌اکبر علیزاد است. نشر بیدگل این کتاب را منتشر کرده است. این اثر نمایشنامه‌ای آمریکایی و سه‌پرده‌ای است.
درباره کتاب اولئانا
کتاب اولئانا (Oleanna) نمایشنامه‌ای سه‌پرده‌ای نوشتهٔ دیوید ممت است. «جان» (John) و «کارول» (Carol) شخصیت‌های این متن نمایشی آمریکایی هستند. در پایان کتاب مقاله‌ای در باب این نمایشنامه، ارجاعات متن و سال‌شمار زندگی نویسنده قرار دارد. این نمایشنامه به مسئلهٔ آزار جنسی می‌پردازد که بی‌ارتباط با شرایط اجتماعی/سیاسی آمریکا در دههٔ ۱۹۹۰ نیست. در اواخر دههٔ ۱۹۸۰ رمزهای رفتاری و تثبیت‌شدهٔ مردان و زنان شروع به تغییر اساسی کرد. اظهارنظرهایی که قبلا ازسوی زنان به‌عنوان بخشی از گفتار هرروزه پذیرفتنی بود، حال اهانت‌آمیز و ازنظر جنسی تبعیض‌آمیز به نظر می‌رسید. نظربازی جنسی و معمول، ناگهان آزار جنسی تلقی می‌شد. بنابراین در شرایط اجتماعی دههٔ ۱۹۹۰ این نمایشنامه حمله‌ای صریح به مسئلهٔ حقانیت جنسی تفسیر شد.
نمایشنامه متنی است که برای اجرا بر روی صحنه و یا هر مکان دیگری نوشته می‌شود. هر چند این قالب ادبی شباهت‌هایی به فیلم‌نامه، رمان و داستان دارد، شکل و فرم و رسانه‌ای جداگانه و مستقل محسوب می‌شود. نخستین نمایشنامه‌های موجود از دوران باستان و یونان باقی مانده‌اند. نمایشنامه‌ها در ساختارها و شکل‌های گوناگون نوشته می‌شوند، اما وجه اشتراک همهٔ آن‌ها ارائهٔ نقشهٔ راهی به کارگردان و بازیگران برای اجرا است. بعضی از نمایشنامه‌ها تنها برای خواندن نوشته می‌شوند؛ این دسته از متن‌های نمایشی را کلوزِت (Closet) نامیده‌اند. از مشهورترین نمایشنامه‌نویس‌های غیرایرانی می‌توان به «آیسخولوس»، «سوفوکل»، «اوریپید» (یونان باستان)، «شکسپیر»، «هارولد پینتر» (انگلستان)، «مولیر» (فرانسه)، «هنریک ایبسن» (نروژ)، «آگوست استریندبرگ» (سوئد)، «برتولت برشت» (آلمان)، «ساموئل بکت» (ایرلند) و «یوجین اونیل» (آمریکا) اشاره کرد. نام برخی از نمایشنامه‌نویس‌های ایرانی نیز «بهرام بیضائی»، «عباس نعلبندیان»، «اکبر رادی»، «غلامحسین ساعدی»، «بهمن فُرسی»، «محسن یلفانی»، «نغمه ثمینی»، «محمد رضایی راد»، «علیرضا نادری»، «محمد یعقوبی»، «محمد رحمانیان» و «محمد چرمشیر» بوده است.
خواندن کتاب اولئانا را به چه کسانی پیشنهاد میکنیم
این کتاب را به دوستداران ادبیات نمایشی و علاقه‌مندان به نمایشنامه‌های آمریکایی پیشنهاد میکنیم.
