محمدحسن شهسواری
زندگینامه و معرفی کتابهای محمدحسن شهسواری
محمدحسن شهسواری نویسنده و داستاننویس ایرانی در سال ۱۳۵۰ در شهر بیرجند واقع در استان خراسان جنوبی به دنیا آمد، از سن بسیار کم علاقهی عمیقی به خواندن رمانهای بزرگ تاریخادبیات داشت و خیلی زود نوشتن را شروع کرد. محمدحسن شهسواری در رشتهی ارتباطات تحصیل کرده است و از او مجموعه داستان و رمانهای بسیاری به چاپ رسیده، وی همچنین بهعنوان داور در بسیاری از جشنوارههای ادبی مهم کشور حضور داشته است.
بیوگرافی محمدحسن شهسواری
محمدحسن شهسواری در سال ۱۳۵۰ در مرکز استان خراسان جنوبی در شهر بیرجند به دنیا آمد. در اوایل کودکی به همراه خانواده به مشهد مهاجرت کردو تا بیستسالگی در همانجا ماند و زندگی کرد. به گفتهی خود این نویسنده، در دوران نوجوانی کتاب خواندن را به طور جدی شروع کرد، علاقهی بسیاری به کتابهای حجیم و سنگین ادبیات داشت و رمانهای بزرگ چند جلدی را با عشق بسیار میخواند. در خاطرهای گفته است بعد از آنکه هر کتابی که در دسترسش بود را به پایان میرساند، با پساندازی که داشت به کتابفروشی میرفت و از کتابفروش میخواست تا کتابی سنگین و خواندنی به او معرفی کند. یکی از کتابهایی که کتابفروش به او معرفی کرده بود، کتاب تسخیرشدگان بود. در یادداشتهایی که به عادت دربارهی هر کتاب مینوشت، در مورد تسخیرشدگان نوشته: «فکر میکنم کتاب بدی نباشد، منتها باید آن را در چهل سالگی بخوانم تا بفهمم.»
محمدحسن شهسواری در سال ۱۳۷۴ از دانشکدهی صداوسیما مدرک کاردانی در رشتهی الکترونیک با گرایش فرستندههای تلویزیونی را دریافت کرد، سپس در سال ۱۳۸۰ مدرک کارشناسی خبر را دریافت کرد و در سال ۱۳۸۳ کارشناسی ارتباطات را به پایان رساند. این نویسنده اولین مجموعه داستان خود را با عنوان «کلمهها و ترکیبهای کهنه» در سال ۱۳۷۶ منتشر کرد و داستان کوتاه «تربیت صحیح پسرم» یکی از داستانهای موفق این مجموعه بود که باعث به شهرت رسیدن نثر و نگاه نویسنده شد. شهسواری همچنین اولین رمانش را با عنوان «پاگرد» در سال ۱۳۸۳ منتشر کرد.
این نویسنده به جنبههای نوین تولید و ارائهی آثار ادبی توجه ویژهای دارد. او معتقد است کتابهای صوتی میتوانند فرصتهای تازهای برای بهرهگیری از ادبیات ایجاد کنند، بهویژه در زمانهایی که امکان مطالعهی کتابهای چاپی فراهم نیست. شهسواری کتابهای صوتی را ابزاری مؤثر برای ارتباط بیشتر مخاطبان با آثار ادبی میداند. از ویژگیهای جالب توجه او، بیعلاقگی به برگزاری جشن امضای کتاب است. در عوض، او روش متفاوتی را در پیش گرفته و آثار خود را به افرادی ارائه میدهد که بازخوردشان میتواند مخاطبان بیشتری را به خواندن کتابهایش ترغیب کند. شهسواری علاوهبر فعالیتهای ادبی، در عرصهی سینما نیز حضوری پررنگ داشته و با بهنام بهزادی در نگارش فیلمنامهی قاعدهی تصادف همکاری کرده است. او همچنین در فیلمنامههای تنها دو بار زندگی میکنیم، اکباتان و شهربانو مشارکت داشته است. در کنار این فعالیتها، شهسواری در جشنوارههای ادبی معتبر همچون جایزهی هوشنگ گلشیری، مسابقهی بهرام صادقی، و جایزه منتقدان و نویسندگان مطبوعاتی بهعنوان داور حضور داشته است. او اکنون به آموزش نویسندگی میپردازد و با علاقهمندان به داستاننویسی و رمان تجربیات خود را به اشتراک میگذارد.
