دانلود و خرید کتاب دانش نشانه‌گذاری در خط فارسی ناصر نیکوبخت
تصویر جلد کتاب دانش نشانه‌گذاری در خط فارسی

کتاب دانش نشانه‌گذاری در خط فارسی

انتشارات:نشر چشمه
دسته‌بندی:
امتیاز:
۳.۲از ۱۳ رأیخواندن نظرات

معرفی کتاب دانش نشانه‌گذاری در خط فارسی

کتاب دانش نشانه‌گذاری در خط فارسی نوشته ناصر نیکوبخت و سیدعلی قاسم‌زاده است. این کتاب سعی دارد یک روش نشانه‌گذاری استاندارد و فراگیر در اختیار همه قرار گیرد.

درباره کتاب دانش نشانه‌گذاری در خط فارسی

از ابتدای آشنایی نویسندگان و مترجمان ایرانی با نشانه‌های نقطه‌گذاری و تقلید و به‌کارگیری آنها در خط فارسی تا عصر حاضر، دانش نقطه‌گذاری در زبان فارسی، سیری تکاملی پیموده است و خوشبختانه تا کنون کتابها و مقالاتی فراوان در این موضوع تحقیق، تدوین و منتشر شده است. با تأسیس واحدهای ویراستاری در غالب مؤسسات نشر، نشانه‌گذاری در خط فارسی تا حدی قاعده‌مندتر، و بتدریج کاملتر شده است؛ با این همه، به دلیل اینکه نشانه‌گذاری بر اساس قواعد ثابت و خدشه‌ناپذیری بنا نشده و چه بسا سلیقه‌های فردی و سازمانی در کاربرد متعدد و متنوع و مختلف نشانه‌ها، تأثیر فراوان داشته است، در نتیجه آثار منتشرشده در این زمینه ضمن تشتت و نقصان، در مواردی با هم اختلاف نظر دارند؛ بویژه آنکه این نشانه‌ها در اصل برای زبان فارسی وضع نشده و انطباق آنها با این زبان با دشواری‌هایی همراه بوده است.

کتاب حاضر که با تکیه بر دانش متقدمان این فن و ملاحظه و مطالعهٔ آثار آنان، و همراه کردن سالها تجربهٔ تحصیل و تدریس صاحبان این قلم فراهم شده، گامی دیگر در زمینهٔ نشانه‌گذاری فارسی است که با احساس ضرورت نگارش کتابی جامع و مستقل در دانش سجاوندی فارسی نگاشته شده است و بیش از هر چیز در پی دستیابی به جامعیت، یکپارچگی، جلوگیری از تشتت و به‌گزینی و صحت‌مندی نشانه‌هاست. در این کتاب تلاش شده ضمن بهره‌گیری از آثار منتشرشده با طبقه‌بندی جدیدتر و نگاهی نقادانه ــ به تفکیک ــ به معرفی، تعریف و کاربرد اصلی‌ترین نشانه‌های نقطه‌گذاری در خط فارسی اشاره شود، و با ذکر مثالهای متنوع، کاربرد آنها تبیین و چه بسا مطالب و دیدگاههایی جدید به یافته‌های پیشینیان افزوده گردد. از این رو، این کتاب می‌تواند فتح بابی برای دانشجویان، پژوهشگران، مؤلفان، مترجمان و ویراستاران و ... باشد. 

خواندن کتاب دانش نشانه‌گذاری در خط فارسی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام کسانی که در حوزه زبان و ادبیات فارسی فعالیت می‌کنند و دغدغه نگارش صحیح دارند پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب دانش نشانه‌گذاری در خط فارسی