درباره دیوید ممت
«دیوید آلن مامِت» در ۳۰ نوامبر ۱۹۴۷ به دنیا آمد. او نمایشنامه‌نویس، فیلم‌نامه‌نویس و کارگردانی آمریکایی است. دیوید ممت در دبیرستان «فرانسیس دبلیو پارکر» در شیکاگو تحصیل کرد، در دانشگاه گودارد واقع در ورمونت به تحصیلش ادامه داد و در سال ۱۹۶۹ از آنجا فارغ‌التحصیل شد. او سال اول دانشگاه را حذف کرد تا بتواند در کلاس‌های بازیگری «سنفورد مایسنر» در نیویورک شرکت کند. ممت در سال ۱۹۷۱، شروع به تدریس بازیگری در «دانشگاه گدار» کرد. یکی از صمیمی‌ترین دوستان او با نام «ویلیام. اچ. میسی» یکی از شاگردانش بود. ممت در ۱۹۷۲ شرکت «سنت نیکولاس» را با «میسی» راه‌اندازی کرد و یک سال بعد شرکت را به شهر شیکاگو منتقل کرد. او اولین شاهکارش را با عنوان «بوفالوی آمریکایی» در سال ۱۹۷۷ تهیه کرد. استفادهٔ مینیمال دیوید ممت از زبان و ویژگی‌های زبانی دیگری در آثار او، کلید اصلی نمایشنامه‌های این هنرمند تئاتر است. دیوید ممت جوایز و افتخارات متعددی را دریافت کرده است. او در سال ۱۹۷۷، جایزهٔ حلقهٔ منتقدان فیلم نیویورک را برای نمایشنامهٔ «بوفالوی آمریکایی» به دست آورد و بار دیگر همین جایزه را در سال ۱۹۸۸ برای نمایشنامهٔ «گلنگری گلن‌راس» گرفت؛ نمایشنامه‌ای که جایزهٔ معتبر پولیتزر را نیز برای نویسنده به ارمغان آورد. ممت نامزد جوایز مختلفی همچون اسکار، گلدن گلوب و تونی شده است. از نمایشنامهٔ های مشهور این نمایشنامه‌نویس مهم می‌توان به «دریاچه‌پیما»، «گلنگری گلن‌راس»، «اولئانا»، «انواع مرغابی»، «سریع‌تر شخم بزن»، «رمزنوشته»، «جنگل» و «از تو برکت» اشاره کرد. کتاب‌های آموزشی و نظری «درست و نادرست» و «سه کاربرد چاقو؛ در باب طبیعت و مقصود درام» از دیگر آثار مکتوب او است.
درباره علی اکبر علیزاد
علی اکبر علیزاد در سال ۱۳۵۲ به دنیا آمد. او کارگردان، نویسنده، مترجم و عضو هیئت‌علمی دانشکدهٔ سینما و تئاتر در دانشگاه هنر تهران و سردبیر مجموعه نمایشنامه‌های بیدگل و مجموعهٔ «تئاتر، نظریه و اجرا» در انتشارات بیدگل است.
از میان کتاب‌های تألیفی و ترجمه‌شدهٔ علیزاد به فارسی می‌توان به آثار زیر اشاره کرد:
نمایشنامهٔ «در انتظار گودو» نوشتهٔ ساموئل بکت، کتاب «یادداشت هایی در باب سینماتوگرافی» نوشتهٔ روبر برسون، «رویکردهایی به نظریه اجرا»، «راهنمای عملی نمایشنامه‌نویسی»، نمایشنامهٔ «اولئانا» نوشتهٔ دیوید ممت و «سوءقصدهایی به زندگی آن زن». کتاب راهنمای عملی نمایشنامه‌نویسی نوشتهٔ نوئل کریگ با ترجمهٔ علی اکبر علیزاد بارها به‌وسیلهٔ دانشجویان تئاتر، اساتید این رشته و دوستداران این هنر خوانده و تمرینات آن مرور و انجام شده است.
علیزاد مقالات تألیفی و ترجمه نیز در کارنامهٔ هنری خود دارد. مقالاتی همچون: مقالهٔ «درآمدی به نمایشنامه‌شناسی و منطق تفنن»: روزنامه شرق در فروردین ۱۳۸۵ و یا مقالهٔ «آرتو و همزادش» در کتاب ماه هنر.
علی اکبر علیزاد، سال‌ها، در حرفه و هنر تئاتر فعالیت داشته است: او کارگردانی نمایش «در انتظار گودو» نوشتهٔ نمایشنامه‌نویس مشهور ایرلندی، ساموئل بکت را انجام داده و آن را در سال ۱۳۸۳ در تالار مولوی روی صحنه برده است. نگارش نمایشنامهٔ «شهرهای نامرئی» که در سال ۱۳۸۴ در مجموعهٔ تئاتر شهر اجرا شد و نیز کارگردانی نمایش «اولئانا» نوشتهٔ نمایشنامه‌نویس مشهور امریکایی، دیوید ممت و اجرای آن در سال ۱۳۸۵ در تئاترشهر از جمله فعالیت‌های اجرایی و نمایشی او هستند.
بخشی از کتاب اولئانا
«کارول: چی به شما این حق رو میده. آره. که با یه زن تو حریم شخصی‌تون صحبت کنید آره. آره. من رو ببخشید. من رو ببخشید. شما احساس می‌کنید قدرتتون رو ازدست داده‌اید کلی از خودتون صحبت می‌کنید. شق‌ورق راه می‌رید. ژست می‌گیرید. «نمایش می‌دید». «من رو صدا می‌کنید که بیام اینجا» ها؟ شما می‌گید آموزش عالی جُکه. و اون رو این‌طور می‌بینید، این‌طوری می‌بینیدش. و اعتراف می‌کنید بدتون نمی‌آد تو کلاس نقش رئیس خانواده رو بازی کنید. این رو تأیید می‌کنید. اون رو تکذیب می‌کنید. دانشجوهاتون رو بغل می‌کنید.
