پیمان خاکسار
بیوگرافی و معرفی کتاب‌های پیمان خاکسار
پیمان خاکسار (Peyman Khaksar) مترجمی است که مخاطب فارسی‌زبان ایرانی را با کتاب‌هایی همچون جز از کل و اتحادیه ابلهان آشنا کرد.
بیوگرافی پیمان خاکسار
پیمان خاکسار متولد سال ۱۳۵۴ است. در تهرانِ قبل از انقلاب ۵۷ زاده شد و هم‌زمان با جنگ قد کشید. وقتی بزرگ‌تر شد و توانست دانشگاه برود، دنبال علاقه‌اش رفت. پیمان خاکسار در دانشگاه، سینما خواند و بعد هم به‌عنوان تدوینگر مشغول به کار شد. او در کارش پیشرفت کرد و توانست تدوین فیلم‌هایی مثل «شیار ۱۴۳»، «اشیا از آنچه می‌بینید به شما نزدیک‌ترند»، «همخانه»، و «زن‌ها شگفت‌انگیزند» را به کارنامه‌ی خود اضافه کند. ولی زندگی پیمان خاکسار هنوز چیزی کم داشت، چیزی که آن پسر معمولی از یک خانواده‌ی معمولی را تبدیل به یک شخص خوش‌ذوق و اسم‌و‌رسم‌دار کرد. چیزی حوالی کتاب و متناسب با مهارتش در ترجمه.
همه چیز از علاقه به خواندن شروع شد. پیمان خاکسار ماجرای آغاز فعالیتش در ترجمه را در مصاحبه‌ای با یک خبرگزاری، این‌گونه شرح می‌دهد: «مدت‌ها بود به جز مطالعه کتاب‌های فارسی و ترجمه‌شده به فارسی، آثار مشهوری را که به فارسی برنگشته بود پیدا می‌کردم و می‌خواندم. شاید انگیزه‌ام برای ترجمه‌ی ادبی همین بود. دوست داشتم لذت خواندن کتاب‌های خوبی را که می‌خواندم و خواننده فارسی زبان نمی‌شناخت با بقیه شریک شوم.» و این‌گونه بود که خاکسار به ترجمه‌کردن فکر کرد. کسی که در دانشگاه زبان نخوانده بود و فقط علاقه او را به این سمت کشاند.
سلیقه‌ای متفاوت و تلاشی مضاعف
اولین کتابْ عامه‌پسند از چارلز بوکوفسکی بود. کتابی گم‌نام از یک نویسنده‌ی تازه‌شناخته‌شده در ایران. کار پیمان خاکسار مورد توجه قرار گرفت و استقبال خوبی از این ترجمه شد. ترجمه را نشر چشمه منتشر کرد؛ اتفاقی که در نهایت منجر به این شد که خاکسارْ ترجمه را جدی‌تر و با هدف‌مندی بیشتری دنبال کند.
خاکسار با همین سلیقه‌ی متفاوت و رویکرد شخصی، آثاری مثل «اتحادیه ابلهان» و «جزء از کل» را ترجمه و روانه‌ی بازار نشر کرد. او ابتدا و در سال ۱۳۹۱ کتاب اتحادیه ابلهان را ترجمه کرد. ترجمه‌ای که موفق به کسب رتبه یک در نظرسنجی منتقدان و نویسندگان مجله‌ی تجربه شد. بعد هم کتاب درخشان جزء از کل که اولین بار توسط او در ایران ترجمه شد.
رویکرد پیمان خاکسار در انتخاب آثاری که ترجمه می‌کند با بقیه‌ی مترجمان متفاوت است. نویسندگان گم‌نام و آثاری بکر را پیدا می‌کند و به فارسی‌زبانان ارائه می‌دهد. چیزی که خودش در یک گفت‌وگوی مطبوعاتی این‌گونه بیان کرده است: «نکته‌ای که به‌طور ویژه برای من مهم است، این است که بتوانم تفکرات خودم را در اثری که برای ترجمه انتخاب کرده‌ام، پیدا کنم. یعنی اثر باید همان دغدغه‌های فلسفی، روان‌شناختی و اجتماعی را داشته باشد که برای من هم مطرح و جدی هستند... کتابی که ترجمه می‌کنم نباید از جنس تفکر من خیلی دور باشد تا حس کنم دوست دارم سراغ ترجمه‌ی آن بروم.»
