کتاب مبانی نشانه شناسی

کتاب الکترونیکی «مبانی نشانه شناسی» نوشتهٔ رولان بارت با ترجمهٔ فرزانه دوستی و صادق رشیدی در انتشارات علمی و فرهنگی چاپ شده است. کتاب مبانی نشانه‌شناسی به موضوعاتی دربارهٔ طبیعت نشانه‌ها و نقش آن‌ها در ارتباطات انسانی می‌پردازد و نشان می‌دهد که زبان‌ها و نشانه‌ها چگونه در ساختارهای جامعه‌ به انتقال معنی و تسهیل ارتباطات کمک می‌کنند.

درباره کتاب مبانی نشانه‌ شناسی

مبانی نشانه‌شناسی نوشتهٔ رولان بارت که نخستین بار در سال ۱۹۶۴ منتشر شد، اثری مهم در حوزهٔ نشانه‌شناسی است و طبیعت نشانه‌ها در جامعه را بررسی می‌کند. بارت، نشانه‌شناس برجستهٔ فرانسوی، ابتدا این متن را در نشریه‌ای فرانسوی معرفی کرد. ترجمهٔ انگلیسی آن توسط آنت نت لاورس و کالین اسمیت، به مخاطبان بیشتری اجازه داد تا با ایده‌های بارت آشنا شوند. در این اثر، بارت مفهوم زبان‌شناسی فردیناند دو سوسور را به‌عنوان شاخه‌ای مهم از نشانه‌شناسی گسترش می‌دهد و به اهمیت درک نشانه‌ها، سمبل‌ها و معانی آن‌ها در زمینه‌های فرهنگی می‌پردازد. بارت در کتاب مبانی نشانه شناسی همچنین مفاهیم زبان و گفتار را به دسته‌بندی‌هایی رسمی‌تر تقسیم می‌کند. بدین ترتیب زبان را رسمی‌سازی و گفتار را اجتماعی‌سازی می‌کند. این بازسازمان‌دهی با هدف روشن‌تر‌کردن مطالعهٔ نشانه‌ها و عملکردهای آ‌ن‌ها در فرایندهای ارتباطی است.

بارت بین زبان و گفتار تفاوت قائل است و بر رابطهٔ دیالکتیکی آن‌ها تأکید می‌کند. رابطهٔ دیالکتیکی بین این دو، به این معناست که زبان و گفتار در یک تعامل مداوم با یکدیگر قرار دارند که هر دو یکدیگر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به نظر بارت، زبان گنجینه‌ای جمعی از اعمال گفتاری است. در مقابل، اعمال گفتاری پیش از زبان وجود داشته است و به تکامل زبان کمک می‌کند تا تعامل پویایی بین اعمال بیانی فرد و چارچوب زبانی جمعی را برجسته کند. این رابطه پایه و اساس تحلیل نشانه‌شناسی را تشکیل می‌دهد، جایی که تفاوت بین زبان (سیستم نشانه‌ها) و گفتار (استفاده از این نشانه‌ها) برای درک نحوهٔ تولید و تفسیر معانی در متون فرهنگی مختلف است.

کتاب مبانی نشانه‌شناسی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به افرادی که به نشانه‌شناسی، زبان‌شناسی و مطالعات فرهنگی علاقه‌مند هستند، پیشنهاد می‌شود.

درباره رولان بارت

رولان بارت در ۱۲ نوامبر ۱۹۱۵ در شربورگ - اکتوویل در نرماندی فرانسه به دنیا آمد. او نویسنده، فیلسوف، نظریه‌پرداز ادبی، منتقد فرهنگی و نشانه‌شناس مشهور فرانسوی بود. از مشهورترین و تأثیرگذارترین مؤلفه‌های آثار او می‌توان از ساختارگرایی و پساساختارگرایی و تحلیل نشانه‌شناسانهٔ متون ادبی و پدیده‌های فرهنگی‌ نام برد. بارت بین سال‌های ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۰ استاد کرسی نشانه‌شناسی در کلژ دو فرانس بود. پدرش در سال ۱۹۱۸ در جنگ جهانی اول کشته شد و دوران کودکیش را همراه با مادرش در بایون سپری کرد. سال‌های ۱۹۳۵ تا ۱۹۳۹ را در سوربن گذراند و آنجا در رشتهٔ ادبیات کلاسیک تحصیل کرد. او در این مدت به بیماری سل مبتلا بود؛ ازاین‌رو اغلب باید در تنهایی آسایشگاه‌ها روزهایش را سپری می‌کرد. وضعیت جسمی او باعث اختلال در مسیر تحصیلش شد و بر مطالعات و توانایی او برای شرکت در امتحاناتش تأثیر گذاشت. در جنگ جهانی دوم نیز از خدمت سربازی معاف شد.

