کتاب برآمدن اسلام

کتاب برآمدن اسلام نوشتهٔ وستا سرخوش کرتیس و سارا استوارت و ترجمهٔ کاظم فیروزمند است و نشر مرکز آن را منتشر و روانهٔ بازار کرده است. این اثر از مجموعهٔ ایدهٔ ایران نشر مرکز است.

دربارهٔ کتاب برآمدن اسلام

کتاب برآمدن اسلام شامل ۷ مقاله است که به تحولات ایجاد‌شده در ایران ساسانی می‌پردازد. آن هم زمانی که آیین زرتشت دین رسمی کشور بود اما با ورود اعراب به ایران و تسخیر کشور توسط آن‌ها شرایط کشور در تمامی ابعاد آن تغییر می‌کند و مقبولیت اسلام در کشور ایران ریشه می‌دواند و کم‌کم به درختی تناور تبدیل می‌شود. این دورهٔ گذار برای درک تاریخ ایران و تحول‌های بعدی‌اش اهمیت والایی دارد. ۷ مقاله‌ای که در این کتاب ارائه می‌شود برخی از تغییراتی را مستند می‌کند که با استقرار نظام حکومتی نخبگان جدید رخ داد.

این ۷ مقاله‌، از رشته‌های مختلف شامل تاریخ، هنر، دین، ادبیات و علوم انتخاب شده‌اند.

نویسندگان این مقاله‌ها دارای شناختی عمیق از فرهنگ ایرانی و عرب هستند و به‌خاطر تخصصشان در این حوزه شناخته شده‌اند. موضوعی که در کتاب برآمدن اسلام دارای اهمیت مطلق است، مسئلهٔ هویت ایرانی است.

هر پژوهشگر جنبهٔ خاصی از ایرانی‌بودن را در این دورهٔ گذار بررسی می‌کند که موجب شگفتی و شناختی غنی از تاریخ آن دوره می‌شود.

با وجود ازدست‌رفتن دین قدیم و تأثیر اسلام و قومیت حاکمان جدید، در این زمان بود که مقدمات شکوفایی زبان فارسی جدید و ظهور دورهٔ تازه‌ای از فرهنگ ایرانی فراهم گشت.

موضوعی که تمامی نویسندگان این اثر به آن اشاره دارند، مفهوم ایران و پایداری هویت آن در زمانی است که تغییرات عمیقی هم به‌لحاظ سیاسی و هم مرتبط با مذهب رخ می‌داد.

خواندن کتاب برآمدن اسلام را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به علاقه‌مندان به تاریخ ایران و اسلام و  پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب برآمدن اسلام

«چرا ایران کشوری عربی نیست؟ در نظر اول این سؤالی ساده، شاید حتی کمی مهمل می‌نماید. همه می‌دانند که ایرانیان فارسی صحبت می‌کنند که زبانی غیرعربی، غیرسامی است، و ایران تاریخ باستانی متمایزی دارد که مردمش بدان می‌نازند و ایرانیان حس هویت ملی و غرور ملی شدیدی دارند. اما نگاهی دقیق‌تر به زمینهٔ تاریخی نشان می‌دهد که بقای ایرانیت در طول فتوحات اعراب امری مسلم نبود بلکه از ماهیت فتح و ملغمه‌ای از روابط متفاوت که میان فاتحان عرب و اتباع ایرانی‌شان پدید آمد حاصل شد.

برای روشن ساختن ماهیت استثنایی خط سیر ایران، سودمند است که تاریخ آن را با تاریخ دیگر نواحی تسخیر شده به دست اعراب در همان زمان مقایسه کنیم. در ۶۳۲ میلادی، سال وفات پیامبر، فقط عده‌ای در سوریه و عراق، بیشتر در حاشیهٔ بیابان‌ها، اما برخی نیز در شهرهایی چون دمشق و حیره عرب‌زبان بودند. اکثر جمعیت هر دو ناحیه، در سوریه به زبان یونانی، پهلوی (فارسی میانه) در عراق، یا به گویش‌های آرامی در هر دو ناحیه سخن می‌گفتند. در مصر تقریباً عرب‌زبان مقیم وجود نداشت و در مغرب، اعراب تقریباً به کلی ناشناخته بودند. در شرق نیز می‌توان اطمینان داشت که عرب‌زبانی در ایران احتمالاً به‌استثنای برخی جوامع کوچک در کنارهٔ خلیج فارس وجود نداشت. در این مقاله می‌خواهم این مسئله را بررسی کنم که چرا ایران هویت زبانی و فرهنگی‌اش را با وجود هجوم اعراب حفظ کرد درحالی‌که عراق و سوریه و مصر و سرزمین‌های غرب آن تقریباً به کلی عرب شدند. بقای هویت بربر در مغرب خارج از حیطهٔ بررسی این مقاله است»