جان: تو چطور می‌تونی این رو بگی. چطور می‌تونی بایستی اینجا و
کارول: شما چطور می‌تونید این رو تکذیب کنید. شما این کار رو با من کردید. اینجا. کردید اعتراف کنید. شما عاشق قدرتید. اینکه کج‌روی کنید، تغییر بدید، جرح‌وتعدیل کنید جرح‌وتعدیل کنید همهٔ قواعدی رو که برای ما درست شده و فکر می‌کنید خیلی جذابه اگه میل خودتون به مسخره‌کردن و نابودکردن رو زیر «سؤال» ببرید، ولی شما باید این میل رو زیر سؤال ببرید. استاد. شما چیزهایی رو که باعث پیشرفتتون می‌شه انتخاب می‌کنید: انتشارات، هیئت‌علمی، و مراحلی که اسمش رو می‌ذارید «آیین‌های بی‌ضرر». این مراحل رو پی می‌گیرید. هرچند که ممکنه بگید این ریاکاریه. ولی اون رو به اشتیاق دانشجوهاتون نسبت می‌دید. دانشجوهایی که سخت کار می‌کنند، می‌آن اینجا، کلی بردگی می‌کشند تا بیان اینجا‌‌‌شما اصلا نمی‌تونید تصور کنید من با چه هزینه‌ای به این دانشکده اومدم‌‌‌‌ما رو مسخره می‌کنید. آموزش رو «بهره‌کشی» می‌دونید، و از بالای اون صندلی محکم، که جای نشستن نخبه‌هاست، گیجی ما رو جک می‌دونید، و همراه اون تلاش‌ها و امیدهای ما رو. بعد می‌شینید اینجا و می‌گید «مگه من چی‌کار کردم؟» و از من می‌خواید درک کنم شما هم آرزوهایی دارید. ولی من بهتون می‌گم. بهتون می‌گم. که تهوع‌آورید. و اینکه استثمارگرید. و اگر شما یک سرسوزن از اون شرافت ذاتی‌ای رو که تو کتابتون مطرح کردید داشته باشید، اون‌وقت می‌تونید به خودتون نگاه کنید و همون چیزهایی رو ببینید که من می‌بینم. و همون نفرتی رو که من حس کردم حس کنید. روز خوش. (آمادهٔ ترک اتاق می‌شود.»
حجم
۱۳۶٫۶ کیلوبایت
سال انتشار
۱۳۹۲
تعداد صفحه‌ها
۱۴۰ صفحه
حجم
۱۳۶٫۶ کیلوبایت
سال انتشار
۱۳۹۲
تعداد صفحه‌ها
۱۴۰ صفحه
نظرات کاربران
نمی‌دونم چرا باید در مقدمه‌ی کتاب ، نقد نوشته شده باشه؟! دوستانی که میخوان شروع کنن، مقدمه رو بذارن در آخر بخونن!! چون داستان کلا لو میره! و اما در مورد محتوا.. ممکنه کتابو که تموم کردین یکم سردرگم بشید که
از زبانی استفاده میکنیم که همه آن گونه حرف میزنند پس چرا فهمی از آن زبان یکسان نداریم، آیا لازم است برای رسیدن به قدرت و شهوت دست به هر کاری بزنیم..
اولئنا نمایشنامهٔ بسیار خوبیه؛ به دلیل اینکه در سطوح مختلفی قابل بحثه و نمونهٔ خوبی برای تحلیل‌های مبتنی بر نظریات درک و دریافت خواننده است. اولئانا شما رو به تفکر دربارهٔ مسائل مختلفی مثل سیستم آموزشی، نقش زبان در روابط
اولئانا نمایشنامه واقعا عجیبیه . جدای از محتوی نثر فوق العاده پیچیده ای داره که فقط موقع اجرا متوجهش میشی .
فوق العاده..دیالوگ های دیوید ممت تو این نمایشنامه در اوج خودش قرار داره..خیلیخوب مساله قدرت و وارونگی اون رو مطرح کرده
حدود هفت هشت‌تا غلط هکسره توی متن دیده می‌شه! که این خیلی بده.
نشر بیدگل جزو ناشرهای محبوب منه فقط مقدمه ی ابتدایی و تحلیل هر اثری یک پیش فرض به خواننده میده که درست نیست.در مقدمه میتونه یک مقدمه ی کوتاه از صاحب اثر باشه.نوشتن در مورد سبک نویسنده و اثر فوق در
عالی بود 👌 حتما نقد این نمایشنامه رو هم باید خووند با سپاس فراوان از استاد علی‌اکبر علیزاد و نشر بیدگل 🌱🌻