کتاب سوانح

کتاب سوانح نوشتهٔ احمد غزالی و حاصل ویرایش جعفر مدرس صادقی است. نشر مرکز این کتاب را روانهٔ بازار کرده است.

درباره کتاب سوانح

احمد غزالی در کتاب سوانح با این که زبانی به‌شدت موجز و فشرده به کار برده، لبّ کلام خود را به ساده‌ترین شیوهٔ ممکن بیان کرده است. موضوع این کتاب، عشق از دیدگاه این عارف برجسته و نکته‌بین در قالب یک رساله (مقاله) است. این کتاب را یکی از مهم‌ترین نوشته‌های ادبیات عرفانی کلاسیک ایران به شمار آورده‌اند که با نثری شعرگونه، مفهوم عشق و جایگاه عاشق و معشوق را بررسی کرده است. گفته شده است که این کتاب، نخستین کتابی است که دربارهٔ عشق نوشته شده و رویکردی روان‌شناسانه به رابطهٔ محبت‌آمیز میان ۲ نفر دارد. این عشق می‌تواند هم آسمانی باشد و هم زمینی و احمد غزّالی نیز اشارهٔ مستقیمی به این موضوع نکرده و تنها از عشق مطلق و حقیقت آن سخن گفته است. در این کتاب که آن را با عنوان «سوانح العشاق» نیز می‌شناسند، حکایت‌هایی از عشاق معروف تاریخ (لیلی و مجنون و محمود و ایاز) آورده شده و نویسنده با نثر آهنگین و شعرگونهٔ خود، به‌خوبی احساسات پرشور عاشق و معشوق را توصیف کرده است؛ در واقع این کتاب حاصل تجربیات و سیروسلوک‌های عرفانی خود نویسنده به شمار می‌رود که با نگاهی موشکافانه و دقیق، روحیات و روان انسان‌ها را تحلیل کرده است. این کتاب بزرگانی چون عراقی و عبدالرحمان جامی را تحت‌تأثیر قرار داده است.

در این کتاب، «مکتوبات» به قلم عین‌القضات همدانی به کتاب سوانح پیوست شده است. عین‌القضات همدانی با «مکتوبات» به همان راهی رفت که احمد غزالی رفته بود. عین‌القضات تجسم عینیِ آن عاشقی است که در «سوانح» به قلم احمد غزالی به معشوق می‌پیوندد و با او یکی می‌شود. «سوانح» با عین‌القضاتی که «تمهیدات» و مکتوباتش را نوشت، ادامه پیدا کرد و با آن عاشقی که در همدان به دار آویختند، به نقطهٔ پایان رسید.

این کتاب، یکی از جلدهای مجموعهٔ «بازخوانی متون» در نشر مرکز است. این مجموعه دربردارندهٔ ویرایش‌های جدید از برجسته‌ترین متن‌هایی است که در ادبیات فارسی اهمیت دارند. کوشش بر آن بوده است که این متون بدون آنکه در اساس آن‌ها تصرفی صورت پذیرد، عرضه شوند؛ ازاین‌رو تمامیت اثر و سبک متن دست‌نخورده باقی می‌ماند و تنها با پیراستن برخی فرعیات و فصل‌بندی و تدوین دوباره و پاراگراف‌بندی و نقطه‌گذاری و به‌کاربردن رسم‌الخطی یکدست، متن به هیئتی تازه در می‌آید؛ تا نه‌فقط برای پژوهندگان و کارشناسان، بلکه برای همهٔ ادب‌دوستان مفید و خواندنی باشد.

خواندن کتاب سوانح را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران تاریخ کهن ایران و متن‌های کلاسیک آن پیشنهاد می‌کنیم.

درباره احمد غزالی

احمد غزالی با نام کامل «مجدالدین ابوالفتح احمد بن محمد غزّالی» (۴۵۲ – ۵۲۰ هجری قمری)، برادر کوچک‌تر «ابو حامد محمد غزالی» بود. کنیهٔ او ابوالفتوح و القابش مجدالدین، زین‌الدین و حجت‌الاسلام بود. تاریخ و محل تولد او در منابع ذکر نشده، اما چون زندگی و تحصیلات این ۲ برادر به هم نزدیک بوده، بر اساس تاریخ و محل تولد محمد، احتمالاً احمد نیز در طابران طوس و ۲ یا ۳ سالی پس از برادرش محمد، در سال ۴۵۲ یا ۴۵۳ به دنیا آمده است. احمد غزالی یکی از فقهای بزرگ سدهٔ پنجم هجری و زادهٔ شهر توس بود؛ همچنین از بزرگ‌ترین عارفان و صوفیان عصر خود بود و اثر بزرگش «سوانح العشاق» نیز در همین باره نوشته شده است. این کتاب بزرگانی چون عراقی و عبدالرحمان جامی را تحت‌تأثیر قرار داده است.

درباره جعفر مدرس صادقی

جعفر مدرس صادقی در سال ۱۳۳۳ در اصفهان به دنیا آمد. او نویسنده، مترجم و ویراستار ایرانی است که تحصیلات دبیرستانی‌اش را در اصفهان به پایان رساند و سال ۱۳۵۱ برای ادامهٔ تحصیل به تهران رفت. مدرس صادقی از ٢٣سالگی وارد مطبوعات شد و کارش را با گزارش‌نویسی در روزنامهٔ اطلاعات آغاز کرد. او سپس از سال ١٣۵٣ به «آیندگان» رفت و در سرویس فرهنگی به کار ترجمه، معرفی و نقد کتاب پرداخت. این نویسندهٔ ایرانی با انتشار رمان «گاوخونی» به شهرت رسید. این رمان سال ۱۹۹۶ به انگلیسی ترجمه و در آمریکا منتشر شد؛ همچنین به زبان‌های عربی و کردی نیز ترجمه شده است. بهروز افخمی نیز سال ١٣٨٣ فیلمی بر اساس آن ساخت که یک سال بعد در بخش «۲ هفته با کارگردانان» جشنوارهٔ فیلم کن به نمایش درآمد. از رمان‌های دیگر مدرس صادقی که به انگلیسی ترجمه شده «کلهٔ اسب» است. داستان «بالون مهتا» یکی دیگر از آثار مکتوب اوست. او رساله‌ای هم به نام «اندر آداب نوشتار» را هم نوشته است.

جعفر مدرس صادقی سال ١٣٩٣ در گفت‌وگویی از سانسور گلایه کرد و گفت که سانسور باید به‌طور کامل برداشته شود؛ چه پیش از چاپ چه پس از چاپ و نویسنده خودش باید پاسخگوی آن چیزی باشد که به چاپ می‌رساند.