کتاب پایان ناخرسندی؟

کتاب پایان ناخرسندی؟ نوشتهٔ تاد مک گوان (پروفسور دانشگاه ورمونت) و ترجمهٔ امیرعلی علیمحمدی و نازنین شهبازی است. گروه انتشاراتی ققنوس این کتاب را روانهٔ بازار کرده است.

درباره کتاب پایان ناخرسندی؟

کتاب پایان ناخرسندی؟ (ژاک لکان و ظهور جامعهٔ لذت) که در ۹ فصل نوشته شده، با مقدمۀ نویسنده بر ترجمۀ فارسی آغاز شده است. این کتاب به قلم تاد مک گوان که در سال ۲۰۰۴ به انگلیسی منتشر شد، بر تضعیف روزافزون حوزۀ عمومی (Public Sphere) متمرکز شده است؛ حوزه‌ای که به‌بیان این نویسنده، در آن تعامل سوژه‌ها با یکدیگر برای پیشبرد منفعت فردی نیست؛ زیرا منفعت جمعی برای عملکرد نظم اجتماعی اساسی است. بدون یک دنیای عمومی در فضای شخصی، منافع به حاشیه رانده می‌شود و قدرت خود را از دست می‌دهد و جامعه رنگِ هابزی به خود می‌گیرد. گفته شده است که وقتی کتاب پایان ناخرسندی؟ نخستین‌بار در سال ۲۰۰۴ چاپ شد، اکثر چهره‌های جناح راست آن زمان خواستار حکم‌رانی بر لذت افسارگسیخته بودند، بعدتر اما وضعیت سیاسی کاملاً عوض شد. حالا آن‌هایی که در جناح چپ هستند، به‌دنبال وضع حدوحدود در برابر خشونت روانی و فیزیکی‌ای هستند که به‌واسطهٔ سیاست مرتجع افسارگسیخته شده است. حالا چپ‌ها لذت را به‌مثابۀ مشکلی در نظر می‌گیرند که باید رفع شود؛ چراکه به نظر ماهیتی ارتجاعی دارد. تاد مک‌گوان در فصل نخست این کتاب، بین جامعهٔ بازداری و جامعهٔ لذت تمایز گذاشته و سپس شاخصه‌های مختلف جامعهٔ لذت و پیامدهای روی‌گردانی از جامعهٔ بازداری و روی‌آوری به جامعهٔ لذت فرمایشی را کاویده است. این نویسنده با تکیه بر آرای ژاک لکان و اسلاوی ژیژک در حوزهٔ آثار گوناگون ادبی و سینمایی، به کاوش شاخصه‌هایی پرداخته است که در دگرگونی نظم اجتماعی مؤثرند. در این باره بیشتر بدانید.

خواندن کتاب پایان ناخرسندی؟ را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران فلسفه و علوم سیاسی و اجتماعی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب پایان ناخرسندی؟

«ایدۀ یک جهان عمومی، یک قلمروِ بی‌طرف و عاری از منافع شخصی، کارایی‌اش را از دست داده است, زیرا ما آن‌چنان در وعده‌های جامعۀ لذت غرق شده‌ایم که دیگر نمی‌خواهیم بهای ورود به این جهان را بپردازیم. و چون مایل نیستیم بهایش را بپردازیم، مایل نیستیم قربانی کردن لذت را به عنوان شرط لازم بپذیریم، از جهان عمومی عقب‌نشینی می‌کنیم و خود را به زندگی خصوصی و شخصی‌مان محدود می‌کنیم. این امتناع از ورود به جهان عمومی به کتاب پرفروش رابرت پاتنم با عنوان بولینگ به‌تنهایی: فروپاشی و احیای جامعۀ آمریکایی جان می‌بخشد. پاتنم در این کتاب به شرح وقایع تاریخی مرتبط با عقب‌نشینی جمعی تودۀ مردم از مشارکت عمومی می‌پردازد که در سال‌های اخیر در ایالات متحده به وقوع پیوسته است. از نظر پاتنم، این عقب‌نشینی نمایانگر تهدیدی بنیادین برای جامعۀ آمریکایی است, زیرا تهدید به از بین بردن پیوندهایی می‌کند که انسجام اجتماعی به وجود می‌آورند و عملکرد جامعه را ممکن می‌سازند.

از اواخر دهۀ شصت تعهد و مشارکت اجتماعی کاهش یافته است. تعداد زیادی از سوژه‌ها از همۀ فعالیت‌هایی که مستلزم ورود به جهان عمومی است دست کشیده‌اند. این عقب‌نشینی نه‌تنها سازمان‌های مدنی و احزاب سیاسی, بلکه ــ چنان‌که از عنوان کتاب پاتنم برمی‌آید ــ حتی لیگ‌های بولینگ را شامل می‌شود. سوژه‌ها، به جای این‌که به فعالیت‌های عمومی مشغول شوند، زمان بسیار زیادی را در انزوای دنیای شخصی خودشان می‌گذرانند و در اوقات فراغتشان تلویزیون تماشا می‌کنند، در اینترنت می‌گردند و به بازی‌های ویدئویی می‌پردازند. این چرخش به حریم خصوصی حسی فراگیر از قطع ارتباط به وجود می‌آورد، حسی که امروزه روبه‌افزایش است. همان‌طور که پاتنم خاطرنشان می‌کند:

طی دوسوم نخست قرن بیستم جریانی قدرتمند موجب مشارکت بیشتر آمریکایی‌ها در زندگی جمعی‌شان شد، اما این جریان طی چند دهۀ گذشته ــ در سکوت، بدون اخطار ــ برعکس شده و جریان شکافندۀ مخاطره‌آمیزی بر ما مستولی گشته است. در اواخر قرن، بدون این‌که متوجه باشیم، از یکدیگر و از اجتماعاتمان فاصله گرفته‌ایم.

ما در حال حاضر تا حد زیادی در جهان‌های شخصی و خصوصی هستی داریم, و به‌ندرت از آن‌ها جدا می‌شویم تا با عموم مواجه شویم. در نتیجه جهان عمومی برای ما به قلمروی بیگانه و خطرناک بدل می‌شود.»