تا ۸۰٪ تخفیف خرید اشتراک ۴۶هزار کتاب | با هم برای کتابخانه‌ها در ۱۰سالگی طاقچه

کتاب آزارشان به مورچه هم نمی‌رسید

نویسنده:اسلاونکا دراکولیچ

مترجم:نازیلا محبی

انتشارات:نشر ستاک

دسته‌بندی:

امتیاز:

۳.۷از ۲۲ رأیخواندن نظرات

۳٫۷

(۲۲)

خواندن نظرات

معرفی کتاب آزارشان به مورچه هم نمی‌رسید

روزی روزگاری، در سرزمینی دور در اروپا، آن سوی هفت اقلیم و هفت دریا، سرزمینی زیبا به نام یوگسلاوی وجود داشت. مردمانش از شش ملیت و سه مذهب بودند و به سه زبان مختلف سخن می‌گفتند. آنها کرُوات، صِرب، اسلووِنیایی، مقدونی، مونته‌نگرویی و مسلمان بودند و با این حال طی چهل و پنج سال در کنار یکدیگر کار می‌کردند، درس می‌خواندند، پیمان زناشویی می‌بستند و در صلح‌وصفا زندگی می‌کردند. اما از آنجا که قصهٔ این سرزمین، افسانهٔ پریان نیست، پایان خوشی ندارد. یوگسلاوی در جنگی هولناک و خونین تجزیه شد. جنگی که جان حدود ۲۰۰ هزار نفر را (اکثراً در بوسنی) گرفت، دو میلیون نفر را آواره ساخت و کشورهای نوظهور اسلووِنی، بوسنی، کرواسی، صربستان و مقدونیه را پدید آورد. آلبانیایی‌ها و مونته‌نگرویی‌ها هنوز هم درگیر نبرد برای استقلال خود هستند.

این کتاب قصد دارد خواب شما را آشفته سازد، نسبت به خوبی خود مرددتان کند، به اندیشیدن و پرسیدن سؤالات دشوار وادارتان سازد به طوری‌که تسلیم ایدئولوژی جمعی نشوید. همان ایدئولوژی که به جادهٔ اختلافات خصمانه و تهاجم منتهی می‌شود.

این اثر درباره مجرمان، آدم‌بدها، افراد مظنون به قتل، تجاوز و صدور فرمان کشتارهای جمعی است. به‌عبارت دقیق‌تر، این کتاب دربارهٔ محاکمات مظنونین به جنایات جنگی در دیوان بین‌المللی کیفری برای یوگسلاوی سابق (آی‌سی‌تی‌وای) در لاهه است که متهم به ارتکاب جنایات سال‌های ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۵ شده‌اند.

بخشی از مقدمه:

بیست‌وسه سال پیش، فجیع‌ترین کشتار اروپا بعد از جنگ جهانی دوم، در ژوئیهٔ سال ۱۹۹۵ در صربرنیتسای بوسنی صورت گرفت. تنها طی چند روز، بیش از هشت‌هزار نفر از مردان و پسران مسلمان به دست ارتش صرب اعدام شدند. به سختی می‌توان تصور کرد که جنایتکاران جنگی رادوان کاراژیچ و راتکو ملادیچ (عاملان کشتارجمعی) افرادی عادی بوده باشند و «هیولا» نباشند. درواقع، اطمینان‌بخش‌تر است اگر هردوی آنها (و نیز بقیه در لاهه) را صرفاً دیوانه، شخصیت‌های آسیب‌پذیر یا جنایتکار بالفطره اعلام کنیم. بی‌شک از بین صدها نفری که یا به واسطهٔ دستور به دیگران و یا به‌طور مستقیم در جنایات جنگی حوزهٔ بالکان، رواندا، اوکراین، سوریه، افغانستان (یا جنگ‌هایی از این دست) نقش داشتند، برخی از نظر روانی بیمار بودند. اما مسئله اینجاست که در صف جنایتکاران جنگی تعداد چنین افرادی ناچیز است. بقیهٔ آنها چطور؟ چه کسانی هستند و چه چیزی آنها را به جنایتکار تبدیل کرده است؟

روزگار رفته

سوتلانا آلکسیویچ

بایگانی ادبی پلیس مخفی

راهنمای بازدید از موزه کمونیسم

کلاه پوستی برای رفیق یفیم سمیونوویچ راخلین

چائوشسکو؛ ظهور و سقوط دیکتاتور سرخ

ادوارد بئر

شوروی ضد شوروی

ولادیمیر واینوویچ

دستنوشته ها نمی سوزند

بیژن اشتری

روح ناآرام

آدام هاکس چایلد

نظرات کاربران

مشاهده همه (۵)

