کتاب تاریخ و فرهنگ باستانی ایرانیان و شاهنامه فردوسی

کتاب تاریخ و فرهنگ باستانی ایرانیان و شاهنامه فردوسی نوشته‌ی آصف خلدانی اثری پژوهشی در زمینه‌ی تاریخ، فرهنگ و اسطوره‌های ایران باستان است که با تمرکز ویژه بر شاهنامه فردوسی، به بررسی ریشه‌ها و تحولات هویت ملی ایرانیان می‌پردازد. این کتاب توسط انتشارات ققنوس منتشر شده است و تلاش دارد با نگاهی تحلیلی و تطبیقی، جایگاه شاهنامه را نه‌تنها به‌عنوان یک اثر ادبی، بلکه به‌مثابه سندی از تاریخ و فرهنگ ملی ایرانیان بازنمایی کند. نویسنده با بهره‌گیری از منابع کهن، متون زرتشتی، آثار تاریخ‌نگاران ایرانی و پژوهش‌های معاصر، به واکاوی روایت‌های اسطوره‌ای، تاریخی و اجتماعی پرداخته و نقش شاهنامه را در شکل‌گیری و تداوم هویت ایرانی برجسته می‌سازد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب تاریخ و فرهنگ باستانی ایرانیان و شاهنامه فردوسی

کتاب تاریخ و فرهنگ باستانی ایرانیان و شاهنامه فردوسی، نوشته‌ی آصف خلدانی، اثری پژوهشی و تحلیلی است که به بررسی تاریخ ملی، فرهنگ و اسطوره‌های ایرانیان از دوران باستان تا پایان عصر ساسانی می‌پردازد. این کتاب در دو بخش اصلی تنظیم شده است: بخش نخست به چرخه‌ی آغازین و دوران باستان اختصاص دارد و با رویکردی تطبیقی، روایت‌های شاهنامه را در کنار منابع تاریخی و دینی ایرانیان قرار می‌دهد. بخش دوم به تاریخ پادشاهی کیانیان و روایت‌های مربوط به شاهان و پهلوانان ایرانی می‌پردازد. ساختار کتاب بر پایه‌ی گفتارهای موضوعی است که هر یک به بررسی یک دوره یا شخصیت مهم تاریخی و اسطوره‌ای اختصاص یافته است. نویسنده با نقد دیدگاه‌های پژوهشگران غربی و ایرانی، تلاش کرده است تا روایت‌های شاهنامه را به‌عنوان بخشی از تاریخ ملی و نه صرفاً افسانه، بازخوانی کند. همچنین، کتاب به نقش شاهنامه در زنده‌نگه‌داشتن زبان و هویت ایرانی و تأثیر آن بر ادبیات و فرهنگ ایران پرداخته است. آصف خلدانی در این اثر، ضمن تحلیل روایت‌های شاهنامه، به بررسی منابع تاریخی، متون زرتشتی و آثار تاریخ‌نگاران ایرانی نیز توجه داشته و تلاش کرده است تصویری جامع از سیر تحول فرهنگ و هویت ایرانی ارائه دهد.

خلاصه کتاب تاریخ و فرهنگ باستانی ایرانیان و شاهنامه فردوسی

کتاب تاریخ و فرهنگ باستانی ایرانیان و شاهنامه فردوسی اثری پژوهشی است و داستانی نیست؛ بنابراین، این بخش به شرح پیام‌ها و ایده‌های اصلی کتاب اختصاص می‌یابد. آصف خلدانی در این کتاب، با رویکردی تحلیلی و تطبیقی، به بررسی تاریخ ملی ایرانیان از دوران اسطوره‌ای تا پایان عصر ساسانی می‌پردازد. او شاهنامه فردوسی را نه‌تنها یک اثر ادبی، بلکه سندی از هویت و فرهنگ ایرانیان می‌داند که روایت‌های آن بازتاب‌دهنده‌ی جهان‌بینی، ارزش‌ها و آزمون‌های تاریخی این ملت است. کتاب با نقد دو رویکرد اصلی در بررسی تاریخ ملی ایران آغاز می‌شود: یکی رویکردی که شاهنامه را صرفاً بازتاب خداینامه‌های زرتشتی می‌داند و دیگری که آن را ترکیبی از روایت‌های گوناگون اسطوره‌ای، تاریخی و مردمی می‌بیند. در ادامه، نویسنده به بررسی منابع تاریخی و ادبی پیش از فردوسی می‌پردازد و نقش شاهنامه را در زنده‌نگه‌داشتن زبان و هویت ایرانی برجسته می‌سازد. بخش‌های مختلف کتاب به تحلیل روایت‌های اسطوره‌ای و تاریخی شاهنامه، از آفرینش جهان و نخستین پادشاهان تا دوران پهلوانی و پادشاهی کیانیان اختصاص یافته است. خلدانی با استناد به متون زرتشتی، آثار تاریخ‌نگاران ایرانی و یافته‌های باستان‌شناسی، تلاش کرده است تا روایت‌های شاهنامه را با داده‌های تاریخی و فرهنگی تطبیق دهد و نقش آن را در شکل‌گیری هویت ملی ایرانیان نشان دهد. کتاب همچنین به نقد دیدگاه‌های پژوهشگران غربی درباره‌ی خاستگاه ایرانیان و نقش فلات ایران در شکل‌گیری فرهنگ و تمدن ایرانی می‌پردازد و بر اهمیت روایت‌های بومی و منابع ایرانی در بازسازی تاریخ ملی تأکید می‌کند. در نهایت، نویسنده شاهنامه را به‌عنوان شناسنامه‌ی فرهنگی ایرانیان معرفی کرده و نقش آن را در تداوم هویت و فرهنگ ملی برجسته ساخته است.

چرا باید کتاب تاریخ و فرهنگ باستانی ایرانیان و شاهنامه فردوسی را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و تطبیقی، شاهنامه فردوسی را فراتر از یک اثر ادبی صرف، به‌عنوان سندی از تاریخ و فرهنگ ملی ایرانیان بررسی کرده است. یکی از ویژگی‌های شاخص کتاب، نقد و بازخوانی روایت‌های اسطوره‌ای و تاریخی شاهنامه در کنار منابع تاریخی و دینی ایرانیان است. نویسنده با بررسی منابع کهن، متون زرتشتی و آثار تاریخ‌نگاران ایرانی، تلاش کرده است تا تصویری جامع و چندلایه از سیر تحول هویت و فرهنگ ایرانی ارائه دهد. همچنین، کتاب به نقد دیدگاه‌های رایج درباره‌ی خاستگاه ایرانیان و نقش شاهنامه در زنده‌نگه‌داشتن زبان و هویت ملی پرداخته است. مطالعه‌ی این اثر برای کسانی که به دنبال درک عمیق‌تر از ریشه‌های فرهنگی، اسطوره‌ای و تاریخی ایران هستند، فرصت مناسبی برای آشنایی با روایت‌های کمتر دیده‌شده و تحلیل‌های نوین فراهم می‌کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به علاقه‌مندان تاریخ ایران باستان، پژوهشگران حوزه‌ی اسطوره‌شناسی، دانشجویان ادبیات فارسی، و کسانی که دغدغه‌ی شناخت هویت و فرهنگ ملی ایرانیان را دارند پیشنهاد می‌شود. همچنین برای کسانی که به تحلیل‌های تطبیقی میان متون ادبی و تاریخی علاقه‌مندند، این اثر مناسب است.