مروری بر کتابها و آثار محمدحسن شهسواری
میم عزیز
میم عزیز، نام یکی از رمانهای محمدحسن شهسواری است که بهدلیل روایتپردازی منحصربهفرد و فرم ویژهاش توجه بسیاری را جلب کرده است. این رمان که در سال ۱۳۹۳ از سوی نشر چشمه منتشر شده است، داستان نویسندهای را روایت میکند که در تلاش است قصهای جدید خلق کند. آنچه این اثر را متفاوت میسازد، ترکیب دو روایت درهمتنیده است: از یک سو، خواننده با چالشها و پیچیدگیهای ذهنی نویسنده در فرایند خلق اثر مواجه میشود، و از سوی دیگر، با داستانی که او در حال نوشتن است و با ماجراهای قهرمان آن داستان همراه میگردد. این رمان نهتنها تجربهای از یک روایت چندلایه را ارائه میدهد، بلکه دیدگاه نویسنده نسبت به دنیای پیرامونش را نیز به تصویر میکشد.
حرکت در مه
حرکت در مه، کتابی آموزشی است که به فنون نویسندگی و چالشهای این مسیر میپردازد. این اثر، همانطور که از عنوانش پیداست، مسیری مبهم و پرپیچوخم را توصیف میکند که بسیاری از علاقهمندان به نوشتن با آن مواجهاند. شهسواری در این کتاب تلاش کرده است تا با تکیه بر تجربیات شخصی خود و بهرهگیری از تجربههای نویسندگان برجسته، نکات کلیدی و کاربردی را برای آموزش نوشتن ارائه دهد. او به دغدغههای رایج نویسندگان تازهکار، مانند آغاز نوشتن، ادامه دادن در مسیر دشوار، و بازیابی خلاقیت در هنگام توقفهای ذهنی، پاسخ میدهد. از نگاه شهسواری، مهمترین نکته برای یک نویسنده، یافتن مسیر و سبک شخصی خود همراه با جسارت هنری است. حرکت در مه فراتر از یک کتاب آموزشی ساده، شیوهی تفکر نویسنده را شکل میدهد. این اثر با ارائهی تکنیکهای عملی، مانند یک کارگاه جامع نویسندگی عمل میکند و به خوانندگان کمک میکند تا در مسیری که مانند قدم زدن در مه است، راه خود را بیابند و با اعتمادبهنفس بیشتری به خلق آثار ادبی بپردازند.
ایرانشهر
ایرانشهر، نام کتابی پنج جلدی نوشتهی محمدحسن شهسواری است که در هر جلد به بخشهای مختلفی از تاریخ ایران و وقایع تاریخی ماندگار پرداخته است. در این اثر، شهسواری شخصیتهای برجستهای را خلق کرده که هر کدام داستانی خاص و منحصربهفرد را روایت میکنند. جلد اول این مجموعه به اشغال و سقوط خرمشهر اختصاص دارد، جایی که نویسنده با دقت و جزئیات، روزهای ابتدایی جنگ و مقاومت مردم در برابر نیروهای بعثی را ترسیم میکند. خرمشهر در این بخش از داستان، همچون صحنهای از دلاوری و فداکاری تبدیل به یک نماد میشود و لحظات تأثیرگذار آن بهخوبی بیان میشود. در جلدهای بعدی، ایرانشهر به یک دایرةالمعارف از مسائل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ایران تبدیل میشود. نویسنده با بهرهگیری از مستندات تاریخی و شفاهی، جنگ و رویدادهای پیرامون آن را روایت میکند. قلم شهسواری در این مجموعه توانمندی خاصی دارد که نهتنها دلاوریها بلکه تلخیها و مصائب جنگ را نیز به شکلی جذاب و خواندنی برای مخاطب به تصویر میکشد.
مرداد دیوانه
مرداد دیوانه یکی از رمانهای جنایی محمدحسن شهسواری است که به همراه دو اثر دیگر با عناوین جمجمه جوان و کاجها وارونهاند، مجموعهای جنایی از این نویسنده را تشکیل میدهد. این رمان، روایت یک قتل مرموز خانوادگی را دنبال میکند که زندگی آرام شهرداد شاهانی را بهطور غیرمنتظرهای به هم میریزد. قتل ابتدا به نظر تصادفی میآید، اما در طول داستان به یک انگیزه برای انتقام تبدیل میشود. شهرداد در مسیر جستجو برای کشف حقیقت با شخصیتهایی چون ساغر و سهراب آشنا میشود که هرکدام نقش مهمی در پیشبرد داستان و انگیزههای او ایفا میکنند. فرم روایی این رمان بهطور خلاقانهای در هر فصل به زبان یکی از شخصیتها روایت میشود و این امر بر جذابیت و پیچیدگی داستان میافزاید. این ویژگی، مرداد دیوانه را به یک اثر تأثیرگذار و خواندنی برای علاقهمندان به ژانر جنایی تبدیل کرده است.
شهریور شعلهور
شهریور شعلهور، در واقع ادامهی رمان مرداد دیوانه است که حالا سه شخصیت اصلی هم قسم شدهاند و در مسیر انتقام قرار گرفتهاند. این رمان جنایی با ماجرای هیجانانگیز و خوفناکی که دارد توانایی نویسنده را در روایتگری چند وجهی به تصویر میکشد.
