کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ فلسفه اخلاق

کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ فلسفه اخلاق نوشتهٔ گروه نویسندگان و ترجمهٔ مریم خدادادی و امیرحسین خداپرست و ابوالفضل توکلی شاندیز و مهدی اخوان و عفت جهانی است. گروه انتشاراتی ققنوس این کتاب را منتشر کرده است؛ جلد ۹ از مجموعهٔ «دانشنامهٔ فلسفهٔ استنفورد».

درباره کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ فلسفه اخلاق

کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ فلسفه اخلاق (The Stanford Encyclopedia of Philosophy) جلد ۹ از مجموعهٔ «دانشنامهٔ فلسفهٔ استنفورد» است. گروه نویسندگان این اثر عبارتند از دانا نلکین و اندرو اشلمن و ماریون اسمایلی و اندرو چیگنل و جان دوریس و استیون استیچ و ایبراهام سشو رات و کریس گوانز و ریچارد جویس و لوکاس اینترونا و رزماری تانگ و نانسی ویلیامز و آن دانچین و ریچارد کروت و راچانا کامتکار و مارگارت گریور و رابرت ان. جانسون. این کتاب دربردارندۀ مقالات مرتبط با اخلاق است و این نویسندگان دیدگاهشان دربارهٔ فلسفهٔ اخلاق را در مقالات حاضر بیان کرده‌اند. در این جلد ۱۵ مقاله گنجانده شده است. این مقالات به حوزه‌های گوناگون اخلاق به‌معنای عام کلمه تعلق دارند. برخی مقالات در قلمروی فرااخلاق یا فلسفۀ اخلاق قرار می‌گیرند (مانند مقالات «نسبی‌انگاری اخلاقی»، «ضدواقع‌گرایی اخلاقی»، «اخلاق ارسطو» و «اخلاق کانت») و بعضی مقالات دیگر در حوزۀ اخلاق هنجاری قرار می‌گیرند (مانند مقالات «اخلاق باور»، «رویکردهای پدیدارشناسانه به اخلاق و تکنولوژی اطلاعات»، «اخلاق زنانه‌نگر»، «اخلاق زیستی زنانه‌نگر»، «اورلیوس» و «اپیکتتوس»). بعضی مقالات به روان‌شناسی اخلاق تعلق دارند (مانند مقالۀ «رویکردهای تجربی به روان‌شناسی اخلاق») و برخی مقالات هم ازآنجاکه با توصیف و تحلیل مفاهیم و مقولات اخلاقی مهم سروکار دارند، به هر دو حوزۀ روان‌شناسی اخلاق و اخلاق هنجاری مربوطند (مانند مقالات «بخت اخلاقی»، «مسئولیت اخلاقی»، «مسئولیت جمعی» و «عاملیت مشترک»).

دانشگاه استنفورد انتشار این دانشنامه را در سال ۱۹۹۵ میلادی آغاز کرد. پس از مدتی متن کامل مقالات را در اینترنت در دسترس علاقه‌مندان قرار داد. کسانی که در تدوین این دانشنامهٔ بزرگ نقش دارند، از استادان و مؤلفان به‌نام در حوزهٔ فلسفه هستند. این دانشنامه به سرپرستی دکتر «ادوارد ن. زالتا» صدها مدخل دارد و یکی از بهترین راه‌ها برای آشنایی مقدماتی با مباحث فلسفی است. «مسعود علیا» در سال ۱۳۹۲ با همکاری انتشارات ققنوس، تصمیم به ترجمهٔ بعضی از مدخل‌های این دانشنامه گرفت. او به‌همراه مترجمانی نام‌آشنا آخرین ویراست مقالات دانشنامهٔ فلسفهٔ استنفورد را با حفظ سبک و زبان به پارسی برگرداند. انتشارات ققنوس این مجموعه را با کسب اجازه از گردانندگان این دانشنامه (به‌ویژه دکتر زالتا) منتشر کرده است. عناوین بعضی از این جلدها عبارت است از «مفهوم شر»، «فلسفهٔ دین»، «عقل به روایت کانت»، «زیبایی‌شناسی فمینیستی»، «ژاک لکان»، «اخلاق ارسطو»، «باروخ اسپینوزا»، «فیشته» و «پدیدارشناسی».

خواندن کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ فلسفه اخلاق را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران بحث‌هایی متنوع در سه حوزه از حوزه‌های مهم اخلاق‌پژوهی (فرااخلاق یا فلسفۀ اخلاق، اخلاق هنجاری و روان‌شناسی اخلاق) پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ فلسفه اخلاق

«ايده اصلی‌ای كه ارسطو بحث خود را با آن آغاز می‌كند اين است كه درباره اين‌كه بهترين چيز برای انسان‌ها چيست اختلاف‌نظرهايی وجود دارد و ما برای منتفع شدن از پژوهش اخلاقی بايد اين اختلاف‌نظرها را برطرف كنيم. او تأكيد می‌كند كه اخلاق رشته‌ای نظری نيست: ما صرفا به اين دليل از چيستی خير برای انسان‌ها پرسش نمی‌كنيم كه می‌خواهيم آن را بدانيم، بلكه به اين دليل از آن می‌پرسيم كه با دستيابی به فهم كامل‌تری از چيستی شكوفايی، بهتر می‌توانيم خير خود را به دست آوريم. ارسطو در طرح اين پرسش كه خير چيست، جويای فهرستی از مواردی كه خيرند نيست. او فرض می‌كند كه چنين فهرستی را می‌توان نسبتا به‌آسانی گرد آورد؛ برای مثال، بيشتر افراد توافق دارند كه داشتن دوست، تجربه لذت، سالم بودن، عزتمند بودن و داشتن فضايلی از قبيل شجاعت، دست‌كم تا حدی، خير هستند. پرسش دشوار و مناقشه‌برانگيز هنگامی مطرح می‌شود كه بپرسيم آيا برخی از اين خيرها مطلوب‌تر از بقيه هستند يا نه. جستجوی ارسطو در پی آنچه خير است، جستجوی برترين خير است، و او فرض می‌كند برترين خير، قطع نظر از اين‌كه چه چيزی از كار درآيد، سه خصوصيت دارد: برای خودش مطلوب است، به خاطر خير ديگری مطلوب نيست، و همه خيرهای ديگر به خاطر آن مطلوب هستند.»