 تفاوت نقش نشانه‌گذاری در زبان فارسی با زبانهای اروپایی

واضح است بجز برخی علایم سجاوندی چون نقطه که در زبان فارسی سابقه داشته است و کم‌وبیش در برخی از آثار نوشتاری قدیم فارسی با آن روبرو می‌شویم، غالب علایم نشانه‌گذاری به عنوان یک مجموعه، برآیند یا محصول آشنایی ایرانیان با آثار غربی است که در اثر ترجمه در معرض دید، تأمل و تفکر نویسندگان ایرانی قرار گرفته است. با وجود شباهت ریشه‌ای زبان فارسی با زبانهای غربی و تفاوت با زبان عربی ــ که به سببِ وجود اِعراب نیاز چندان به نشانه‌گذاری ندارد ــ برخی نابرابریهای زبان فارسی و زبانهای غربی مانند شیوهٔ املا و تفاوت دیداری و نوشتاری (از راست به چپ) و ...، ناهماهنگیها و اختلافاتی در کاربرد نشانه‌های نوشتاری پدید آورده است. چه بسا نشانه‌هایی که در زبان انگلیسی، کاربردی خلاف زبان فارسی دارد یا نشانه‌ای در فارسی معطل مانده است؛ بنابراین باید توجه داشت که پاره‌ای علایم نشانه‌گذاری در برخی نوشته‌های اروپایی وجود دارد که نه تنها کاملاً در زبان نوشتاری فارسی کاربرد ندارد، بلکه به دلایلی چند، کاربردی متفاوت با زبان فارسی دارد:

۱. به علت تفاوت در نحوهٔ نگارش زبان فارسی (از راست به چپ، بر خلاف از چپ به راست غالب نوشته‌های غربی)، صورت نوشتاری برخی از علایم متفاوت است؛ مانند نگارش ویرگول، نقطه ـ ویرگول، علامت سؤال و ...؛

۲. علاوه بر وجود نشانه‌هایی چون «مدّ»، «تشدید» و مصوتهای کوتاه فتحه، ضمه، کسره، علایم نصب و جر و ضمّ عربی؛ حروف پرنقطه و پردندانه در زبان فارسی چندین برابر حروف زبانهای اروپایی چون انگلیسی و فرانسوی است؛ به همین دلیل وجود این نشانه‌ها و حروف در بسیاری از موارد از به کار بردن نشانه‌های نگارشی جلوگیری می‌کند یا ضرورت کاربرد آن را از بین می‌برد؛

۳. آداب نشانه‌گذاری در زبان نوشتاری غربی ثبات چندانی ندارد؛ از این رو شاهد تحولات فراوان در نشانه‌گذاری غربی نسبت به سجاوندی فارسی هستیم؛

۴. در زبان فارسی هر گونه افراط و تفریط در نشانه‌گذاری از زیبایی و تأثیرگذاری کلام می‌کاهد؛ زیرا زبان فارسی بر خلاف زبانهای اروپایی، کلمات به جای تأکید بر «تکیه» دار بودن، به کوتاهی و بلندی یا امتداد کمی هجاها تکیه دارد. 

Abolfazl Sharifian
۱۳۹۹/۰۹/۲۲

لطفاً کتاب «مبانی درست‌نویسی» رو از همین مؤلف در طاقچه قرار بدید.

Amiralmolk Haghparast
۱۴۰۲/۰۴/۳۰

بعضی نکات در باب تاریخ نشانه‌گذاری نسبتاً خوب است، اگر بی انصافی نکنیم. اما، در توضیح کاربرد نشانه تقریباً افتضاح است. خیلی مختصر است و غیر جامع و کم تفصیل. مثلاً ده‌ها نکته در بخش کاما باید می‌گفت که نگفته؛

