کتاب اصول شکسته نویسی

کتاب اصول شکسته نویسی؛ راهنمای شکستن واژه‌ها درگفت‌وگوهای داستان نوشتهٔ علی صلح‌جو است و نشر مرکز آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب اصول شکسته نویسی

اگر بخواهیم محاوره بنویسیم کدام واژه‌ها صحیح‌تر هستند؟ خوردن یا خوردند؟ بنویسید یا بنویسین؟ درختان باغ یا درختای باغ؟ کتابشو یا کتابش رو؟ تو کلاس یا توی کلاس؟ آیا شکسته‌نویسی قاعده و قانونی دارد؟ کتاب اصول شکسته نویسی دربارهٔ این مسئلهٔ مهم است که این روزها به‌ویژه در فضای مجازی کاربرد و موضوعیت دارد. این کتاب در اصل برای گفت‌وگوهای داستان (دیالوگ‌ها) نوشته شده اما برای محاوره‌نویسی به صورت کلی هم به کار می‌رود.

گفت‌وگوها را در داستان چگونه بنویسیم؟ شکسته یا ناشکسته؟ اگر می‌شکنیم، چقدر بشکنیم؟ آیا یگانه راه شکسته‌خوانی شکسته‌نویسی است؟ واژه‌ٔ شکسته یا نحو شکسته؟ کدام‌یک بهتر به شکسته‌خوانی راه می‌برد؟ نگارنده کوشیده است حد معینی از شکسته‌نویسی را با استفاده از قواعد ساخت هجا در زبان فارسی قانون‌مند کند.

فصل‌های این کتاب از این قرار هستند:

۱: طرح مسئله و یافتن قاعده

۲: چه واژه‌هایی را باید شکست؟

۳: تثبیت شکستگی

۴: نمونه‌های گفت‌وگو

خواندن کتاب اصول شکسته نویسی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به کسانی که می‌خواهند در شبکه‌های اجتماعی اصولی و صحیح بنویسند، ویراستاران، نویسندگان و کسانی که با زبان محاوره سروکار دارند پیشنهاد می‌کنیم.

درباره علی صلح‌جو

علی صلح‌جو ۳ تیر ۱۳۲۳ در قزوین به دنیا آمد. او زبان‌شناس، ویراستار، نویسنده، مترجم و پژوهشگر ترجمه است. صلح‌جو دارای مدرک کارشناسی در رشتهٔ زبان و ادبیات انگلیسی از مدرسهٔ عالی ادبیات و زبان‌های خارجی و کارشناسی ارشد در زبان‌شناسی از دانشگاه تهران، ویراستاری را در سال ۱۳۴۲ از مؤسسهٔ انتشارات فرانکلین آغاز کرد و پس از انحلال این مؤسسه در ۱۳۵۴ همین حرفه را در دانشگاه آزاد ایرانِ سابق، مرکز نشر دانشگاهی، مجلهٔ پیام یونسکو و دانشگاه پیام نور ادامه داد.

کتاب‌های او از این قرار هستند:

پژوهش و نگارش (آگاه، ۱۳۶۸)

گفتمان و ترجمه (نشر مرکز، ۱۳۷۷)

نکته‌های ویرایش (نشر مرکز، ۱۳۸۷)

شکسته‌نویسی (نشر مرکز، ۱۳۹۱)

از گوشه و کنار ترجمه (نشر مرکز، ۱۳۹۴)

بیایید ترجمه کنیم (نشر مرکز، ۱۳۹۹)

بخشی از کتاب اصول شکسته نویسی

«نشانه جمع ها، جز در ضمیر ملکی پیوسته، سبب کاهش هجا نمی‌شود. مثلاً، درخت‌ها و درختا، هردو، دو هجا دارند. بنابراین، نباید آن را شکسته نوشت. صورت کامل آن‌ها را، در ضمن خواندن، به آسانی، می‌توان شکسته خواند. به عبارت دیگر، واژه‌های کتاب‌ها یا قلم‌ها را به راحتی می‌توان کتابا و قلما خواند. دیدن صورت‌هایی چون آبا، کارا و شیرینیا کمکی به خواننده نیست زیرا صورت ناشکسته آن‌ها (آب‌ها، کارها و شیرینی‌ها) در خاموش‌خوانی طبیعی شکسته می‌شوند.

نکته‌ای که درباره نشانه جمع نباید از نظر دور داشت بسامد بالاتر علامت جمع ها در برابر علامت جمع الف و نون (ان) است. از این رو، داستان‌نویسان باید بدانند که ما فارسی‌زبانان، در گفت‌وگوی روزمره، هرگز نمی‌گوییم، مثلاً، «درختان باغ خشک شد» بلکه می‌گوییم «درختای باغ خشک شد.» بنابراین، در گفتار، حتماً باید نوشت «درخت‌های باغ خشک شد» تا خواننده بتواند، به هنگام خواندن، درخت‌ها را درختا بخواند: خواندن درخت‌ها به صورت درختا مشکل نیست زیرا تفاوت چندانی با هم ندارند. اصلاً، در خاموش‌خوانی، چنانچه نوشته را با سرعت طبیعی، نه تصنعی و کند، بخوانیم، های جمع به تلفظ درنمی‌آید. مهم این است که نویسنده به جای ها از علامت ان استفاده نکند، اشتباهی که این روزها در گفت‌وگوی شخصیت‌های رمان‌های فارسی کم نیست. هیچ خواننده‌ای نمی‌تواند صورت مهندسین را در خواندن به مهندسا تبدیل کند، اما تبدیل مهندس‌ها به مهندسا کار سختی نیست.»