کتاب برگردان روایت گونه شاهنامه فردوسی به نثر

کتاب برگردان روایت گونه شاهنامه فردوسی به نثر نوشتهٔ سیدمحمد دبیر سیاقی است و نشر قطره آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب برگردان روایت گونه شاهنامه فردوسی به نثر

کتاب برگردان روایت گونه شاهنامه فردوسی به نثر برگردان‌گونهٔ داستان‌ها و کارنامهٔ شاهان ایران از شاهنامه فردوسی است.

شاهنامه، تنها تاریخ و روایاتِ داستانی و اساطیری ایران قدیم نیست؛ فرهنگِ ایران است از آغاز تا پایانِ قرنِ چهارم هجری با تمامِ مظاهرش گنجی است که فردوسی برای ایران و ایرانی بر جای نهاده است.

نتیجه‌گیری‌ها که حکیم بزرگوار به مناسبتِ وقایع در پایانِ غالبِ داستان‌ها کرده است و اندرزهای سودمند و راهگشا که در خلال وقایع و حوادث گنجانده و از نرم و درشتِ روزگار و سرانجام نیک و بد مردمان مایه دارد، زاده موج‌هاست که از اندیشه‌های مُتعالی مردانِ قرونِ گذشته و دورانِ اسلامی برخاسته است.

اَرجی که شاعر بر خِرَد نهاده و پاسی که اندیشه‌های بلند را داشته است، یادآورِ باریک‌اندیشی و بلندنظری و دوربینی پیروانِ فِرقه‌ها و طریقه‌ها و مَذاهبِ معروف و مترقی چون معتزله و شیعه و عِرفان است و هماهنگی بسیار میان اندیشه این مرد بلندمقام با مندرجات روایات مهم شیعه از جمله در مسئله عقل با فصل اوّل کتاب اصول کافی از ابوجعفر محمدبن یعقوب کلینی می‌توان دید. ارج نهادن بر «خرد» و بر «سخن» و بر «دین» و پیوند دادن این سه از نکات بسیار مهم و قابل توجه شاهنامه است.

مسائلی که در روایات و آثار مذهبی انعکاسِ بسیار دارد. از اینجاست که خواندنِ این کتابِ اَرجمند که هم سندِ لیاقتِ زبانِ فارسی و هم گنجینه فرهنگ و مَعارفِ ایران تا عصرِ فردوسی است، بر همگان لازم است.

هر ایرانی باید شاهنامه را بخواند و لفظ و معنی و قالب و مُحتوای آن را سرمشق و راهنمای کار خود قرار دهد. شاهنامه را بخواند و مکرّر بخواند تا به عمقِ فرهنگِ با اَرجِ ایران تا پایان سده چهارم هجری به خوبی آگاهی پیدا کند و بداند که بیهوده نیست سخنِ فردوسی را با سخنِ از آسمان به زمین آمده برابر و کارِ او را بالا بردنِ سخن و باز بر کرسی نشاندنِ آن دانسته‌اند. آری بیهوده سخن بدین درازی نشود.

با همین نیت است که نگارنده گذشته از عرضه کردن چاپی مُنقّح (البته غیر انتقادی) بر اساس چاپ کلکته به اهتمام تُرنر ماکان و مقدمه مفصل در زندگینامه فردوسی و سرگذشت شاهنامه و تهیه کشف‌الابیات برای آن و به دفعات تجدید طبع شدنِ آن‌ها، چندی پیش آن کتاب جلیل‌القدر را بخش بخش و داستان داستان در قطع کوچک‌تر با افزودنِ توضیحات لغوی در پای صفحات و نقل محتوای هر داستان به نثر در آغاز در بیست و شش جزوه تهیه و طبع و تقدیم خوانندگان گرامی کرد. 

خواندن کتاب برگردان روایت گونه شاهنامه فردوسی به نثر را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به کسانی که می‌خواهند شاهنامه را به نثر روان بخوانند پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب برگردان روایت گونه شاهنامه فردوسی به نثر

«هوشنگ پسری داشت بسیار هوشمند. برجای پدر بر تخت شاهی برآمد. بزرگان کشور را فراخواند و گفت: تختِ شاهی به من رسیده است، باید جهان را از بدی‌ها پاک کنم و سپس در پادشاهی استوار و آسوده بنشینم. دستِ دیوان و شیاطین را کوتاه خواهم کرد و هر چه مایه سودمندی و بهره‌دِهی است از جهان به دست خواهم آورد. پس پشم از پشت گوسفندان جدا کرد و رِشتن به مردم آموخت و با کوشش از رشته نخ‌ها جامه و فرش و گستردنی‌ها تهیه کرد. برای غذای حیواناتی چون اسب و شتر و گاو، سبزه و جو و کاه را اختصاص داد و مرغانی چون باز و شاهین را رام کرد و بدان‌ها شکار کردن آموخت. آنگاه مرغ و خروس را پرورش داد و مردمان را به تیمارداری و نگهداشت آن‌ها سفارش کرد.

طهمورث وزیری پاک‌سرشت و نیکورای داشت، شیدسپ نام که پیوسته روزه داشتی و شب را با راز و نیاز به درگاه بی‌نیاز به صبح رسانیدی. روزه و نمازِ شب رسمی است که او نهاده است.

از اندیشه بلند و رأی صائب او پادشاهی طهمورث رونق گرفت و جهان از بدی‌ها پاک شد. فرّه ایزدی از شاه تابیدن گرفت و طهمورث به فرّ خدایی بر اهریمن حمله بُرد و به افسون و تدبیر به بندش کشید و مانند اسب تیزرو او را مرکب خویش ساخت و به هر سو تاخت. دیوان چون چنان دیدند از فرمانِ او سرپیچیدند و با سپاهی گران هیاهوکنان و غریوان پیش آمدند. دلیر مردانِ طهمورث و لشکر دیوان درهم افتادند و طهمورث به نیروی بازو و ضربِ گُرزِ گران یک بخش از آنان را کشت و دو بخش دیگر را اسیر کرد. دیوانِ اسیرشده مُتعهد گردیدند که او را خط و نوشتن بیاموزند، سی نوع خط از چینی و پهلوی و سُغدی و جز این‌ها.

پادشاهی طهمورث سی‌سال به درازا کشید و از آن پس جهان را به جهانیان واگذارد و درگذشت.

استاد طوس را از مرگ او بر جهان طَعنی است بدین خطاب که: جهانا! چون سرانجام خواهی درود، از آغاز چرا کشت می‌کنی و چون در خاکش می‌نهی، چرا از خاکش برمی‌آوری. سودِ این آمدن و شدن‌ها چیست؟»