معرفی بهترین کتاب‌های ترجمه‌شده توسط پیمان خاکسار
عامه‌پسند، چارلز بوکوفسکی، نشر چشمه، ۱۳۸۸
عامه‌پسند داستانی عادی دارد. ولی عجله نکنید. عوض این داستان پلیسی عادی، شخصیتهای نابی دارد که آن را به‌شدت خاص کرده است. کتاب عامه‌پسند داستان کارآگاهی به نام نیک بلان است که از بدشانسی یا شاید هم خوش‌شانسی در یک پرونده‌ی خیلی مهم درگیر می‌شود. نیک بلان شخصیتی است برخلاف کارآگاه‌های معمولِ داستان‌های پلیسی. او برخلاف داستان‌های مرسوم که کارآگاه همیشه فردی باهوش و تنومند و همه‌چیزتمام است، مردی کم‌توان است و برای حل پرونده‌ها به کمک دیگران نیازمند است. کمک دیگران و البته مقدار زیادی شانس. بوکوفسکی در این کتاب پوچ‌بودن زندگی انسان را مسئله‌ی خود قرار داده است و تلاش کرده تا حقایق زندگی امروزی را با زبانی بامزه و طنزی تلخ بیان کند.
اتحادیه ابلهان، جان کندی‌تول، نشر به‌نگار، ۱۳۹۱
رمان اتحادیه ابلهان داستان افسردگی و غم و اندوه است. جان کندی‌تول در این رمان زندگی پسری به نام «ایگنیشس» را روایت می‌کند که تحصیلات عالی دارد، کمال‌پسند است و در چهل‌سالگی رسماً به خاک سیاه نشسته است. او با اینکه فوق لیسانس فلسفه‌ی قرون وسطی دارد به دلیل همان روحیه‌ی آرمانگرایانه‌اش نه ازدواج کرده و نه جایی مشغول به کار است. با مادر پیرش هم زندگی می‌کند تا جایی که برخوردهای عجیبی بین این دو پیش می‌آید.
ایگنیشس در نهایت به اصرار مادرش در یک کارخانه مشغول کار می‌شود. ولی ذهن کمال‌گرا با فوق لیسانس فلسفه‌ی قرون وسطا کجا و کار اداری در یک بیغوله کجا؟ شروع کار در کارخانه می‌شود همان چیزی که جان کندی‌تول در این رمان می‌خواهد بیان کند.
این کتاب تلخی مضاعفی هم دارد. اتحادیه ابلهان در همان سال چاپش موفق شد جایزه‌ی ادبی پولیتزر را دریافت کند. تلخی ماجرا هم این است که تنها کتابی است که بعد از مرگ نویسنده‌اش برنده‌ی این جایزه شده است. بله. واقعیت این است که این کتاب ابتدا توسط ناشران زیادی رد شد تا اینکه نویسنده بی‌خیال چاپ اثر شد و درنهایت از فرط افسردگی به زندگی‌اش پایان داد. بعد از مرگ جان بود که این کتاب با پیگیری‌های مادرش چاپ شد و با اقبالی بی‌نظیر مواجه شد.
پسر عیسی، دنیس جانسون، نشر چشمه، ۱۳۹۳
پسر عیسی مجموعه‌ای از یازده داستان کوتاه است. داستان‌هایی با یک راوی مشترک و با آمیختگی زیاد به هم. داستان‌هایی که با هم مرتبط هستند و دنیای زیرزمینی معتادان را در موضوعات مختلفی به تصویر می‌کشند. این کتاب جهانی خشن را نمایش می‌دهد و با نگاهی متفاوت سعی کرده است تا تاریک‌ترین قسمت‌های فرهنگ آمریکایی را نمایش دهد. این کتاب بین مخاطبان آمریکایی طرفدار بسیاری دارد به گونه‌ای که در یک نظرسنجی از نویسندگان و منتقدان امریکایی از این کتاب به‌عنوان یکی از بهترین کتاب‌های بیست و پنج سال اخیر امریکا یاد شده است.
جزء از کُل، استیو تولتز، نشر چشمه، ۱۳۹۴
این کتاب ماجرای یک خانواده است. خانواده‌ی عجیب دین که هم بین خودشان و هم در ارتباط با بقیه زندگی عجیبی دارند. راوی کتاب جسپر دین است؛ پسر خانواده و خب ماجرا هم بر می‌گردد به رابطه‌ی بین جسپر و پدرش؛ پدری با همان عقاید همیشگی پدرها، و البته با ذکاوتی بیشتر که مدام سعی می‌کند نظرات و خواسته‌هایش را به بقیه تحمیل کند. و در این‌سو هم جسپر که مثل همه‌ی جوان‌ها تلاش می‌کند از عقاید و تحمیل رفتار پدرش فرار کند. جسپر اصلاً دوست ندارد شبیه پدرش شود، کودکی عجیبی داشته و حالا تلاش می‌کند تا دور از پدر، زندگی‌اش را بگذراند و مسیر خودش در زندگی را پیدا کند. با ورود عموی جسپر به این روابط، ماجرا بالا می‌گیرد و ادامه‌ی داستان همانی است که استیو تولتز تلاش می‌کند در این رمان به شما منتقل کند. در وبلاگ طاقچه می‌توانید نقد و بررسی کتاب جز از کل را بخوانید.