Ghazal

۱۳۹۹/۰۵/۱۷

مهم‌ترین مفهومی که نویسنده خواسته تو این کتاب مطرح کنه اینه که جنایتکاران جنگی لزوماً انسان‌هایی ذاتاً شرور یا بیمارانی روانی نبودن بلکه خیلی از اونها آدمایی معمولی بودن که در شرایط خاص نیمه تاریک وجودشون فعال می‌شه. همواره باید مراقب

- بیشتر

عادل تنها

۱۴۰۲/۰۹/۲۵

انسانها هم در نیکوکاری و هم در بدی کردن استعداد دارند. اگر جنایتکارانِ جنگی افرادی عادی درست شبیه ما باشند که تحت شرایطی خاص، تصمیمات غیراخلاقی گرفتند، آن وقت چه باید کرد؟ زیرا اگر فقط استثنا باشند (انسانهایی که شرور به

- بیشتر

Soheyla

۱۴۰۰/۱۲/۲۲

خواندن این کتاب رو خیلی توصیه می کنم هم به دلیل آگاهی از تاریخی که چندان فاصله ای از ما ندارد هم به دلیل مردمی که سطح فکری شان مانند ما ایرانی هاست. از لحاظ روانشناختی خیلی تحت تاثیرم قرار

- بیشتر

Mohammad Rasoulian

۱۴۰۱/۰۳/۲۶

بسیار کتاب تکان دهنده و قابل تاملی بود.

ali shahidzadeh

۱۴۰۱/۱۲/۰۷

از همین نویسنده کمونیسم رفت ما ماندیم و حتی خندیدیم رو بخونید. این کتابم جالب بود روایت های متاثر کننده ای داشت.

بریده‌هایی از کتاب

مشاهده همه (۵۷)

روبرگرداندن یا سکوت در رویارویی با بی‌عدالتی و جنایت به معنی هم‌دستی با سیاستی است که مرگ و تباهی را در دستور کار دارد و اینکه آیا به این هم‌دستی تمایل دارد یا خیر، واقعاً اهمیت ندارد، زیرا نتیجه همان است

ケイハン

«انسان با فراموش کردن زنده می‌ماند.»

Mo0onet

بهره‌برداری از حافظهٔ هیجانی مردم و کاشتن تخم کینه علیه دشمنان کار سختی نیست. چرا که در جوامع دیکتاتوری، که تاریخشان بویی از حقیقت نبرده، هر فرد در حافظهٔ خود دارای مجموعه‌ای از چنین تصاویری است و اگر جز آن چیزی نداشته باشد، برایش خطرآفرین می‌شود. رهبران سیاسی می‌توانند توجه مردم را به این تصاویر جلب کنند، آنها را با اساطیر توده‌ها بیامیزند و به طور دائم با تکرار تبلیغات از تلویزیون شور بیافرینند. چنانچه تاریخ مشترکی که همه بتوانند آن را باور کنند، در دست نباشد، افراد به ندرت می‌توانند در مقابل چنین تبلیغاتی مقاومت کنند. تاریخی که به ما آموختند و در واقع تاریخ نبود، دوری از خردورزی به نفع احساسات محض را برای ما آسان‌تر ساخت.

Mohammad Jamshidpour

جرم نیازمند فردگرایی است، که دقیقاً آن چیزی است که دادگاه خواهان آن است. تمام آحاد ملت، کرواسیایی‌ها یا هر ملت دیگر، نمی‌توانند مجرم جنایات جنگی فرض شوند. اما تمام ملت، هم به لحاظ سیاسی و هم اخلاقی، به‌راستی می‌تواند مسئول جنایات جنگی قلمداد شود.

Soheyla

اگر انسان‌های معمولی مرتکب جنایات جنگی شده باشند، بدین معنی است که هر یک از ما می‌تواند مرتکب آن شود. حال می‌فهمید که چرا خیلی آسان و راحت است که بپذیریم مجرمان جنگی هیولا هستند تا اینکه با اروین اشتاوب در این مورد هم‌عقیده شویم که «شرّی که از تفکر معمولی نشأت می‌گیرد و به دست افراد معمولی عملی می‌شود، هنجار است نه استثنا.»

