کتاب مسائل نظریه سیاسی

کتاب مسائل نظریه سیاسی (ویراست دوم) با عنوان اصلی «Issues in Political Theory» نوشتهٔ گروه نویسندگان، حاصل تدوینِ کاتریونا مک کینون و ترجمهٔ جواد حیدری و نرگس سلحشور است. نشر نو این کتاب را منتشر کرده است. اثر حاضر که در دستهٔ فلسفهٔ سیاسی قرار می‌گیرد، مقدمه‌ای جامع و دقیق و واضح بر نظریه‌های سیاسی معاصر است که با تمرکز بر مسائل اساسی در نظریهٔ سیاسی، موضوعاتی مانند عدالت، دموکراسی، حقوق بشر، محیط‌زیست، جنگ، شهروندی و چندفرهنگ‌گرایی را بررسی کرده است. هدف اصلی این کتاب ایجاد درکی عمیق‌تر از نظریه‌های سیاسی و کاربرد آن‌ها در مسائل دنیای واقعی است. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب مسائل نظریه سیاسی

کتاب «مسائل نظریهٔ سیاسی» (ویراست دوم) که ویراست دوم آن نخستین‌بار در سال ۲۰۱۲ میلادی و در سال ۱۴۰۳ در ایران منتشر شد، ابتدا توسط انتشارات آکسفورد روانهٔ بازار شده است. این اثر را یکی از جامع‌ترین منابع در حوزهٔ نظریه‌های سیاسی دانسته‌اند که با ارائهٔ تعاریف دقیق از موضوع، روش و غایت نظریهٔ سیاسی، نظریه‌های مختلف را تحلیل کرده و آن‌ها را به سه حوزهٔ «روابط بین‌فردی»، «روابط فرد و دولت» و «روابط بین ملت‌ها» تقسیم کرده است. این کتاب شامل ۱۴ موضوع کلیدی در نظریهٔ سیاسی است که از مسائلی کلاسیک مانند دموکراسی و تکلیف سیاسی تا مباحث مدرن همچون عدالت جهانی، محیط‌زیست و حقوق نسل‌های آینده را پوشش می‌دهد. هر فصل را یک متخصص تراز اول نوشته و «کاتریونا مک کینون» به‌عنوان تدوین‌کننده موفق شده متنی یک‌دست و منسجم ارائه دهد. یکی از ویژگی‌های برجستهٔ این کتاب را ساختار آموزشی آن دانسته‌اند. هر فصل با فهرست مطالب و راهنمای مطالعه آغاز شده، در طول متن نکات کلیدی و ارجاعات مهم در حاشیه ذکر شده و در پایان هر فصل هم مجموعه‌ای از پرسش‌ها، منابع تکمیلی و وب‌سایت‌های مرتبط معرفی شده است. اثر حاضر بر کاربردی‌بودن نظریه‌های سیاسی تأکید کرده و در پایان هر فصل، یک مسئلهٔ واقعی مطرح شده تا خوانندگان بتوانند با استفاده از نظریات سیاسی راه‌حل‌هایی عملی ارائه دهند. این ویژگی نشان می‌دهد که نظریهٔ سیاسی صرفاً یک دانش انتزاعی نیست، بلکه می‌تواند در حل مسائل اجتماعی مانند بی‌عدالتی، جنگ و آزادی‌های فردی نقش مؤثری داشته باشد. هر فصل شامل مقدمه‌ای برای آشنایی خواننده با موضوع، تعاریف کلیدی، مرور نظریه‌های اصلی و ارزیابی انتقادی آن‌ها است و دیدگاه‌های مختلف دربارهٔ یک موضوع را بررسی کرده و استدلال‌های موافق و مخالف را ارائه داده است. در پایان هر فصل، یک مطالعهٔ موردی ارائه شده که نشان می‌دهد چگونه نظریه‌های سیاسی در دنیای واقعی به کار گرفته می‌شوند. این کتاب به‌گونه‌ای طراحی شده که هم برای دانشجویان علوم سیاسی و هم برای فعالان سیاسی و اجتماعی کاربرد دارد.