جزء از کل کتابی تحسین‌شده هم هست. وال استریت ژورنال آن را هم‌تراز کتاب «اتحادیه ابلهان» جان کندی تول برنده‌ی پولیتزر ۱۹۸۱ می‌داند و لس‌آنجلس تایمز شخصیتهای جورواجور و متفاوت این کتاب را به شخصیتهای داستان‌های چارلز دیکنز و جان اروینگ تشبیه کرده است.
اصل حرف برای مخاطبان فارسی‌زبان را مترجم این کتاب، یعنی همین پیمان خاکسار بیان می‌کند: «خواندن جزء از کل تجربه‌ای غریب و منحصربه‌فرد است. در هر صفحه‌اش جمله‌ای وجود دارد که می‌توانید نقلش کنید. کاوشی است ژرف در اعماق روح انسان و ماهیت تمدن. سفر در دنیایی است که نمونه‌اش را کمتر دیده‌اید. رمانی عمیق و پرماجرا و فلسفی که ماه‌ها اسیرتان می‌کند. به‌نظرم تمام تعاریفی که از کتاب شده نابسنده‌اند.»
ریگ روان (Quicksand) – استیو تولتز
در داستان ریگ روان، لیام پلیسی است که آرزوی نویسندگی دارد، اما به جایی نرسیده است. داستان بیشتر حول آلدو می‌چرخد که در زندگی شخصی و کاری خود شکست‌ها و مصیبت‌های زیادی را تجربه کرده است. لیام تصمیم می‌گیرد زندگی آلدو را دست‌مایه‌ی نوشتن کتابی کند، درحالی‌که هر دو درگیر ماجراهای عجیب و غیرمنتظره‌ای هستند.
هرچه بادا باد (Here goes nothing) – استیو تولتز
رمان هرچه باداباد درباره‌ی انسان‌هایی است که در میان ترس‌ها و فقدان‌های زندگی دست‌وپا می‌زنند. تولتز در این کتاب به مسئله‌ی وجود و نیستی پرداخته و از نگاه انسان‌هایی که بین زندگی و مرگ گیر افتاده‌اند، سوالاتی اساسی درباره‌ی این دو حالت می‌پرسد. داستان درباره‌ی زندگی در دنیای پر از هراس از آینده و گذشته و تلاش برای یافتن معنای آن است.
باشگاه مشت زنی (Fight Club) – چاک پالانیک
رمانی مشهور که داستان فردی به نام «پال» را روایت می‌کند که به‌طور تصادفی با یک مرد مرموز به نام «تایلر دردن» آشنا می‌شود و به ایجاد یک باشگاه زیرزمینی برای مبارزات دست می‌زند. این رمان به تحلیل بحران‌های وجودی و هویت انسان در دنیای مدرن می‌پردازد.
شاگرد قصاب (The Butcher Boy) – پاتریک مک‌کیب
کتاب شاگرد قصاب داستانی است تاریک و تکان‌دهنده که در سال ۱۹۹۲ منتشر شد. این رمان درباره‌ی پسری به نام فرانکی است که در یک دهکده در ایرلند زندگی می‌کند. داستان از نگاه فرانکی که یک نوجوان مشکل‌دار و آسیب‌پذیر است، روایت می‌شود. او از مشکلات خانوادگی و اجتماعی رنج می‌برد و در مواجهه با دنیای اطرافش، به تدریج به خشونت و جنون کشیده می‌شود. موضوع اصلی کتاب حول محور مشکلات روانی و اجتماعی فردی است که در دنیای پر از بی‌عدالتی و سردرگمی دست‌وپا می‌زند. رمان به‌شدت بر روی تاثیرات منفی محیط‌های خانوادگی و اجتماعی بر شکل‌گیری شخصیت و رفتارهای فردی تمرکز دارد.
کلکسیونر (The Collector) – جان فاولز
داستانی روان‌شناختی که به تحلیل ذهنی یک مرد به نام فردریک می‌پردازد که برای تصاحب زندگی یک زن به نام ميراندا تلاش می‌کند. این رمان به بررسی مفاهیم مالکیت، کنترل و روان‌شناسی انسانی می‌پردازد.
