کتاب آوارگان

کتاب آوارگان (تجربه پناهندگی به روایت نویسندگان مهاجر) با عنوان انگلیسی The Displaced: Refugee Writers on Refugee Lives، با گردآوری ویت‌تان نوئن و ترجمه شکوفه میبدی، کتابی است که نشر بیدگل در سال ۱۴۰۴ آن را منتشر کرده است. این اثر با گردآوری جستارهایی از نویسندگان گوناگون، به بررسی ابعاد مختلف زندگی پناهندگان و مهاجران می‌پردازد و تلاش می‌کند صدای کسانی باشد که در حاشیه قرار گرفته‌اند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب آوارگان اثر ویت‌ تان نوئن

کتاب آوارگان مجموعه‌ خاطره و جستاری است که روایت‌های شخصی و تأملات نویسندگان مهاجر درباره‌ی تجربه‌ی پناهندگی و مهاجرت را گرد هم آورده است. این کتاب با گردآوری ویت‌تان نوئن، نویسنده و منتقد شناخته‌شده، به دغدغه‌های انسان‌هایی می‌پردازد که به دلایل گوناگون از جمله جنگ، خشونت، سرکوب یا فقر ناچار به ترک خانه و وطن خود شده‌اند.

ساختار کتاب آوارگان بر پایه‌ی روایت‌های متنوع از نویسندگانی با پیشینه‌های مختلف استوار است. هر فصل صدای یک نویسنده را بازتاب می‌دهد که از زاویه‌ی دید خود به تجربه‌ی آوارگی، ازدست‌دادن، هویت، تلاش برای بازسازی زندگی و مواجهه با جامعه‌ی میزبان می‌پردازد. این مجموعه نه‌تنها به روایت‌های فردی و خانوادگی می‌پردازد، بلکه به مسائل کلان‌تری چون سیاست‌های مهاجرتی، مرزها، عدالت و معنای تعلق نیز نظر دارد. کتاب آوارگان با بهره‌گیری از قالب جستار و خاطره‌نویسی، تصویری چندلایه و انسانی از وضعیت پناهندگان در جهان معاصر ارائه می‌دهد.

خلاصه کتاب آوارگان

این کتاب مجموعه‌ای از روایت‌های نویسندگان مهاجر است که هرکدام تجربه‌ی پناهندگی و مهاجرت را از زاویه‌ای شخصی و منحصربه‌فرد بازگو می‌کنند. دغدغه‌ی اصلی کتاب به‌تصویرکشیدن وضعیت انسان‌هایی است که به‌ناچار خانه و سرزمین خود را ترک کرده‌اند و در جست‌وجوی امنیت، هویت و آینده‌ای بهتر با چالش‌های گوناگون روبه‌رو شده‌اند. در مقدمه، ویت‌تان نوئن از تجربه‌ی شخصی خود به‌عنوان یک پناهنده‌ی ویتنامی سخن می‌گوید و به این نکته اشاره می‌کند که پناهندگی نه‌فقط یک وضعیت حقوقی، بلکه تجربه‌ای عمیقاً انسانی و روانی است که با ازدست‌دادن، بی‌خانمانی و تلاش برای بازسازی هویت همراه است. او به تفاوت میان مهاجر و پناهنده می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه جامعه‌ی میزبان پناهندگان را اغلب به چشم دیگری می‌بیند و آن‌ها را یا نامرئی می‌کند یا بیش‌ازحد در معرض دید قرار می‌دهد.

در ادامه، روایت‌هایی از نویسندگان با پیشینه‌های مختلف آمده است؛ از افغانستان، اتحاد جماهیر شوروی، ایران، اتیوپی، مکزیک و کشورهای دیگر. هر روایت بخشی از تجربه‌ی آوارگی را بازتاب می‌دهد: از جدایی‌های خانوادگی و خاطرات تلخ کودکی تا تلاش برای سازگاری با فرهنگ جدید، تغییر نام و هویت و مواجهه با تبعیض و بیگانگی. برخی نویسندگان به خاطرات خود از اردوگاه‌های پناهندگان، سفرهای پرخطر و لحظات تصمیم‌گیری سرنوشت‌ساز اشاره می‌کنند و برخی دیگر به چالش‌های روزمره‌ی زندگی در کشور میزبان و احساس تعلق یا بیگانگی می‌پردازند. در بخش‌هایی از کتاب، به مسائل کلان‌تری چون سیاست‌های مهاجرتی، مرزها، عدالت و مسئولیت جوامع میزبان در مقابل پناهندگان پرداخته شده است.