خلاصه کتاب مسائل نظریه سیاسی

نظریه‌های سیاسی را به دو دستهٔ هنجاری (بایدها و آرمان‌ها) و توصیفی (تحلیل واقعیت‌های سیاسی) تقسیم کرده‌اند. کتاب «مسائل نظریهٔ سیاسی»که یکی از جامع‌ترین منابع در زمینهٔ نظریه‌های سیاسی معاصر است، به بررسی اساسی‌ترین مسائل در نظریهٔ سیاسی پرداخته و کوشیده ما را با چالش‌های مفهومی و کاربردی این حوزه آشنا کند. این کتاب با تعریف نظریهٔ سیاسی و معرفی رویکردهای مختلف در این زمینه آغاز شده است. نظریه‌های سیاسی به دو دستهٔ کلی تقسیم می‌شوند. «نظریه‌های هنجاری» که به اصول ارزشی و چگونگی سازمان‌دهی جامعه می‌پردازند و «نظریه‌های توصیفی» که بیشتر بر تحلیل وضعیت موجود و ساختارهای قدرت تمرکز دارند. این کتاب موضوعات نظریهٔ سیاسی را به سه حوزهٔ کلی تقسیم کرده است؛ «روابط بین‌فردی« مانند آزادی، برابری، مدارا و حقوق بشر، «روابط بین فرد و دولت» مانند اقتدار، تکلیف سیاسی، دموکراسی و شهروندی و نیز «روابط بین‌المللی» مانند جنگ و مداخله، عدالت جهانی، چندفرهنگ‌گرایی و مسائل محیط‌زیستی. این اثر دیدگاه‌های کلاسیک را مطرح کرده است؛ همچنین به بحث‌های معاصر و چالش‌های جدید مانند تغییرات اقلیمی، حقوق نسل‌های آینده و برابری جنسیتی پرداخته است. نظریه‌های مطرح‌شده در هر فصل با استفاده از مثال‌های عملی توضیح داده شده است تا بتوانید مفاهیم را به‌طور ملموس‌تری درک کنید.

چرا باید کتاب مسائل نظریه سیاسی را بخوانیم؟

مطالعهٔ این اثر به داشتن درکی عمیق‌تر از نظریه‌های سیاسی و کاربرد آن‌ها در دنیای واقعی کمک می‌کند؛ زیرا این کتاب به موضوعات متنوعی پرداخته، دیدگاه‌های مختلفی را ارائه کرده، میان نظریه و عمل پیوند برقرار کرده و مسائل دنیای معاصر را تحلیل کرده است.

کتاب مسائل نظریه سیاسی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب را به دانشجویان علوم سیاسی، فعالان حوزهٔ سیاست و اجتماع و دوستداران نظریه‌های سیاسی معاصر پیشنهاد می‌کنیم.

درباره کاتریونا مک کینون

«کاتریونا مک کینون» (Catriona McKinnon) در سال ۱۹۷۰‌ میلادی زاده شد. این فعال ادبی، استاد نظریهٔ سیاسی در دانشگاه ردینگ و مدرس فلسفهٔ سیاسی در دانشگاه یورک در انگلستان بوده است. کتاب‌های «لیبرالیسم و دفاع از برساخته‌انگاری سیاسی» (Liberalism and the Defence of Political Constructivism)، «مدارا: درآمدی انتقادی» (Toleration: A Critical Introduction) و «تغییرات اقلیمی و عدالت معطوف به آینده: احتیاط، جبران و اولویت‌بندی» (Climate Change and Future Justice: Precaution; Compensation, and Triage) به قلم او نوشته شده است.