Soheyla

ما با صلح و آرامش در کنار همسایگان بسر می‌بردیم: ایتالیایی‌ها، اتریشی‌ها، مجارها، رومانیایی‌ها، بلغارها و آلبانیایی‌ها. اما روزی پی بردیم که برای آغاز جنگ نیازی به داشتن دشمن خارجی نیست. دشمن می‌توانست درون مرزها باشد (و درواقع هم بود).

امیر

1976

انسان‌ها هم در نیکوکاری و هم در بدی کردن استعداد دارند.

1976

اگر آلمانی‌ها به سبب حمایت از هیتلر مسئول بودند، چرا صرب‌ها نباید برای حمایت از میلوشویج و کروات‌ها به سبب حمایت از تودیمان مسئول باشند؟ قدرت هیچ‌یک از آنها بی‌حمایت مردمی نمی‌توانست دوام بیاورد.

Soheyla

ما در کنار هم بزرگ می‌شدیم، به مدرسه می‌رفتیم (صرب و کروات و مسلمان)، با هم دوست می‌شدیم، ازدواج می‌کردیم، صاحب فرزند می‌شدیم و هرگز فکر نمی‌کردیم که ملیت چیزی باشد که بتواند ما را از هم جدا کند.

امیر

سال‌های بعد، «مرگ» موضوعی عادی شده بود و دیگر کسی دغدغهٔ شمار قربانیان را نداشت. برای این کار دیگر خیلی دیر بود.

امیر

هیچ‌یک از حقایق تاریخی که بعدها در کمال ناباوری به آن پی بردم، نمی‌توانست تصاویر ثبت شده در خاطرات اَوانِ کودکیم را دربارهٔ آدم خوب‌ها و آدم بدها محو کند. به احتمال زیاد افرادی هم که پارتیزان‌ها عمو یا پدرشان را در آنجا کشته بودند، همین‌طور بوده‌اند. آنها نیز با خاطرات این خویشاوندان بزرگ شدند، در حالی‌که می‌دانستند در کتاب‌های تاریخ به سلاخی آنها کوچک‌ترین اشاره‌ای نشده است. نسل من هرگز با آموختن تاریخ بزرگ نشد، زیرا می‌دانستیم، دروغ و فریبی بیش نیست.

امیر

ظاهراً هر یونیفورمی به تن ملادیچ بسیار کوچک است، انگار که هر لحظه ممکن است پاره شود. صورت سرخ رنگش نشان می‌دهد که فشار خونش بالا است و احتمالاً کلسترول بالایی دارد. خلاصه‌آنقدر که به کاندیدای خوبی برای حملهٔ قلبی شباهت دارد، به سرباز شباهت ندارد.

Bookworm

اما میلوشویچ فردی مقرراتی است. واقعاً برای چنین حرکات نمایشی، بیش از حد حقیر و معمولی است. یکی از توجیهات برای اینکه چرا صرب‌ها این‌قدر سریع پس از زندانی شدن میلوشویچ، به او پشت کردند این بود که صرفاً به این دلیل از او ناامید شده بودند، که گذاشته بود دستگیرش کنند. او آن کسی که گمان می‌کردند، نبود، قهرمانی که به او لقب آزادی (اسلوبو-اسلوبودو ) داده بودند. او فقط مردی عادی بود، که برای جانش بیم داشت. دیدن او که شبیه دزدی حقیر تسلیم شده، باید برای همهٔ کسانی که به او ایمان داشتند، تحقیرآمیز بوده باشد. آنها او را مثل خدا می‌پرستیدند. و پس از این همه او فقط یکی مثل خود آنها بود؟ تسلیم او باعث شد مردم ساده و احمق به نظر برسند و به این خاطر نمی‌توانستند او را ببخشند.

Bookworm

شاید بد نباشد دوباره به آخرین جنگ اروپا نگاهی بیندازیم تا یادمان بیاید که هیچ‌کس مبرّا از شرارت نیست و هیچ‌چیز ما را از تکرار اشتباهات گذشته مصون نمی‌دارد. پس از سقوط کمونیسم در سال ۱۹۸۹، اروپای شرقی‌ها به چیزی که سنگش را به سینه می‌زدند، دست یافتند: دموکراسی رسمی همراه با نوعی سرمایه‌داری غرب وحشی، اما این رهاورد، جامعه‌ای به‌شدت طبقاتی و فسادی هولناک را به دنبال داشت. سناریوی شبه‌هالیوودی که بسیار شبیه تفکر مارکسیستی است، به حقیقت نپیوست. همان تفکری که می‌گوید بهشت جایی است که همه شاد هستند و زندگی آسان است. در عوض، در آخرین سالها نوعی سرخوردگی، احساس ناامنی، فقدان هویت و بیم آینده حاکم بوده است.