نویسندگان با روایت‌های خود، مرز میان واقعیت و خیال، خانه و غربت و امنیت و تهدید را به چالش می‌کشند و نشان می‌دهند که آوارگی تجربه‌ای است که نه‌تنها گذشته، بلکه آینده و هویت فرد را نیز شکل می‌دهد. در مجموع، کتاب آوارگان با گردآوری صداهای متنوع و روایت‌های انسانی، تصویری چندوجهی از وضعیت پناهندگان در جهان امروز ارائه می‌دهد و به خواننده امکان می‌دهد تا از خلال تجربه‌های زیسته‌ی دیگران، به درک عمیق‌تری از مفهوم آوارگی و مهاجرت برسد.

چرا باید کتاب آوارگان را بخوانیم؟

این کتاب با گردآوری روایت‌های واقعی و شخصی از نویسندگان مهاجر، فرصتی فراهم می‌کند تا تجربه‌ی پناهندگی و مهاجرت از زاویه‌ای انسانی و ملموس دیده شود. کتاب آوارگان به‌جای ارائه‌ی تحلیل‌های انتزاعی، صدای کسانی را به گوش می‌رساند که اغلب در حاشیه قرار گرفته‌اند و تجربه‌هایشان کمتر شنیده شده است. خواندن این اثر امکان همدلی و درک عمیق‌تری از وضعیت پناهندگان و مهاجران را فراهم می‌کند و به پرسش‌هایی درباره‌ی هویت، تعلق، عدالت و معنای مرزها پاسخ می‌دهد. این کتاب نه‌فقط برای آشنایی با تجربه‌های زیسته‌ی پناهندگان، بلکه برای تأمل درباره‌ی مسائل اجتماعی و انسانی معاصر نیز منبعی ارزشمند است.

خواندن کتاب آوارگان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعه‌ی این کتاب برای علاقه‌مندان به موضوعات مهاجرت، هویت، عدالت اجتماعی و تجربه‌های زیسته‌ی پناهندگان مناسب است. همچنین پژوهشگران علوم اجتماعی، دانشجویان رشته‌های انسان‌شناسی، جامعه‌شناسی، مطالعات فرهنگی و کسانی که دغدغه‌ی مسائل انسانی و اجتماعی را دارند، می‌توانند از خواندن این اثر بهره‌مند شوند.

درباره ویت‌ تان نوئن

ویت‌تان نوئن (Viet Thanh Nguyen، زاده‌ی ۱۳ مارس ۱۹۷۱) رمان‌نویس، استاد دانشگاه و منتقد فرهنگی آمریکایی ویتنامی‌تبار است. او در حال حاضر استاد مطالعات انگلیسی، آمریکایی و قومیت‌شناسی در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی (USC) است.

نخستین رمان او با عنوان The Sympathizer در سال ۲۰۱۶ برنده‌ی جایزه‌ی پولیتزر برای داستان شد و همچنین جوایزی چون جایزه‌ی صلح ادبی دیتون، جایزه‌ی نخستین رمان مرکز داستان و چندین جایزه‌ی معتبر دیگر را کسب کرد. نوئن همچنین در سال‌های بعد موفق به دریافت بورسیه‌ی بنیاد مک‌آرتور و بورسیه‌ی گوگنهایم (۲۰۱۷) شد.

او به‌طور منظم برای روزنامه‌ی نیویورک تایمز می‌نویسد و مقالاتش درباره‌ی موضوعاتی همچون مهاجرت، پناهجویان، سیاست، فرهنگ و آسیای جنوب شرقی منتشر می‌شود. نوئن عضو آکادمی هنرها و علوم آمریکاست و در سال ۲۰۲۰ به‌عنوان نخستین آسیایی‌تبار، عضو هیئت جایزه‌ی پولیتزر شد. در سال ۲۰۲۳، به‌عنوان استاد مدعو در دانشگاه هاروارد مجموعه سخنرانی‌های چارلز الیوت نورتون را با عنوان To Save and to Destroy برگزار کرد. او نخستین آسیایی‌تباری است که این جایگاه را به دست آورده است؛ جایگاهی که پیش‌تر نویسندگانی چون خورخه لوئیس بورخس، تی. اس. الیوت، و تونی موریسون داشته‌اند.

