کتاب دیوان غربی - شرقی

کتاب دیوان غربی - شرقی نوشتۀ گوته نویسنده آلمانی است. این کتاب را انتشارات چشمه در دویست امین سالگرد نگارش آن آقای سعید پیرمرادی ترجمه و منتشر کرده است. بی‌تردید ترجمه عنصری پایدار و پلی جانشین‌ناپذیر در مراودات و پیوندهای فرهنگی ملل گوناگون به شمار می‌رود و تقریباً عمری به درازای نگارش دارد. ترجمۀ حاضر که به پیشنهاد و توصیه مدیر محترم نشر چشمه انجام شد، گامی دیگر در مسیر گردآوری مجموعه‌ای از آثار گوته به فارسی است که در همکاری صمیمانه با نشر چشمه تحقق می‌یابد.

درباره کتاب دیوان غربی - شرقی

یوهان ولفگانگ فون گوته خالق و شایسته‌ترین نماد عینی مفهوم «ادبیات جهانی» و برجسته‌ترین نماد فرهنگ و ادبیات آلمان است. گوته از چهره‌های برجستۀ رمانتیسم غرب و از ارکان نهضت ادبی - اجتماعی «شور و غوغا» در آلمان است. این نهضت حصارهای تنگ و سنت‌گرای قرون وسطایی عاطفه گریز و نیز خردگرایی ناب عصر روشنگری را برنمی تافت و در پی گسستن بندهای آن بود.

گوته، در کنار شکسپیر انگلیسی و دانته ایتالیایی و هومر یونانی، یکی از ارکان چهارگانه ادبیات اروپا به شمار می‌رود. وی بر سبک‌های گوناگون ادبی، نظیر شعر، داستان، افسانه، نمایشنامه درام، رمان و مقالات ادبی، تسلطی کم‌نظیر داشت و نیز در حیطه علوم طبیعی و مطالب علمی آثاری تألیف کرد. از سوی دیگر، سیاستمدار و صاحب مناصب عالی حکومتی بود و در آثار خویش، البته نه مستقیم، به موضوعات و مطالب سیاسی نیز می‌پرداخت. گوته در افق زمانی گسترده‌ای سیر می‌کرد، و می‌توان گفت هم‌زمان ابعاد زمانی گذشته و حال و آینده را در خود، سبک زندگی و آثار خویش متجلی می‌ساخت. به دستاوردها و آموزه‌های پیشینیان ارج می‌نهاد، در بیان ناگفته‌های دوران خویش جسارت و شهامتی ساختارشکنانه داشت و برای نسل‌های آتی همچون مشعلی تابنده درخشید. گونه از دیدگاه‌های انسان‌شناسی و هستی‌شناسی ژرفی برخوردار بود و همین خصیصه او را به عمیق‌ترین لایه‌های انسانی و پدیده‌های ناپیدای آن سوق داد و نهایتاً چهره‌ای آزادمنشانه، شخصیتی چندوجهی، ماندگار و جهانی از او ساخت. او بیش از پانصد اثر از خود به‌جای گذاشت و می‌توان بی مبالغه او را یکی از مفاخر بشریت دانست.

تعلق خاطر گوته به فرهنگ و ادبیات فارسی به زمان پیش از نگارش دیوان غربی - شرقی برمی‌گردد. نخستین تماس و برخورد گوته با ادبیات فارسی از طریق مطالعۀ گلستان سعدی صورت گرفت که به قلم آلاریوس در سال ۱۵۹۹ و در هامبورگ از فارسی به آلمانی ترجمه شده بود. گوته در وصف حکمت و اندیشه‌ورزی سعدی، سخن‌ها گفته و از وی در نگارش دیوان نیز الهام گرفته و حتی گاه مضامین گلستان را تقریباً بدون هیچ دست‌کاری نقل کرده است.

خواندن کتاب دیوان غربی - شرقی را به چه کسی پیشنهاد می کنیم؟

کتاب دیوان غربی - شرقی برای دوستداران آثار گوته و کسانی که از قبل به گوته علاقه‌مند بودند پیشنهاد می‌شود.

درباره یوهان ولفگانگ فون گوته

یوهان ولفگانگ فون گوته در سال 1749 در فرانکفورت آلمان به دنیا آمد. او شاعر، ادیب، نویسنده، نقاش، محقق، انسان‌شناس، فیلسوف و سیاست‌مدار آلمانی بود. او یکی از کلیدهای اصلی ادبیات آلمانی و جنبش وایمار کلاسیک و همچنین رمانتیسیسم به‌شمار می‌رود. وی یکی از مردان بزرگ فرهنگی قرون ۱۸ و ۱۹ اروپا و یکی از افراد برجستۀ ادبیات جهان محسوب می‌شود.

او بین سال‌های ۱۷۶۵-۱۷۶۸ در لایپزیگ به تحصیل حقوق پرداخت و در آنجا به اشعار کریستیان فورشتگت گلرت علاقه پیدا کرد. پس از سال ۱۷۶۸، گوته به زادگاهش بازگشت و مدتی نیز در دارمشتات بود. گوته در سال ۱۸۳۲ بر اثر نارسایی قلبی در شهر وایمار درگذشت و در همان‌جا به خاک سپرده شد.

بخش‌هایی از کتاب دیوان غربی - شرقی

تویی که از گمراهی‌ام بازمی‌داری.

در کردار روزانه و در گردش قلمم

رهنمایم باش.

افکار و اندیشه‌های زمینی‌ام،

مواهب والایی به ارمغان آوردم.

گردوغبار خاک بی‌اثر بر نظرم،

زان که چون گردباد به آسمان پر می‌کشد.

در هر نفسی دو نعمت است:

نفسی فرومی‌رود و نفسی بازمی‌آید.

یکی ممد حیات است و آن دیگری مفرح ذات؛

چنین شگفت انگیز زندگی درهم‌تنیده است.

تو سپاس خدای گذار،

هر دم و هر بازدم.

چهار نعمت

اینکه اعراب به وسع خود

شادمانه به دوردست‌ها می‌کوچند

به من چهار نعمتی است

که پروردگار بر ایشان ارزانی داشته:

نخست دستار که زینتی است

فرای همه تاج‌های پادشاهی؛

خیمه‌ای تا از مکانی

به مکان دیگر منزل اختیار کنند؛

شمشیری که قدرت حفاظتش

بیش از صخره و باروهاست؛

و سرانجام، سرودهای شایسته که به دل نشیند