کتاب فلسفه مدرن فرانسه

کتاب فلسفه مدرن فرانسه نوشتهٔ رابرت ویکس و ترجمهٔ پیروز ایزدی است و نشر ثالث آن را منتشر کرده است. کتاب فلسفه مدرن فرانسه برای کسانی که می‌خواهند با فلسفهٔ فرانسه در قرن بیستم آشنا شوند، راهنمایی خوب است. خواننده در این کتاب با مکاتب گوناگون فلسفی که بر اندیشهٔ فلسفی در فرانسه تأثیرگذار بوده‌اند از جمله سوررئالیسم، اگزیستانسیالیسم، ساختارگرایی، پساساختارگرایی و پسامدرنیسم آشنا می‌شود.

درباره کتاب فلسفه مدرن فرانسه

بخش عمدهٔ فلسفه فرانسه در قرن بیستم را می‌توان تلاش برای کسب آزادی دانست. محرک این تلاش، جایگاه انسان در جهان به عنوان یک فرد و یک موجود اجتماعی است. این تلاشی منحصر به فرد بود، زیرا در بستری آشفته و در شرایطی شکل گرفت که تحولات علمی و فنی هم به سعادت بشر کمک و هم آن را تهدید می‌کردند. کتاب فلسفه مدرن فرانسه، بر خلاف اکثر بررسی‌ها در عصر ما، پیوستگی میان لایه‌های گوناگون اندیشه فلسفی فرانسه در قرن بیستم را که تاکنون نادیده گرفته شده است برجسته می‌کند و نیز ناپیوستگی میان آن‌ها را به یاد ما می‌آورد که با شرح منسجم‌تر وضعیت این دوره پرنشاط فکری، درک بهتری از فلاسفه مدرن فرانسه می‌آموزد.

اندیشهٔ فلسفی فرانسه در قرن بیستم، در مقایسه با دیگر مقاطع در تاریخ فلسفه، متنوع‌تر و به لحاظ موضوعی جالب‌تر است، زیرا در این مقطع، نویسندگان معتبر به محیط‌های دانشگاهی به طور اعم و به گروه‌های فلسفه در دانشگاه‌ها به طور اخص، محدود نبودند. با وجود این، همهٔ این نویسندگان تفکرات عمیقی داشتند. این کتاب علاوه بر کسانی که در گروه‌های فلسفه در دانشگاه‌ها مشغول به کار بودند، به روانکاوان، هنرمندان، داستان‌نویسان، زبان‌شناسان، مقاله‌نویسان، منتقدان ادبی، انسان‌شناسان، جامعه‌شناسان و فعالان سیاسی نیز توجه نشان داده‌است. یک ویژگی قابل توجه اندیشه فلسفی فرانسه طی این دوره این است که نمایندگان آن از همهٔ محافل فکری برخاسته‌اند و بر کل ساحت علمی و بخش بزرگی از ساحت فکری عموم مردم تأثیرگذار بوده‌اند. دریافت جایزهٔ نوبل از سوی چند تن از این متفکران مانند آنری برگسون، آلبر کامو و ژان پل سارتر که نشان‌دهنده جایگاه شاخص آنان در محیط فرهنگی وسیع‌تر فرانسوی، اروپایی، غربی و جهانی است، گواهی بر مقام والا و اشتهار آنان فراتر از مرزهای ملی فرانسه است.

انتخاب نمایندگان اندیشه فلسفی فرانسه در قرن بیستم بنا بر این معیارها صورت گرفته است: تأثیرگذاری تاریخی، عمق بینش فلسفی، جامعیت افق دید، مناسبت داشتن افکار و عقاید عرضه‌شده با وضعیت حاضر و اعتبار احتمالی این افکار و عقاید در آینده، همراه با تمایل به روشنگری در بارهٔ افکار و آرای متفکرانی که مفهوم‌بندی‌های سنتی این عصر فلسفی باعث شده در حاشیه قرار گیرند.