درباره نویسندگان

- «هری بریگهاوس» (Harry Brighouse) استاد فلسفه و استاد وابسته به مطالعات سیاست‌گذاری آموزشی در دانشگاه ویسکانسین مدیسن و نویسندهٔ کتاب‌های «در باب آموزش و پرورش» (On Education) و «انتخاب مدرسه و عدالت اجتماعی» (School Choice and Social Justice) بوده است.

- «گیلیان براک» (Gillian Brock) دانشیار فلسفه در دانشگاه آکلند در نیوزلند بوده است. متأخرترین آثار او در باب عدالت جهانی و حوزه‌های مربوطه بوده است. او نویسندهٔ کتاب «عدالت جهانی: روایت جهان‌وطنی» (Global Justice: A Cosmopolitan Account) است.

- «تام کمبل» (Tom Campbell) عضو هیئت‌علمی مرکز فلسفهٔ کاربردی و اخلاق عمومی در دانشگاه چارلز استوارتِ استرالیا و استاد مدعو در مدرسهٔ حقوق کینگزکالج در لندن و استاد حقوق‌شناسی در دانشگاه گلاسگو و استاد حقوق در دانشگاه ملی استرالیا بوده است. او نویسندهٔ کتاب‌های «نظریهٔ حقوقی پوزیتیویسم اخلاقی» (The Legal Theory of Ethical Positivism) و «عدالت» (Justice) است.

- «کلِر چَمبرز» (Clare Chambers) استادیار فلسفه و عضو کالج جیزس در دانشگاه کیمبریج و نویسندهٔ کتاب «جنس، فرهنگ، عدالت: محدودیت‌های انتخاب» (Sex, Culture, and Justice: The Limits of Choice) است.

- «تامس کریستیانو» (Thomas Christiano) استاد فلسفه و حقوق دانشگاه آریزونا، عضو مرکز ملی علوم انسانی، کالج آل‌سولز و دانشگاه ملی استرالیا و نویسندهٔ کتاب‌ها و مقالاتی در باب فلسفهٔ اخلاق و فلسفهٔ سیاسی است.

- «سی. ای. جی. (تونی) کودی» (C. A. J. (Tony) Coady) استاد پیشین فلسفه و صاحب کرسی بویس گیبسون در دانشگاه ملبورن و عضو هیئت‌علمی در فلسفهٔ کاربردی در مرکز فلسفهٔ کاربردی و اخلاق عمومی در همان دانشگاه بوده است. او به‌خاطر آثارش در باب معرفت‌شناسی و به‌ویژه کتابی با عنوان «گواهی و شهادت: مطالعهٔ فلسفی» (Testimony: A Philosophical Study) و در باب فلسفهٔ کاربردی شناخته شده است.

- «آنا الیزابت گالوتی» (Anna Elisabetta Galeotti) استادتمام فلسفهٔ سیاسی در دانشگاه شرقی پیِمونت بوده که در نهادهای آموزشی مختلف از جمله دانشگاه کیمبریج، مؤسسهٔ دانشگاه اروپایی در فلورانس، مؤسسهٔ مطالعات پیشرفته در پرینستون و مرکز اخلاق و مسائل روز در دانشگاه سنت اندروز و مرکز اخلاق سافرا در دانشگاه هاروارد، چندین سال به‌عنوان محقق فعالیت کرده است. کتاب «مدارا به‌مثابهٔ بازشناسی» (Toleration as Recognition) و جستاری در باب «ختنهٔ زنان» از آثار مکتوب او است.

- «اکسل گسریس» (Axel Gosseries) استاد دانشگاه کاتولیک لوون (یوسی‌ال بلژیک) و محقق دائمی صندوق تحقیقات علمی است؛ همچنین مؤلف «یک تک‌نگاری در باب عدالت بینانسلی» به زبان فرانسه بوده است.