نوئن از کودکی به خواندن ادبیات مرتبط با جنگ ویتنام علاقه‌مند بود، به‌ویژه آثاری که از نگاه ویتنامی‌ها نوشته شده بودند. او تحصیلات ابتدایی را در مدرسه‌ی کاتولیک سنت پاتریک و دبیرستان را در بلارمین کالج پرپراتوری گذراند. سپس مدتی در دانشگاه‌های UCLA و UC Riverside تحصیل کرد و در نهایت از دانشگاه برکلی کالیفرنیا با مدرک کارشناسی در رشته‌های زبان انگلیسی و مطالعات قومی با افتخار Phi Beta Kappa فارغ‌التحصیل شد. در سال ۱۹۹۷، در سن ۲۶سالگی، دکترای خود را در رشته‌ی ادبیات انگلیسی از همان دانشگاه دریافت کرد.

در سال ۱۹۹۷، نوئن به لس‌آنجلس رفت تا در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی به‌عنوان استادیار در دو دپارتمان انگلیسی و مطالعات آمریکایی و قومیت تدریس کند. او در سال ۲۰۰۳ دانشیار شد و اکنون استاد تمام است. او همچنین منتقد فرهنگی روزنامه‌ی لس‌آنجلس تایمز و بنیان‌گذار و سردبیر وب‌سایت diaCRITICS است که به معرفی هنرمندان و نویسندگان ویتنامی در تبعید می‌پردازد.

نخستین رمان نوئن، The Sympathizer، در سال ۲۰۱۵ منتشر شد و جوایز بسیاری از جمله جایزه‌ی پولیتزر برای داستان (۲۰۱۶)، مدال کارنگی از انجمن کتابخانه‌های آمریکا، جایزه‌ی صلح ادبی دیتون، جایزه‌ی ادبی آسیایی/اقیانوس آرام و جایزه‌ی اِدگار برای بهترین رمان نخست را دریافت کرد. این رمان در فهرست بهترین کتاب‌های سال نیویورک تایمز، گاردین، وال‌استریت ژورنال و واشنگتن پست قرار گرفت. ادامه‌ی این رمان با عنوان The Committed در سال ۲۰۲۱ منتشر شد.

کتاب The Refugees مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه اوست که در سال ۲۰۱۷ توسط Grove Press منتشر شد. او همچنین گردآورنده‌ی کتاب The Displaced: Refugee Writers on Refugee Lives است که شامل نوشته‌های ۱۷ نویسنده‌ی پناهنده از کشورهای مختلف است.

از آثار غیرداستانی او می‌توان به Nothing Ever Dies: Vietnam and the Memory of War اشاره کرد که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد و به مرحله‌ی نهایی جایزه‌ی کتاب ملی آمریکا راه یافت. او همچنین نویسنده‌ی کتاب‌های پژوهشی Race and Resistance و Transpacific Studies است.

نوئن از حامیان حقوق فلسطینیان نیز هست و از جنبش تحریم، عدم سرمایه‌گذاری و تحریم فرهنگی (BDS) حمایت می‌کند. در سال ۲۰۲۳، پس از امضای نامه‌ای سرگشاده در حمایت از پایان خشونت در فلسطین، نشست ادبی‌اش در مرکز فرهنگی نیویورک (92NY) لغو شد که این تصمیم واکنش نویسندگان و کارکنان متعددی را در پی داشت.

بخشی از کتاب آوارگان

«من افغانستانی‌ـ‌آمریکایی‌ام. پدر‌و‌مادرم، اشرف و نینا، مثل خیلی از افغانستانی‌های دیگر اواخر دهۀ ۱۹۷۰ و اوایل دهۀ ۱۹۸۰، یعنی درست همان موقع که کشورمان به خط مقدم جبهۀ جنگ سرد تبدیل شده بود، از افغانستان فرار کردند و در سال ۱۹۸۰ خودشان را به ویرجینیا رساندند. عده‌ای از دوست‌هایشان که آنها هم پناهنده‌های افغانستانی بودند آنجا ساکن شده بودند و پدر‌و‌مادرم هم قصد داشتند همان‌جا برای خودشان خانه و زندگی‌ای دست‌وپا کنند. بااین‌حال، وقتی پدربزرگم (پدر پدرم) حاج‌محمد‌اعظم که در کابل زندگی می‌کرد دچار مشکل قلبی شد، همۀ برنامه‌هایشان به‌هم خورد. در سال ۱۹۸۱، با اینکه چیزی از میزان وخامت بیماری پدربزرگم نمی‌دانستند، به افغانستان برگشتند تا در کنارش باشند. آن روزها مادرم مرا چهارماهه باردار بود.»