کتاب حکایت دختران قوچان

کتاب حکایت دختران قوچان (ازیادرفته‌های انقلاب مشروطیت) نوشته‌ی افسانه نجم‌آبادی توسط انتشارات روشنگران و مطالعات زنان منتشر شده است. این کتاب اثری پژوهشی و تاریخی است که در سال ۱۹۹۸ منتشر شده است. این کتاب به بررسی یکی از تلخ‌ترین و درعین‌حال کمترشناخته‌شده‌ترین حوادث دوران قاجار، یعنی فروش دختران قوچان و به‌اسارت‌رفتن زنان باشقانلو، می‌پردازد. افسانه نجم‌آبادی با اتکا به اسناد و منابع تاریخی متعدد، نه‌تنها جزئیات این رخداد را روایت می‌کند، بلکه به بررسی عمیق ابعاد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن و تأثیر آن بر انقلاب مشروطه می‌پردازد.

درباره کتاب حکایت دختران قوچان

حکایت دختران قوچان یکی از کتاب‌های مشهور افسانه نجم‌ابادی است. کتاب حکایت دختران قوچان در دو بخش تدوین شده است. در بخش اول، نویسنده به شرح کامل و مستندی از وقایع فروش دختران قوچان به ترکمن‌ها و ارامنه‌ی عشق‌آباد در سال ۱۳۲۳ هجری قمری (۱۸۸۸ میلادی) و به اسارت‌رفتن زنان باشقانلو در همان سال می‌پردازد. این حوادث در زمان حکومت «آصف‌الدوله» و «سالار مفخم» بر خراسان رخ داد. نجم‌آبادی با مقایسه و تحلیل روایات مختلف، یک روایت جامع و مستند از این فجایع ارائه می‌دهد.

بخش دوم که بخش اصلی و مهم‌تر کتاب حکایت دختران قوچان است، به تجزیه و تحلیل این وقایع اختصاص دارد. نجم‌آبادی در این بخش، نقش عوامل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را در برجسته‌شدن این رویدادها بررسی می‌کند و چگونگی تبدیل‌شدن این فاجعه به یکی از نمادهای ظلم «دولت» علیه «ملت» در آستانه‌ی انقلاب مشروطه را تحلیل می‌کند. او همچنین نفوذ و تأثیر این رویدادها را در مجلس اول و دوم مشروطه و تلاش برای دادخواهی ملت بررسی می‌کند.

مهم‌ترین پرسشی که نویسنده در این بخش به آن می‌پردازد این است که چرا با وجود اهمیت اولیه‌ی این ماجرا و بازتاب گسترده‌ی آن در مطبوعات و سخنرانی‌ها، به سرعت از دستور کار انقلاب مشروطه خارج شد و به «ازیادرفته‌های انقلاب مشروطیت» تبدیل شد؟ نجم‌آبادی در این بخش به واکاوی دلایل بی‌اعتنایی تاریخ‌نگاران مشروطه به این ماجرا و فراموشی تدریجی آن می‌پردازد. کتاب حکایت دختران قوچان نشان می‌دهد که چگونه انگیزه‌ی باستانی محافظت از «ناموس» مردانه، اغلب تمایل به آزادی واقعی زنان را تحت‌الشعاع قرار می‌داد.

خلاصه کتاب حکایت دختران قوچان

کتاب حکایت دختران قوچان روایتگر ماجرای فروش دختران منطقه‌ی قوچان به دلیل ناتوانی مردم در پرداخت مالیات در بهار سال ۱۲۸۴ خورشیدی (۱۹۰۵ میلادی) و به اسارت رفتن زنان باشقانلو است. این وقایع در نتیجه‌ی خشک‌سالی، هجوم ملخ‌ها و ظلم حاکمان قاجار رخ داد. اگرچه فقر و ظلم و حتی دخترفروشی در آن دوران بی‌سابقه نبود، اما هم‌زمانی این حادثه با اوج‌گیری جنبش مشروطه، آن را به سرعت به یکی از نمادهای مظلومیت «ملت» در برابر «دولت» تبدیل کرد. این فاجعه بازتاب گسترده‌ای در مطبوعات، سخنرانی‌های روحانیان و محافل روشن‌فکری پیدا کرد و حتی در مجلس اول شورای ملی نیز مطرح شد، اما با وجود این بازتاب اولیه، این مسئله به سرعت اهمیت خود را از دست داد و در تاریخ‌نگاری‌های مشروطه نیز به حاشیه رفت. افسانه نجم‌آبادی در این کتاب، ضمن ارائه‌ی یک گزارش مستند از این رویداد، به تحلیل عمیق دلایل به فراموشی سپردن آن و ابعاد پنهان مبارزات مشروطه، به‌ویژه در زمینه‌ی حقوق زنان، می‌پردازد.

