کتاب راسته‌ی کنسروسازان

«راسته‌ی کنسروسازان» اثر جان اشتاین‌بک، نویسنده آمریکایی خالق رمان معروف «خوشه‌های خشم» است. این کتاب و دیگر آثار اشتاین‌بک زندگی مردم عادی را در آمریکا به ما می‌نمایاند. واقعیت‌هایی که شاید کمتر در رسانه‌ها شاهد آن بوده‌ایم. راسته کنسرو‌سازان جزء بهترین و دلنشین‌ترین آثار اشتاین‌بک است و همچون سایر آثار او‌ در دنیایی مرکب از واقعیت و خیال‌،‌ با آمیخته‌ای از طنز و نقدهای تند اجتماعی‌، زندگی محرومان و دردمندان جامعه را به تصویر کشیده است. شخصیت‌های این داستان انسان‌هایی هستند که با مسائل فلاکت‌بار اقتصادی دست به گریبانند اما پی شادمانی‌های کوچک می‌گردند تا شاید مرهمی باشد بر زخم‌های التیام‌ناپذیرشان. در این اثر بر مضامینی چون رفاقت، قناعت، اخلاق، پرهیز از نگاه سطحی به انسان‌ها و حس نوستالژی تاکید شده‌است.حوادث رمان «راسته کنسروسازان» در خیابانی روی می‌دهد که حاشیه‌هایش پر است از ماهی هایی که قرار است به کنسرو تبدیل شوند. این اثر در سال ۱۹۴۵ میلادی برای نخستین بار منتشر شد و حدود ۴۰ سال بعد فیلمی سینمایی با اقتباس از آن ساخته شد. داستان در خلال جنگ جهانی دوم روی می‌دهد و نویسنده زندگی بومی ساکنان آن منطقه را روایت می‌کند: «صبح زود در «راستهٔ کنسروسازان» زمانی جادویی است. در فضای خاکستری‌رنگ پس از سپیده و پیش از سر زدن آفتاب چنین می‌نماید که راسته، خارج از حیطهٔ زمان، در پرتوی نقره‌ای‌رنگ آویخته است. چراغ‌های خیابان خاموش می‌شوند و علف‌ها سبزی پرشکوهی دارند. آهن‌های مواج کنسروسازی با روشنی شفاف پلاتین و مفرغ کهنه می‌درخشند. در این زمان هیچ ماشینی حرکت نمی‌کند. خیابان از پیشرفت و کار تهی است. حرکت و کشش امواج که میان ستون‌های ساختمان‌های کنسروسازی‌ها می‌خورد، شنیده می‌شود. زمان آرامشی است عظیم، زمانی گریخته، لحظات زودگذر آسایش. گربه‌ها در جست‌وجوی کله‌ماهی‌ها از روی پرچین‌ها می‌جهند و همچون قند آب روی زمین پخش می‌شوند، پگاه سگ‌های خاموش سنگین و عاقلانه در جست‌وجو و انتخاب جایی برای لمیدن‌اند. مرغ‌های دریایی، بال‌زنان به سوی پشت‌بام‌های کارخانه‌های کنسروسازی می‌آیند تا بر آنها بنشینند و منتظر بمانند.» اشتاین‌بک نویسنده‌ای پرکار بود و آثاری چون در نبردی مشکوک (۱۹۳۶)، موش‌ها وآدم‌ها (۱۹۳۷)، راستهٔ کنسروسازان (۱۹۴۴)، اتوبوس سرگردان (۱۹۴۷)، شرق بهشت (۱۹۵۲)، روزگاری جنگی درگرفت (۱۹۵۸)، زمستان نارضایتی‌ها (۱۹۶۱)، سفرهای من با چارلی (۱۹۶۲)، همچنین مروارید، اسب سرخ، مرگ و زندگی و درهٔ دراز در کارنامهٔ درخشان او دیده می‌شود. کشور ما از دیرباز با آثار اشتاین‌بک آشنا بوده است، زیرا زبان او روایت‌گر درد مشترکی از تمامی انسان‌ها، فارغ از هر نژاد و ملیت است.