وقتی دلی
وقتی دلی، رمانی تاریخی و مذهبی است که زندگی مصعب بن عمیر را بیان کرده و به روایت شهادتش در جنگ احد میپردازد. شخصیت تأثیرگذار این داستان ثروت و زیبایی قابلتوجهی داشته که بسیاری از زنان مکه دلباختهاش بودند. کفار وقتی میفهمند که او مسلمان شده عصبانی میشوند. این شخصیت تاریخی در جنگ احد هر دو دستش را از دست میدهد و با ضربهی نیزهای شهید میشود. این رمان برای کسانی که به داستانهای تاریخی و مذهبی علاقه دارند، تأثیرگذار و خواندنیست.
شهربانو
شهربانو، یکی دیگر از رمانهای محمدحسن شهسواری است که از مجموعهی قفسه آبی نشر چشمه به چاپ رسیده است. این کتاب روایت زنی مستقل به نام شهربانو است که دوران میانسالیاش را در کنار شوهر جانبازش میگذراند. در واقع این رمان به سازگاری و غلبه بر ناملایمات زندگی اشاره دارد. نویسنده در این اثر نگاهی جسورانه به جزئیات زندگی یک زن میانسال مذهبی دارد.
داستان خلاقیت
داستان خلاقیت، یک راهنمای سبک زندگی است که به خوانندگان کمک میکند تا به تداوم در خلاقیت و شادی دست یابند. این کتاب بهطور خاص به مسائلی میپردازد که ممکن است برای همه در شرایط یکسان بهطور متفاوتی شکل بگیرد. بهعنوان مثال، آنچه که در یک کلاس باید بهعنوان خلاقیت ظهور کند، ممکن است در هر فرد بهصورت خاص و متفاوتی نمایان شود. در یک زمان و شرایط مشابه، همهی افراد قادر نخواهند بود یک کار خلاقانه را به یکسان پیش ببرند یا بهخوبی از عهدهی آن برآیند. کتاب بهدنبال پاسخ به پرسشهایی است که در این زمینه ممکن است مطرح شود و راهکارهایی برای بهبود و شکوفایی خلاقیت ارائه میدهد. این راهکارها میتوانند به خوانندگان کمک کنند تا پتانسیلهای خلاقانهی خود را شناسایی و تقویت کنند و در نتیجه، به زندگیای پربارتر و شادتر دست یابند.
شب ممکن
شب ممکن رمانی مدرن از محمدحسن شهسواری است که در پنج فصل با عناوین شب بوف، شب شروع، شب واقعه، شب کوچک و شب شیان روایت میشود. این رمان به روابط پیچیده و درهم تنیدهی سه شخصیت با نامهای هاله، مازیار و سمیرا میپردازد. فرم مدرن و ساختار پیچیدهی اثر، خواننده را وادار میکند که برای درک کامل داستان و کشف جزئیات دقیق آن، بهطور عمیق و موشکافانهای اثر را دنبال کند. رمان شب ممکن با داشتن ساختاری از نوع روایت در روایت، یکی از آثار مهم برای کسانی است که داستاننویسی ایران را بهطور جدی دنبال میکنند و به دنبال تجربهای نوین از ساختار و فرم روایی هستند.
تقدیم به چند داستان کوتاه
تقدیم به چند داستان کوتاه، مجموعهای بسیار پرفروش در ادبیات داستانی ایران است که شامل داستانهایی با این اسامی است: آمرزش، زبرتر از خواب، نرمتر از بیداری، چاکریم جناب سروان و تقدیم به چند داستان کوتاه.
پاگرد
پاگرد، رمانی جذاب و خواندنی است که وقایع ۱۸ تیر ۱۳۷۸ را در کوی دانشگاه بازگو میکند، نویسنده تمرکزی به خود این واقعه ندارد؛ اما اتفاقات پیرامون آن و حواشی زندگی دانشجویان را به تصویر کشیده است. شخصیتهای این کتاب هر کدام با داشتن گذشتهای متفاوت، در اوج اتفاقات ۱۸ تیر در پاگردی نزدیک به کوی دانشگاه کنار هم جمع میشوند و داستان از اینجا شکل میگیرد.
نسخه صوتی نوشتههای محمدحسن شهسواری
نسخهی صوتی کتاب مرداد دیوانه با صدای امید تقوی در دسترس است و امکان لذت بردن از این داستان هیجانانگیز را برای شنوندگان فراهم آورده است. این کتاب صوتی را انتشارات آوانامه منتشر کرده است.
کتاب شهریور شعلهور نیز با صدای امید تقوی بهصورت کتاب صوتی منتشر شده است.
کتاب شب ممکن همچنین بهصورت کتاب صوتی منتشر شده است. این اثر با صدای سپینود دلبر حساس، محمدحسن شهسواری و نیکو خاکپور و از سوی انتشارات واوخوان در اختیار علاقهمندان قرار گرفته است.
استودیو نوار کتاب پاگرد را با صدای تایماز رضوانی بهصورت صوتی منتشر کرده است.