چرا باید این کتاب را بخوانیم؟

کتاب حکایت دختران قوچان با ارائه‌ی روایتی مستند و تحلیلی عمیق از یک واقعه‌ی تاریخی تلخ و کمترشناخته‌شده، به شما کمک می‌کند تا فهم جامع‌تری از پیچیدگی‌های انقلاب مشروطه، نقش زنان در آن و چگونگی شکل‌گیری گفتمان‌های ملی در دوران گذار ایران به دست آورید. این کتاب به شما نشان می‌دهد که چگونه یک فاجعه‌ی انسانی می‌توانست بستری برای اعتراضات گسترده فراهم کند، بلکه با بررسی دلایل به فراموشی سپردن این رویداد، به شما دیدگاه‌های جدیدی درباره‌ی تاریخ‌نگاری و اهمیت دیدگاه‌های مغفول‌مانده ارائه می‌دهد.

دانلود کتاب حکایت دختران قوچان افسانه نجم آبادی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن کتاب حکایت دختران قوچان را به تمام علاقه‌مندان به تاریخ معاصر ایران، انقلاب مشروطه، تاریخ اجتماعی و فرهنگی ایران، مطالعات زنان و پژوهشگران تاریخ پیشنهاد می‌کنیم. همچنین، برای کسانی که به دنبال فهم عمیق‌تری از چالش‌های جامعه‌ی ایران در دوران گذار و چگونگی شکل‌گیری مفاهیم مدرنیته و عدالت در این بستر تاریخی هستند، این کتاب بسیار روشنگر خواهد بود. این اثر مانند سایر کتاب‌های جامعه‌شناسی به خواننده و شنونده کمک می‌کند تا نگاهی بهتر و جامع‌تر نسبت به اتفاقات و رخدادهای روز داشته باشد و بتواند تفکر انتقادی و سیستمی را در خود تقویت کند.

درباره افسانه نجم آبادی

افسانه نجم‌آبادی، پژوهشگر و تاریخ‌نگار ایرانی - آمریکایی متولد سال ۱۳۲۵، یکی از پیشگامان مطالعات تاریخ جنسیت و سکسوالیته در ایران به شمار می‌رود. او که تحصیلات خود را ابتدا در رشته‌ی فیزیک در کالج رادکلیف آغاز کرد و پس از دریافت مدرک کارشناسی‌ارشد، به علوم اجتماعی روی آورد، در سال ۱۳۶۳ دکترای جامعه‌شناسی خود را از دانشگاه منچستر دریافت کرد.

پس از تدریس در دپارتمان مطالعات زنان کالج بارنارد، نجم‌آبادی در سال ۱۳۸۰ به دانشگاه هاروارد پیوست و به‌عنوان استاد تاریخ و مطالعات زنان و سپس عضو هیئت علمی گروه مطالعات زنان، جنسیت و سکسوالیته به فعالیت پرداخت. او همچنین یکی از دبیران اصلی دانشنامه‌ی شش‌جلدی «زنان و فرهنگ اسلامی» است. عمده‌ی پژوهش‌های او بر تاریخ‌نگاری جنسیت و سکسوالیته در ایران قرن نوزدهم و معاصر تمرکز دارد.

از مهم‌ترین آثار نجم‌آبادی می‌توان به کتاب «زنان سیبیلو و مردان بی‌ریش: بازاندیشی جنسیت و تمایلات جنسی در ایران مدرن» اشاره کرد. این کتاب که به بررسی تغییر نگرش به جنسیت و تمایلات جنسی در دوران قاجار می‌پردازد، در سال ۲۰۰۵ میلادی جایزه‌ی «Joan Kelly Memorial Prize» را از انجمن تاریخ‌دانان آمریکا دریافت کرد. از دیگر آثار مهم او به زبان فارسی، می‌توان به مجموعه مقاله «چرا شد محو از یاد تو نامم؟» (با ترجمه‌ی شیرین کریمی)، «اتوبیوگرافی‌ زنان در ایران معاصر» (با همکاری نویسندگان دیگر) و «جریان‌های پنهان خانوادگی» اشاره کرد. افسانه نجم‌آبادی به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین پژوهشگران معاصر در حوزه‌ی مطالعات زنان و جنسیت شناخته می‌شود و آثار او سهم مهمی در فهم پیچیدگی‌های تاریخی این مباحث در ایران داشته است.

فهرست کتاب حکایت دختران قوچان

بخش یک: حکایت

بخش اول کتاب به شرح مستند وقایع فروش دختران قوچان به ترکمن‌ها و ارامنه‌ی عشق‌آباد در سال ۱۳۲۳ هجری قمری اختصاص دارد و نویسنده با بررسی و تحلیل روایت‌های گوناگون، تصویری جامع از این رخداد ارائه می‌دهد.

بخش دو: یادها و ازیادرفتن‌های حکایت

بخش دوم و اصلی کتاب، به تحلیل عمیق این رویدادها می‌پردازد. نویسنده در این بخش، نقش عوامل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را در برجسته شدن این فاجعه بررسی می‌کند. او همچنین چگونگی تبدیل شدن این رویداد به نمادی از ظلم حکومت علیه ملت در آستانه‌ی انقلاب مشروطه را تحلیل می‌کند. در ادامه، نویسنده به تأثیر این فجایع بر مجلس اول و دوم مشروطه و تلاش‌های مردم برای دادخواهی می‌پردازد.