از سال ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۸ را صرف تحصیل دستور زبان و زبان‌شناسی و انتشار اولین مقالات، شرکت در یک مطالعهٔ پزشکی و ادامهٔ مبارزه با بیماری خود کرد. او در سال ۱۹۴۱ برای کارش در حوزهٔ تراژدی یونانی موفق به دریافت مدرک دیپلم برتر (معادل پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد) از دانشگاه پاریس شد. آثار او دیدگاه‌های آکادمیک سنتی دربارهٔ نقد ادبی و چهره‌های مشهور ادبیات را به چالش می‌کشید. تفکر متفاوت او منجر به درگیری با استاد مشهور ادبیات سوربن، «ریموند پیکار» شد که به بارت به‌علت عدم‌احترام به ریشه‌های ادبیِ فرانسه حمله می‌کرد. بارت در «نقد و حقیقت» (۱۹۶۶) نقد قدیمی و بورژوایی را به عدم‌توجه به نکات ظریف زبان و ناآگاهی گزینشی نسبت به نظریه‌های چالش‌برانگیز مانند مارکسیسم متهم کرد.

در اواخر دههٔ ۱۹۶۰، رولان بارت مشهور شد. او به ایالات متحده و ژاپن سفر کرد و در دانشگاه جان هاپکینز سخنرانی کرد. در طول این مدت، او شناخته‌شده‌ترین اثر خود مقالهٔ «مرگ مؤلف» را نوشت. در ۲۵ فوریهٔ ۱۹۸۰ رولان بارت درحالی‌که در خیابان‌های پاریس برای رسیدن به خانه قدم می‌زد با یک ون خشکشویی تصادف کرد و در ۲۶ مارس بر اثر جراحات واردشده در قفسهٔ سینه‌اش از دنیا رفت.

بخشی از کتاب مبانی نشانه شناسی

«کیفیت گرم شاعری در تروبادورها هیچ‌جا بیش از شیوه تروبار که گیرو نخستین بار در آن تفحّص کرد دیده نشد. این سبک برای مبتدیان که در آغاز راه بودند شباهتی به دوران ما دارد که دارای شیوه‌های سخت و تاریک است. گیرو به زودی دریافت که شهرت و اقبال آثارش به این بستگی دارد که مردم، اکثریت، به راحتی با آن ارتباط برقرار می‌کنند، و مشکلی در فهمش ندارند. از آن پس آگاهانه می‌کوشید آثاری عرضه کند که همه از آن لذّت ببرند. در این کار توفیق چشمگیری یافت و به عنوان ارباب تروبادورها لقب گرفت. آثار زیادی از او بر جای مانده، از جمله ۵۲ آواز عاشقانه، ۱۷ ترانه هجو و هزل، سه ترانه عزا، ترانه‌ای برای عروسی، چند ترانه روستایی، یک رومانس و چند شعر معمّایی. سرنوشت تروبادور این بود که با موسیقی همراه باشد و شراکت نماید. یکی از آثار او که به حق شهرت یافته یک آلبا۳۲ ست به نام شکوه از آن پادشاه است، این اثر آنقدر مورد استقبال مردم عوام قرار گرفت که تا سال‌ها پس از مرگ مصنّف آن نیز، زمزمه‌اش می‌کردند. در این شکل از ترانه‌سرایی، معمولا درباره عاشقی سخن می‌گویند که تمام شب بیدار بوده و در غم محبوبه خود اشک ریخته، و اکنون که طلوع را می‌نگرد درمی‌یابد که محبوب ابدی او که صاحب عظمت واقعیست جز خدای آسمان‌ها نیست. بعد نوبت به زنی می‌رسد که به درگاه خدا ناله می‌کند که محبوبش را در کنف حمایت خود قرار دهد. تمام شب از دیدار او محروم بوده، و اکنون فرصت به پایان رسیده، و سحر در حال دمیدن است. درواقع فضای حاکم بر این آثار جز اعتماد، اعتقاد و خودسپاری به خداوند نیست. چاشنی عشق البته برای خوش‌طعم کردن اثر به کار می‌رود.»