کتاب آشنایی با کیرکگور

کتاب آشنایی با کیرکگور نوشتهٔ پل استراترن و ترجمهٔ علی جوادزاده است و نشر مرکز آن را منتشر کرده است. آشنایی با کیرکگور از مجموعه‌کتاب‌های «آشنایی با فیلسوفانِ» نشر مرکز است. این کتاب به صورت خلاصه و داستان‌وار زندگی، آثار و افکار کیرکگور را معرفی می‌کند.

درباره کتاب آشنایی با کیرکگور

آشنایی با فیلسوفان مجموعه‌ای از زندگی‌نامه‌های فیلسوفان مشهور است که برای گشودن باب آشنایی با اندیشه‌ها و دیدگاه‌های آنان مدخل مناسب و مغتنمی به‌نظر می‌رسد. در هر کتاب گذشته از ارائهٔ اطلاعات زندگی‌نامه‌ای، افکار هر فیلسوف در رابطه با تاریخ فلسفه به‌طـور کلی و نیز در رابطه با جریان‌ها و تحولات فکری و اجتماعی و فرهنگی عصـر او بازگو می‌شود و بدون ورود به جزئیات نظریات و عقاید او، مهم‌ترین نکته‌های آن‌ها بـا بیانی ساده و روشن و در عین حال موثق و سنجیده بیان می‌شود. اساس کار در این کتاب‌ها سادگی و اختصار بوده اسـت تـا جوانان و نیز همهٔ خوانندگان علاقه‌مندی که از پیش مطالعات فلسفی زیادی نداشته‌اند بتوانند به آسانـی از آن‌ها بـهره بگیرند و چه‌بسا همین صفحات اندک انگیزه‌ٔ پی‌جویی بیشتر و دنبال‌کردن مطالعه و پژوهش در این زمینه شود.

سورن کیرکگور در پنجم ماه مه ۱۸۱۳ در کپنهاگ به دنیا آمد؛ همان سالی که اُپرانویس بزرگ آلمانی ریچارد واگنر هم متولد شده بود. این دو شخصیت نمادین قرن نوزدهم دو قطب متضاد نبوغ این قرن را تشکیل می‌دهند. بنا بود کیرکگور درست همان چیزی بشود که واگنر نشد و برعکس. درواقع تنها وجه مشترک این دو شخصیت برجسته و ظاهراً تمامی نوابغ این قرن، همانا رگه‌ای از جنون بود. هرچند که جنون کیرکگور در شخصیت او جنبه محوری نداشت ولی رد پای آن را در پاره‌ای رفتارهای غیرعادی او در زندگی‌اش می‌توان دید. کیرکگور در تمام عمر در انزوای مفرط زیست و معدود تأثیراتی که از زندگی گرفت حالتی افراطی در او یافتند. بدون شک مهم‌ترین علل تأثیرگذار در زندگی کیرکگور پدرش بود که آثار جنون در او حتی بیش از پسرش بود.

پدر کیرکگور تأثیر شکل‌دهنده‌ای روی زندگی او داشت. رابطه‌شان چندان معمولی نبود. پدر کیرکگور از ۱۰سالگی چوپانی گوسفندان اربابش را در هوای خوب و بد به عهده داشت. کیرکگور که کوچک‌ترین فرزند او بود وقتی که پدرش ۵۶ ساله بود به دنیا آمد. در دوران کودکی او خانواده‌اش شاهد مرگ‌های پی‌درپی بود. پدرش از فردی دچار وسواس مذهبی به پیرمردی افسرده و مستبد تبدیل می‌شد. به‌زودی استعداد درخشان سورن توجه او را جلب و بدینگونه سورن فرزند محبوب پدرش شد. در هر خانوادهٔ دیگری چنین امری موجب حسادت می‌شد. اما در خانوادهٔ آن‌ها وضع جور دیگری بود. در سن ۷سالگی پدر سورن به سبک خودش به او درس منطق می‌داد. کیرکگور جوان مجبور بود از همهٔ گفته‌های خود بر مبنای اصول منطق دفاع کند و مدام در معرض ایرادگیری‌های پدرش بر مبنای منطق بود. و اینگونه زندگی خارق‌العادهٔ کیرکگور آغاز شد.

خواندن کتاب آشنایی با کیرکگور را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به کسانی که می‌خواهند با کیرکگور آشنا شوند پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب آشنایی با کیرکگور

«تعجبی ندارد که کیرکگور در مدرسه شاگرد عجیب و غریبی بود. طرز لباس پوشیدن و سلوک او تناسبی با سن و سالش نداشتند. معلم‌هایش او را به «پیرمرد کوچکی» تشبیه می‌کردند. کیرکگور در مدرسه شاگرد ممتازی نبود با این همه کاملاً پیدا بود که از نظر ذهنی با همشاگردی‌هایش تفاوت چشمگیری داشت. پدرش به او گفته بود که نباید کاری بکند که هوش و استعدادش جلب توجه بکند و نباید در کلاس بیش از شاگرد سوم باشد. البته سورن جوان با وظیفه‌شناسی اطاعت می‌کرد. (این کار به مهارت بیشتری نیاز داشت. جلوی جوانه زدن نبوغ را نمی‌توان گرفت).

به تدریج که سن و سال کیرکگور جوان بالاتر می‌رفت معلوم می‌شد که قضیه او از داشتن شکل و شمایل و سلوکی پیرمردی عمیق‌تر است. بدنی خشک و لاغر داشت و ظاهراً از یک بیماری مزمن ستون فقرات رنج می‌برد که موجب گوژی مختصر پشت او شده بود. او که عضو هیچ گروه و دسته‌ای از همشاگردی‌هایش نبود طبعاً در معرض اذیت و آزار آن‌ها قرار می‌گرفت. کیرکگور جوان به زودی آموخت که در مقابل این همه با زبانی پرنیش و کنایه از خود دفاع کند، دفاعی که البته موجب جری‌تر شدن مزاحمینش می‌شد. این ویژگی رفتاری بنا بود در سراسر زندگی‌اش خودنمایی بکند.

مانند هر فرد عمیقاً درون‌گرایی، کیرکگور دوست داشت خود را در مرکز توجه دیگران بینگارد. البته بدون تردید او در مرکز توجه پدرش قرار داشت و غنای زندگی درونی او هم گواه این حقیقت بود که در مرکز توجه خودش قرار دارد. تحریک دیگران حتی اگر موجب آزردگی او می‌شد این توهم را هم در او دامن می‌زد که اصلاً جهان حول وجود او می‌گردد. این خود شهید انگاری عامل مهمّی در ساختار روانی کیرکگور شد.»