- بیشتر
خسرو خانم
۱۴۰۱/۰۴/۲۰

لطفا کتاب «مبانی درست‌نویسی زبان فارسی معیار» رو هم به مجموعه کتاب‌ها اضافه کنید

۱. به علت تفاوت در نحوهٔ نگارش زبان فارسی (از راست به چپ، بر خلاف از چپ به راست غالب نوشته‌های غربی)، صورت نوشتاری برخی از علایم متفاوت است؛ مانند نگارش ویرگول، نقطه ـ ویرگول، علامت سؤال و ...؛
العبد
واضح است بجز برخی علایم سجاوندی چون نقطه که در زبان فارسی سابقه داشته است و کم‌وبیش در برخی از آثار نوشتاری قدیم فارسی با آن روبرو می‌شویم، غالب علایم نشانه‌گذاری به عنوان یک مجموعه، برآیند یا محصول آشنایی ایرانیان با آثار غربی است که در اثر ترجمه در معرض دید، تأمل و تفکر نویسندگان ایرانی قرار گرفته است
العبد
پیدایی نشانه‌ها و نمادهای نوشتاری، ناشی از ناتوانی و نارسایی خط، برای بازگویی احساس و شیوه‌های بیان است. وقتی سخن می‌گوییم و یا به سخن کسی گوش می‌دهیم، متوجه می‌شویم گوینده برای تعمیم یا القای نگرشها، عواطف، احساسات و معانی مقصود خود، علاوه بر درنگهای کوتاه و بلند، تغییر لحن کلام، تغییر آهنگ، تکیه بر پاره‌ای هجاها، شدّت ادای بعضی کلمات، گاه از حرکت دست و گردن و یا تغییر حالات اعضای صورت نیز یاری می‌گیرد
العبد
سجاوندی یا نشانه‌گذاری «Punctuation» به‌کارگیری نشانه‌هایی قراردادی است که موجب خواندن درست، فهم آسان و دقیق مطالبی می‌شود که به دلیل غیبت گوینده، ممکن است به ابهام یا کژتابی دچار شود. نشانه‌گذاری، دانش به‌کارگیری نماد و نشانه‌هایی است که برای راهنمایی چگونه خواندن، تدوین شده است. در حقیقت نشانه‌های نگارشی جانشین قواعد زَبَرزنجیره‌ای گفتار چون درنگ، تکیه، آهنگ، لحن و... به شمار می‌آیند. این نشانه‌ها تنها زمانی به‌کار می‌روند که به رفع ابهام و دریافت دقیق معنا کمک کنند؛
العبد
۱. نشانه‌های مکث یا وقف خود به دو دسته قابل تقسیم است: الف) نشانه‌های مکث کامل: شاملِ نقطه (.)، نشانهٔ پرسشی (؟)، نشانهٔ عاطفی (!) ب) نشانه‌های مکث موقت: شاملِ ویرگول (،)، نقطه ـ ویرگول (؛)، دونقطه (:) ۲. نشانه‌های دربرگیرنده: دو گیومه («»)، دو هلال یا دو پرانتز (())، دو خط فاصله (ـ ـ)، دو کاما (،،)، دو کروشه ([])، خط زیر (___) و آکلاد ({ }) ۳. نشانه‌های جداکننده: تک‌هلال یا تک‌پرانتز ())، خط فاصله ()، ممیز (/) و خط مایل راست (/)، خط مایل چپ (\)، دونقطه (:) و سه‌نقطه (...) ۴. نشانه‌های ساختاربندی: این نشانه‌ها در خط فارسی، شکلی صریح ندارد و ویراستاران برای صفحه‌بندی و آرایش متن، از این نشانه‌ها برای راهنمایی حروف‌چین استفاده می‌کنند؛
العبد
واضح است بجز برخی علایم سجاوندی چون نقطه که در زبان فارسی سابقه داشته است و کم‌وبیش در برخی از آثار نوشتاری قدیم فارسی با آن روبرو می‌شویم، غالب علایم نشانه‌گذاری به عنوان یک مجموعه، برآیند یا محصول آشنایی ایرانیان با آثار غربی است که در اثر ترجمه در معرض دید، تأمل و تفکر نویسندگان ایرانی قرار گرفته است