مادربزرگت رو از اینجا ببر (Naked) – دیوید سداریس
این کتاب مجموعه‌ای از ۱۱ داستان کوتاه است که بر اساس زندگی و تجربیات شخصی دیوید سداریس نوشته شده است. سداریس، نویسنده‌ی طنزپرداز مشهور آمریکایی، با نگاهی طنزآمیز و انتقادی به مسائل روزمره و شخصیتهای مختلف پرداخته است. او با همکاری مجلاتی مانند نیویورکر و انتشار آثارش، جوایز زیادی کسب کرده و به یکی از پرطرفدارترین نویسندگان معاصر تبدیل شده است.
برادران سیسترز (The Sisters Brothers) – پاتریک دوویت
داستانی در دوران غرب وحشی آمریکا که حول دو برادر به نام‌های «الای» و «چارلی» می‌چرخد که به‌عنوان شکارچیان مزدور در جستجوی یک مرد هستند. این رمان ترکیبی از طنز و خشونت است که به بررسی اخلاق و شجاعت در دنیای وحشی می‌پردازد.
برفک (White Noise) – دان دلیلو
جک گلدنی، استاد دانشگاهی در ایالات متحده، متخصص در مطالعات حزب نازی و هیتلر است. او و همسر چهارمش، بابت، با چهار فرزند خود در دنیای مصرف‌گرایی و مدرنیته دست و پنجه نرم می‌کنند. زندگی خانوادگی آنها تحت تأثیر ترس از مرگ و بحران‌های اجتماعی و صنعتی قرار دارد. پس از یک حادثه‌ی شیمیایی، یک ابر تهدیدآمیز بر زندگی‌شان سایه می‌افکند که مشابه برفک است. رسانه‌ها و امواج مختلف به صورت نمادین و حقیقی، اضطراب و مرگ را در هر لحظه به یادشان می‌آورند.
هیاهوی زمان (The Noise of Time) – جولیان بارنز
رمانی تاریخی که در آن زندگی یک آهنگساز روسی به نام شوستاکوویچ و مواجهه‌اش با نظام استالینی به تصویر کشیده می‌شود. این رمان از فضای سیاسی و فرهنگی دوران استالین بهره می‌برد.
مجوس (The Magus) – جان فاولز
داستانی پیچیده و فلسفی درباره‌ی یک مرد جوان انگلیسی که در جزیره‌ای یونانی با یک مرد مرموز به نام نیکلاس روبه‌رو می‌شود و درگیر بازی‌های روان‌شناختی و فکری پیچیده‌ای می‌شود.
سفر به انتهای شب (Journey to the End of the Night) – لوئی فردینان سلین
یک رمان فلسفی و تجربی که داستان سفر زندگی مردی به نام فردریک را روایت می‌کند که در جستجوی حقیقت و معنی در دنیای پرآشوب است. این کتاب نقدی بر جامعه، جنگ و شرایط انسانی است.
اصلاحات (The Corrections) – جاناتان فرنزن
این رمان به بررسی پیچیدگی‌های زندگی مدرن می‌پردازد و در آن، نویسنده با استفاده از موضوعات علمی مختلف مانند ریاضیات، فیزیک و اقتصاد، تأثیر این دانش‌ها بر زندگی روزمره‌ی انسان‌ها را نشان می‌دهد. داستان در مورد آلفرد و اینید لمبرت است که زندگی‌شان تحت تأثیر انواعی از استرس و تشویش قرار دارد. آلفرد که روزگاری مهندس راه‌آهن بود، حالا با بیماری پارکینسون و زوال عقل دست و پنجه نرم می‌کند و اینید تلاش می‌کند زندگی خانواده را کنترل کند. رمان به سرنوشت سه فرزند آنها می‌پردازد که هرکدام به نوعی دچار فروپاشی در زندگی‌شان شده‌اند.
بالاخره یه روزی قشنگ حرف میزنم (Me Talk Pretty One Day) – دیوید سداریس
این کتاب یکی از پرفروش‌ترین و مشهورترین آثار دیوید سداریس است که ۲۶ یادداشت طنزآمیز از زندگی و خاطرات نویسنده را در بر دارد. این کتاب نه‌تنها یک مجموعه خاطرات خنده‌دار است، بلکه سداریس با تبحر زبانی خود توانسته هر موضوع عادی را به چیزی جذاب و طنزآمیز تبدیل کند. از خانواده و کلاس‌های زبان تا منوی رستوران‌ها و ماشین‌های تحریر، هیچ چیزی از نگاه تیزبین او دور نمانده است.
سومین پلیس (The Third Policeman) – فلن اوبراین
رمانی تاریک و مرموز که با ترکیبی از فانتزی، فلسفه و کمدی، داستان یک مرد را روایت می‌کند که در دنیای عجیب و غریب پلیس‌ها گیر افتاده است. این رمان به بررسی مفاهیم زندگی، مرگ و واقعیت می‌پردازد.
