کتاب دست‌های آلوده

«دست‌های آلوده» نمایشنامه‌ای به قلم ژان پل سارتر(۱۹۸۰-۱۹۰۵)، نویسنده و فیلسوف فرانسوی است. نمایش دست‌های آلوده، نخستین بار در دوم آوریل ۱۹۴۸، در پاریس به صحنه برده شد. در بریده‌ای از کتاب می‌خوانیم: «هوگو: با دروغ گفتن به آن‌ها؟ هودرر: با گاهی دروغ گفتن به آن‌ها. هوگو: شما... شما ظاهری بسیار اهل حقیقت و بسیار محکم، دارید! امکان ندارد که دروغ گفتن به رفقا را بپذیرید. هودرر: چرا؟ ما درحال جنگیم و رسم نیست که سربازها را ساعت به ساعت در جریان عملیات قرار دهند. هوگو: هودرر، من... من بهتر از شما می‌دانم که دروغ یعنی چه؛ پیش پدرم، همه به هم دروغ می‌گفتند، همه به من دروغ می‌گفتند. من فقط از موقعی که وارد حزب شده‌ام نفس می‌کشم. برای اولین بار در زندگی‌ام کسانی را دیدم که به دیگران دروغ نمی‌گفتند. هرکس می‌توانست به همه اعتماد داشته باشد و همه هم به یکی. کوچک‌ترین عضو، دارای این احساس بود که دستورهای رهبران، ارادۀ عمیق خودش را بر او آشکار می‌کند، و اگر ضربۀ سختی وارد می‌شد همه علتش را می‌دانستند و می‌پذیرفتند که بمیرند. شما نمی‌توانید... هودرر: ولی تو از چه حرف می‌زنی؟ هوگو: از حزب‌مان. هودرر: از حزب‌مان؟ ولی آن‌جا همیشه کمی دروغ گفته شده. ضمناً مثل هر جای دیگری. و خودت، هوگو، اطمینان داری که هرگز دروغ نگفته‌ای، و همین الان هم دروغ نمی‌گویی؟ هوگو: من هرگز به رفقا دروغ نگفته‌ام. من... درصورتی‌که انسان‌ها را به‌قدری خوار بشماریم که سرشان را با پوشال پر کنیم، مبارزه برای آزادی‌ به چه کار می‌آید؟ هودرر: وقتی که لازم باشد دروغ می‌گویم و هیچ‌کس را هم تحقیر نمی‌کنم. دروغ را من خلق نکرده‌ام: دروغ در جامعه‌ای که طبقه‌ها تقسیمش کرده‌اند زاده شده است و ما هرکدام، هنگام تولد آن را به ارث می‌بریم. با خودداری از دروغ گفتن، نمی‌توانیم دروغ را منسوخ کنیم: بلکه با به‌کاربردن تمام وسیله‌ها برای حذف طبقه‌هاست که می‌توان موفق شد.»