- «کیث هیامس» (Keith Hyams) استاد (مربی) نظریهٔ سیاسی در دانشگاه اکستر بوده که تحقیقاتش روی نقش رضایت در سیاست، اخلاق تغییرات اقلیمی و نظریه‌های برابری‌طلبانهٔ عدالت متمرکز است.

- «دیل جیمیسون» (Dale Jamieson) استاد فلسفه و مطالعات زیست‌محیطی و استاد حقوق وابسته به دانشگاه نیویورک و مؤلف کتاب «اخلاق و محیط‌زیست: درآمد» (Ethics and the Environment: An Introduction) است.

- «مونیکا موکرجی» (Monica Mookherjee) استاد (مربی) فلسفهٔ سیاسی در دانشگاه کیلی و مؤلف کتاب «حقوق زنان به‌مثابهٔ مطالبات چندفرهنگی: آرایش مجدد جنسیت و تنوع در فلسفهٔ سیاسی» (Womens's Rights as Multicultural Claims: Reconfiguring Gender and Diversity in Political Philosophy) است.

- «جاناتان رایلی» (Jonathan Riley) استاد فلسفه و اقتصاد سیاسی در دانشگاه تولین است که بیش از ۶۰ مقاله در نشریات و مجموعه‌ها نوشته است؛ همچنین او مؤلف کتاب «فایده‌جویی لیبرال» (Liberal Utilitarianism) است.

- «اندرو شورتن» (Andrew Shorten) استاد (مربی) نظریهٔ سیاسی در دانشگاه لیمریک است. تحقیقات او بر اندیشهٔ مدارا، حقوق گروهی، فدرالیسم چندملیتی و نظریه‌های جهان‌وطن‌انگاری متمرکز بوده است.

- «جاناتان ولف» (Jonathan Wolff) استاد فلسفه در یونیورسیتی کالج لندن بوده است. کتاب‌هایش عبارتند از «درآمدی به فلسفهٔ سیاسی» (An Introduction to Political Philosophy)، «وضع نامساعد» (Disadvantage) و «اخلاق و سیاست‌گذاری عمومی: پژوهشی فلسفی».

خلاصه فصل‌های کتاب مسائل نظریه سیاسی

۱. اقتدار و تکلیف سیاسی: این فصل به بررسی چراییِ اطاعت افراد از حکومت‌ها پرداخته و در باب اینکه چه مشروعیتی پشت قوانین سیاسی وجود دارد، سخن گفته است.

۲. ملت و دولت: این فصل مفهوم دولت ملی، مرزهای حاکمیت و چالش‌های جهانی‌سازی را بررسی کرده است.

۳. جنگ و مداخله: این فصل نظریه‌های جنگ عادلانه، دلایل مشروع برای جنگ و مسئولیت‌های اخلاقی دولت‌ها را تحلیل کرده است.

۴. دموکراسی: این فصل دموکراسی، انواع آن و چالش‌های مربوط به مشارکت سیاسی و تصمیم‌گیری عمومی را تعریف و تبیین کرده است.

۵. آزادی: این فصل انواع آزادی (مثبت و منفی) و ارتباط آن با سیاست‌های دولتی را بررسی کرده است.

۶. مدارا: این فصل مفهوم مدارا و محدودیت‌های آن در جوامع چندفرهنگی را بررسی کرده است.

۷. برابری و عدالت اجتماعی: این فصل نظریه‌های عدالت از جمله عدالت توزیعی و عدالت جهانی را مرور کرده است.

۸. حقوق بشر: این فصل فلسفهٔ حقوق بشر، جهانی‌بودن آن و چالش‌های اجرایی آن را بررسی کرده است.

۹. چندفرهنگ‌گرایی: این فصل چگونگی تعامل فرهنگ‌های مختلف در یک جامعه و تأثیر آن بر سیاست‌های عمومی را تحلیل کرده است.

۱۰. شهروندی: این فصل به مفهوم شهروندی، حقوق و وظایف شهروندان در دولت‌های دموکراتیک پرداخته است.