نویسندهٔ کتاب، رابرت ویکس، نهایت سعی خود را کرده است تا با زبانی در حد امکان ساده و فارغ از پیچیدگی‌های متون فلسفی، ایده‌ها و روندهای اصلی حاکم بر تفکر فلسفی فرانسه در دوران معاصر را شرح دهد. در این راستا، نویسنده کوشیده است در معرفی هر یک از متفکران، ضمن برشمردن خاستگاه فکری و زمینه‌های تاریخی ایده‌های مطرح شده از سوی آنان، با آوردن بریده‌هایی از آثار مهم آنان، توصیفی رسا و روشن از مفاهیم طرح‌شده در آن‌ها به دست دهد و از این طریق راه را برای رمزگشایی از آن‌ها، که بعضاً بسیار پیچیده‌اند، باز کند.

خواندن کتاب فلسفه مدرن فرانسه را به چه کسانی پیشنهاد می‌‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران حوزهٔ فلسفه پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب فلسفه مدرن فرانسه

«این یک پدیده تاریخی تکرارشونده است، افرادی که ابتدا برچسب مطرود، رادیکال، خرابکار و بزهکار به آنان زده می‌شود و خارج از جریان اصلی جامعه قرار می‌گیرند، اغلب بعداً به عنوان قهرمانانی پرافتخار و به لحاظ فرهنگی بانشاط از مشروعیت برخوردار می‌شوند و از آنان به عنوان افرادی یاد می‌شود که زمانی در زمره آوانگاردها قرار داشته‌اند. شاعران، رمان‌نویسان و نمایشنامه‌نویسانی که زمانی در گمنامی به سر می‌بردند، در جرگه بزرگان ادب قرار می‌گیرند؛ انقلابیون سیاسی فعال در احزاب حاشیه‌ای در مقام رئیس دولت قرار می‌گیرند و نامشان در تاریخ جهان باقی می‌ماند؛ موسیقیدانانی که زمانی ارج و قرب نداشتند، آثارشان باب روز می‌شود و به شکلی که پیش‌تر تصورناپذیر بود به نغمه‌پردازی در عالم فرهنگ می‌پردازند؛ و افرادی که با ترشرویی از جانب نخبگان اجتماعی روبرو بودند، یک‌شبه مورد توجه همگان قرار می‌گیرند و به شخصیت‌هایی مطرح تبدیل می‌شوند. در جهت منفی، شناسایی عمومی گروه‌های معترض گاه سبب تضعیف معترضان به این دلیل می‌شود که آرمانشان مشروع تلقی می‌شود، زیرا که به تدریج این آرمان‌ها در قالب زبان و رسانه‌های قابل قبول بازتعریف می‌شوند، هضم می‌شوند، جذب می‌گردند و خلع سلاح می‌شوند.

سرنوشت دوگانه گروه هنری دادا که اواسط جنگ جهانی اول، در پایان ۱۹۱۵ و آغاز ۱۹۱۶ شکل گرفت، از این قرار بود. این محفل هنری در زوریخ سوئیس تأسیس شد و تلاش کرد علیه جنگ در اروپا به اعتراض دست بزند؛ اما این کار را با ارائه مباحث ایجابی به نفع صلح انجام نداد، بلکه به اعتراض علیه عرصه فرهنگ عمومی پرداخت __ عرصه‌ای که به تصور آن مسئول وقوع جنگ بود. دادائیست‌ها، آن‌گونه که در مقدمه گفته شد، جوّ فرهنگی موجود را با ارجاع به آمیزه از خود بیگانه‌کننده تفکر خردگرا، علم و تکنولوژی درک می‌کردند، ترکیبی که طرفدار حفظ نظم، نظام‌مندی و روشمندی است. آنان مخالف ترتیبات دائمی نظم (بی‌نظمی) اجتماعی در زمانه خود بودند و اعتقاد راسخ داشتند که شایسته نیست ارزش‌های فرهنگی اروپایی حفظ شوند، با توجه به این‌که این ارزش‌ها جنگی را برافروختند که در آن زمان اروپا را به ویرانی کشانده بود.»