لویی آلتوسر

لوئی پیر آلتوسر (Louis Pierre Althusser) در ۱۶ اکتبر ۱۹۱۸ در الجزایر به دنیا آمد و در ۲۲ اکتبر ۱۹۹۰ درگذشت. او فیلسوف مارکسیست فرانسوی و از بالاترین مقامات آکادمیک حزب کمونیست فرانسه بود که بحث و تزهایش عمدتاً در پاسخ به خطراتی (همچون مارکسیسم انسان‌گرایانهٔ مکتب فرانکفورت) بود که به‌زعم او بنیان‌های نظری مارکسیسم را تهدید می‌کرد. لویی آلتوسر، «مارکسیست ساختارگرا» است که مفهوم ایدئولوژی در اندیشهٔ مارکس، در دست‌های او ورز بیشتری پیدا کرده است. او با تاسی از مارکس، بر این باور است که هر نظام اجتماعی برای بقا و ماندگاری‌اش، ناگزیر از بازتولید شرایط و روابط تولید است؛ به این معنا که هر صورت‌بندی اجتماعی باید شرایط تولید خودش یا به عبارت دیگر، نیروهای تولید و روابط تولیدی موجود را بازتولید کند. لویی آلتوسر ضمن تفکیک بازتولید روابط تولید از بازتولید نیروهای تولید، نهادها و سازوبرگ‌های دولت را نیز به دستگاه‌های ایدئولوژیک دولت و دستگاه‌های سرکوبگر دولت تقسیم می‌کند. او در دیدگاهی ضداومانیستی معتقد بود که انسان‌ها عاملانی صاحب‌اختیار و آزادی کامل نیستند؛ بلکه موجوداتی وابسته به نیروهای تاریخی و غیرشخصی مبارزهٔ طبقاتی هستند.