۱۱. جنسیت: این فصل سیاست‌های جنسیتی و نقش برابری در سیاست را بررسی کرده است.

۱۲. عدالت جهانی: این فصل نقش عدالت در روابط بین‌الملل و توزیع منابع جهانی را تحلیل کرده است.

۱۳. محیط زیست: این فصل به نقش سیاست در حفاظت از محیط‌زیست و مقابله با تغییرات اقلیمی پرداخته است.

۱۴. نسل‌ها: این فصل مسئولیت‌های اخلاقی نسل‌های کنونی نسبت به آیندگان را بررسی کرده است.

بخشی از کتاب مسائل نظریه سیاسی

«آزادی و حق

برای پرداختن به مسائل هنجاری در باب اینکه کجا، چرا، چقدر، و به چه کسی باید آزادی اعطا کرد، ضرورت دارد که دربارهٔ حق اخلاقی و حقوقی صحبت کنیم. من به تقریر خاصی از نظریهٔ حق ملتزم هستم که مبتنی بر نفع است. مطابق با این نظریه حق‌ها مطالبات اخلاقی و حقوقی جامعه برای حفاظت و صیانت از منافع حیاتی افراد است. این صیانت نه‌تنها شامل نفع حیاتی در انجام وظایف خاص هرگونه منصب سیاسی یا نقش اجتماعی‌ای می‌شود که فرد بر عهده می‌گیرد، بلکه نفع حیاتی در آزادی و فردیت را نیز دربرمی‌گیرد. بنابراین، حقوق وظایف درخوری را بر دوش دیگران می‌گذارد تا به این مطالبات احترام بگذارند، هرچند وظایفی نیز بر عهده دارند که متناظر با حقوق نیست. افزون بر این، این دعاوی را می‌توان با امتیازات، قدرت‌ها و/یا مصونیت‌ها تلفیق کرد که از این رهگذر، به‌صورت استحقاق پیچیده ظاهر می‌شوند. چنین نظریهٔ مبتنی بر منفعتی تقریر کاملاً محدودی از نظریهٔ انتخابی حق را در بر می‌گیرد و بر طبق این نظریه هر حقی باید یک مطالبه باشد که با قدرت یا وظایف متناظر با آن تلفیق می‌شود. می‌توان گفت حقوق و وظایفی که مورد تصدیق جامعهٔ فردند و از جانب جامعه به او اعطا می‌شوند، آزادی مدنی فرد را در درون آن جامعه شکل می‌دهند ـ یعنی آزادی عمل مطابق با ضوابط عادلانه.

آزادی مدنی یک فرد چکیده‌ای است از مجموعه‌ای از حقوق و وظایفی که مورد تصدیق واقع شده‌اند. این اندیشهٔ آزادی اندیشه‌ای هنجاری است، چون به‌طور تلویحی بر نظریهٔ قانونی یا حقوقی در باب حق و وظیفه اتکا دارد. اما اختلاف‌نظر بر سر جذاب‌ترین نظریهٔ حقوقی یا اخلاقی، که لوازم مهمی برای مضامین حق و وظیفه دارد، یعنی اختلاف‌نظر بر سر اولویت نسبی میان آنها در موارد تعارض، و دامنهٔ مشروع آزادی به معنای توصیفی‌اش، همچنان به قوت خود باقی است. علی‌رغم چنین اختلاف‌نظری، آزادانگاران [یا مباح‌انگاران] مدنی مدتی است وفاق کرده‌اند که آزادی مدنی باید مستلزم فرمانبرداری از قواعد اجتماعی عدالت باشد. این قواعد، حق و وظیفه، ازجمله پاره‌ای از حقوق اساسی ـ حقوق بشر یا حقوق طبیعی ــ را توزیع می‌کنند که کماکان درعمل محترم شمرده می‌شوند و نیز مطالبهٔ تمام انسان‌ها هستند.»