العبد
واضح است بجز برخی علایم سجاوندی چون نقطه که در زبان فارسی سابقه داشته است و کم‌وبیش در برخی از آثار نوشتاری قدیم فارسی با آن روبرو می‌شویم، غالب علایم نشانه‌گذاری به عنوان یک مجموعه، برآیند یا محصول آشنایی ایرانیان با آثار غربی است که در اثر ترجمه در معرض دید، تأمل و تفکر نویسندگان ایرانی قرار گرفته است
العبد
واضح است بجز برخی علایم سجاوندی چون نقطه که در زبان فارسی سابقه داشته است و کم‌وبیش در برخی از آثار نوشتاری قدیم فارسی با آن روبرو می‌شویم، غالب علایم نشانه‌گذاری به عنوان یک مجموعه، برآیند یا محصول آشنایی ایرانیان با آثار غربی است که در اثر ترجمه در معرض دید، تأمل و تفکر نویسندگان ایرانی قرار گرفته است
العبد
«حجاج بن یوسف» با نگرانی از این امر، از کاتبان روزگار خود خواست که برای حروف مشابه در قرآن، نشانه‌هایی وضع کنند تا تشخیص آنها از یکدیگر ممکن باشد. با وجود تلاش کاتبان آن روزگار برای نشانه‌گذاری رسم‌الخط قرآن، اولین بار در زمانِ «زیاد بن ربیعه»، حاکم کوفه، شخصی به نام «ابوالأسود»، پیشنهاد نشانه‌گذاری در قرآن را پذیرفت و به همراه کاتبی به این امر پرداخت. وی مقرر کرد که فتحه را با نقطه‌ای بر بالای حرف، ضمه را با نقطه‌ای در جلوی حرف، و کسره را با نقطه‌ای در ذیل، و تشدید را با دونقطه مشخص کنند. از آن پس مردم به یاری این نقطه‌ها به حرکات حروف و کلمات پی می‌بردند؛ اما نقطه‌های نشانه‌گذاری با رنگی غیر از خط مصحف و غالباً قرمز مشخص می‌شد
العبد
نشانه‌گذاری که از ابزارهای مهم در نگارش فارسی است، پدیده‌ای بیگانه است که اول بار ردّ پای کاربرد آن را در نوشته‌های ارسطو مشاهده می‌کنیم؛ چنانکه او برای آغاز پاراگراف (بند) نوشته‌هایش از علامتی خاص بهره می‌جست. پس از او در قرن سوم پیش از میلاد، نخستین بار «آریستوفانس» (۱۸۵ ـ ۲۵۷ ق.م)، دانشمند یونانی، در نگارشهای یونانی علایمی شبیه ویرگول، نقطه ـ ویرگول و نقطهٔ امروزی به کار گرفت تا شاگردانش بتوانند نوشته‌های «هومر» را ساده‌تر فرا گیرند.
العبد
«نشانه‌ها در نوشته‌ها نقشی دوجانبه دارند: اول آنکه این علامتها در حقیقت نشان‌دهندهٔ روابط صحیح و منطقی اجزای مختلف جمله است و این امکان را به خواننده می‌دهد که ترتیب و ارتباط و به هم پیوستگی افکار نویسنده را دریابد؛ دوم آنکه این علامتها می‌تواند ترجمان بعضی از نیات و مقاصد مؤلف باشد؛ از قبیلِ استهزا، تعجّب، پرسش، هیجان و ...، و یا نمودار بعضی تغییر لحنها باشد که گاهی برای ادای مقصود نویسنده و تفهیم آن به خواننده لازم و ضرور به نظر می‌رسد.» از این رو نشانه‌گذاری را می‌توان به دو دسته: نشانه‌گذاری فنی و منطقی، و نشانه‌گذاری ذوقی و سبکی تقسیم کرد.
العبد

حجم

۱٫۵ مگابایت

سال انتشار

۱۳۹۰

تعداد صفحه‌ها

۱۶۳ صفحه

حجم

۱٫۵ مگابایت

سال انتشار

۱۳۹۰

تعداد صفحه‌ها

۱۶۳ صفحه

قیمت:
۴۴,۰۰۰
۲۲,۰۰۰
۵۰%
تومان