کتاب آشنایی با هگل

کتاب آشنایی با هگل نوشتهٔ پل استراترن و ترجمهٔ مسعود علیا است و نشر مرکز آن را منتشر کرده است. آشنایی با هگل از مجموعه‌کتاب‌های «آشنایی با فیلسوفانِ» نشر مرکز است. این کتاب به صورت خلاصه و داستان‌وار زندگی، آثار و افکار هگل را معرفی می‌کند.

درباره کتاب آشنایی با هگل

آشنایی با فیلسوفان مجموعه‌ای از زندگی‌نامه‌های فیلسوفان مشهور است که برای گشودن باب آشنایی با اندیشه‌ها و دیدگاه‌های آنان مدخل مناسب و مغتنمی به‌نظر می‌رسد. در هر کتاب گذشته از ارائهٔ اطلاعات زندگی‌نامه‌ای، افکار هر فیلسوف در رابطه با تاریخ فلسفه به‌طـور کلی و نیز در رابطه با جریان‌ها و تحولات فکری و اجتماعی و فرهنگی عصـر او بازگو می‌شود و بدون ورود به جزئیات نظریات و عقاید او، مهم‌ترین نکته‌های آن‌ها بـا بیانی ساده و روشن و در عین حال موثق و سنجیده بیان می‌شود. اساس کار در این کتاب‌ها سادگی و اختصار بوده اسـت تـا جوانان و نیز همهٔ خوانندگان علاقه‌مندی که از پیش مطالعات فلسفی زیادی نداشته‌اند بتوانند به آسانـی از آن‌ها بـهره بگیرند و چه‌بسا همین صفحات اندک انگیزه‌ٔ پی‌جویی بیشتر و دنبال‌کردن مطالعه و پژوهش در این زمینه شود.

در سال ۱۷۷۰، سالی که هگل به دنیا آمد، کانت رسالهٔ آغازِ استادی‌اش را در دانشگاه کونیگسبرگ ارائه کرد. در همان سال، هولدرلینِ شاعر و وُردزورثِ شاعر، دیده به جهان گشودند. بذرهای سبک وجدآور غنایی و نظام‌سازی به غایت عقلانی ــ حد اعلای ذهنیت و حد اعلای عینیت ــ افشانده شدند. اروپا در آستانه بزرگ‌ترین تحول خویش از دوران نوزایی (رنسانس) به این سوی، قرار گرفت. انقلاب فرانسه، جلوهٔ سیاسی این دگرگونی و جنبش رمانتیسم، مظهر فرهنگی آن بود.

گئورگ ویلهلم فریدریش هگل، در ۲۷ اوت (۱۷۷۰)، در اشتوتگارت دیده به جهان گشود. خاندان او، نسل اندر نسل، کارمندان دولت بودند و پدرش در ادارهٔ مالیات وورتمبرگ کار می‌کرد. هگل به جهت محیطی که در آن پرورش یافته بود، به لهجه غلیظ سوابیایی حرف می‌زد و این لهجه، تا پایان عمر، با کلام او همراه بود. و نیز تا پایان عمر، بر این باور استوار ماند که تواضع، یکی از فضیلت‌های اساسی تربیت راستین است.

هگل کودکی مریض‌احوال بود و پیش از آنکه به دوران بزرگسالی عمر خود قدم بگذارد، در چند نوبت به بیماری‌های خطرناکی مبتلا شد. در ۶سالگی بیماری آبله به سراغش آمد. این بیماری به قدری ناگوار و سخت بود که چیزی نمانده بود جانش را از دست بدهد. به مدت بیش از یک هفته، هگل بینایی خود را از دست داد و از آن پس، به گونه‌ای ناخوشایند، آبله‌رو باقی ماند. در ۱۱سالگی از تبی که تمام خانواده‌اش را مبتلا کرد و مادرش را از او گرفت، جان سالم به در برد و در خلال سال‌های تحصیل، به خاطر ابتلا به مالاریا، چند ماه در بستر بیماری افتاد. و اینگونه زندگی خارق‌العادهٔ هگل آغاز شد.

خواندن کتاب آشنایی با هگل را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به کسانی که می‌خواهند با هگل آشنا شوند پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب آشنایی با هگل

«هگل در حالی که بزرگ می‌شد و به دوران بزرگسالی قدم می‌گذاشت، همه جور نوشته‌ای می‌خواند؛ آثار ادبی، روزنامه‌ها و رساله‌هایی که به دستش می‌رسید و کم و بیش به هر دری مربوط می‌شدند. با این حال، او حتی از همان سال‌های نخستین زندگی، به نگرش سیستماتیک و دقیق، اعتقاد داشت و با دقت بسیار، قطعات برگزیده‌ای از هر نوشته‌ای را که می‌خواند، در دفتر یادداشت‌های روزانه‌اش، رونویسی می‌کرد. این تربیتِ دقیق به شیوه ملانقطی (یا به قول خودش «کارخانه قطعات برگزیده» او) نقل قول‌هایی درباره موضوعاتی از هر سنخ را شامل می‌شد: از قیافه‌شناسی گرفته تا فلسفه، از قطب‌نشین‌ها گرفته تا خودبیمارپنداری. مسائل شخصی و خصوصی، تنها زمانی به این یادداشت‌های روزانه راه پیدا می‌کرد که روشنگر و بیانگر یک اصل آرمانی و مطلق می‌بود. هگل در روزهایی که چیز چندان مهم و دندانگیری برای ثبت در دفتر یادداشت‌های روزانه‌اش پیدا نمی‌کرد، این موضوع را به قدر کافی حائز اهمیت می‌دانست که بنویسد چرا چنین وضع اسف‌باری روی داده است. خوانندگان مشتاق و اهل تحقیقِ این دکانِ خنزرپنزر فروشی فکری، ممکن است در این یادداشت‌ها، درست در کنار گزارشی از یک حریق محلی، با نقدی بر کنسرتی که هگل در آن شرکت کرده بود مواجه شوند و در ادامه، با توصیف و تحلیلی در باب هوای سرد، رساله‌ای مختصر درباره موعظه «عشق به‌پول، سرچشمه تمام بدی‌هاست»، و فهرستی از مطالب باارزشی که او در واژه‌نامه لاتینی که به تازگی هدیه گرفته بود، تشخیص داده بود. یکی از خوانندگان اهل تحقیق می‌نویسد: او (هگل) خطابه‌ای به زبان لاتین تصنیف می‌کند، در رد دیکته کردن موضوعی به زبان آلمانی برای برگرداندن به خط لاتین استدلال می‌آورد، برنامه درسی‌اش را در حاشیه یادداشت می‌کند، می‌گوید که او و دوستانش در سیمای دختران زیبا چشم‌چرانی کردند، درباره ویرژیل و دموستنس چیزهایی یادداشت می‌کند، مشتاق و کنجکاوِ ساعتی که آهنگ می‌زند و یک اطلس ستارگان است، و یکشنبه مثلثات کار می‌کند.»