Elham14

اما اگر به راستی برادری و اتحاد در بین دشمنان قسم‌خوردهٔ دیروز پیام آخر این جنگ باشد، باید از خود پرسید که این همه برای چه بود؟ با نگاهی به این پسران شاد در بازداشتگاه شونینگن، پاسخ معلوم می‌شود: برای هیچ.

Soheyla

محاکمات جنایتکاران جنگی نه‌تنها به‌خاطر کشته‌شدگان ضروری است، بلکه برای زندگان نیز دارای اهمیت است. سرانجام، آنچه که دربارهٔ جنایتکاران جنگی اهمیت دارد و دلیلی که باید به خود زحمت دهیم تا نگاهی نزدیک‌تر به آنها بیندازیم، تنها یک پرسش مهم است: «اگر من به جای آنها بودم، چه می‌کردم؟» حقیقت تلخ این است که هیچ پاسخ روشنی وجود ندارد.

Soheyla

جنایتکاران جنگی اقداماتی وصف‌ناپذیر مرتکب شده‌اند و هیچ‌کس به هیچ‌وجه خواهان ارتباط با آنها نیست. اما این ما را به این پرسش اساسی نزدیک‌تر نمی‌سازد: چگونه چنین جنایاتی ممکن شد؟ اگر باور داریم که عاملان آنها هیولا هستند، از آن جهت است که دوست داریم بین خودمان و آنها تا حد امکان فاصله‌ای زیاد ایجاد کنیم، تا کاملاً آنها را از قافلهٔ بشری مستثنی سازیم. حتی تا جایی پیش می‌رویم که بگوییم جنایات آنها غیرانسانی بود، گویا که شر (همچنین خیر) بخشی از سرشت انسانی نیستند. در پس چنین استدلالی، قیاسی منطقی وجود دارد: افراد معمولی نمی‌توانستند اعمال این هیولاها را انجام داده باشند: ما افرادی معمولی هستیم، پس نمی‌توانیم دست به چنین جنایاتی بیالاییم. اما همین‌که به افرادی واقعی که دست به چنین جنایاتی زدند، نزدیک‌تر می‌شوید، می‌بینید که قیاس منطقی واقعاً مؤثر واقع نمی‌شود.

Soheyla

لوار بعدها گفت: «در آن دوران و در فضای سرمستی جنگ، حکومت بر مردمِ بی‌امید کار سختی نبود. خانه‌های خالی بسیاری در اختیار داشتید و می‌توانستید از آنها، هرچه را می‌خواهید بردارید. می‌توانستید بر سر معدود کسانی که مانده‌اند هر بلایی خواستید، بیاورید چون هم کروات‌ها و هم صرب‌ها، دست‌کم آنها که می‌توانستند، گریخته بودند.»

Mo0onet

درحقیقت، تصمیمات سخت با تصمیمات کوچک آغاز می‌شوند، تصمیماتی که همه روزه، درزمان صلح و نیز در جنگ، می‌گیریم. تصمیمات ما از همان صبحی شروع می‌شوند، که با یک همسایه به دلیل تعلقش به ملیت، رنگ یا سرزمینی متفاوت، احوالپرسی می‌کنیم یا نمی‌کنیم. این کتاب قصد دارد خواب شما را آشفته سازد، نسبت به خوبی خود مرددتان کند، به اندیشیدن و پرسیدن سؤالات دشوار وادارتان سازد به طوری‌که تسلیم ایدئولوژی جمعی نشوید. همان ایدئولوژی که به جادهٔ اختلافات خصمانه و تهاجم منتهی می‌شود.

احسان رضاپور

حجم

۲۱۰٫۰ کیلوبایت

سال انتشار

۱۳۹۷

تعداد صفحه‌ها

۲۱۲ صفحه

حجم

۲۱۰٫۰ کیلوبایت

سال انتشار

۱۳۹۷

تعداد صفحه‌ها

۲۱۲ صفحه

قیمت:

۵۰,۰۰۰

تومان