
کتاب جهان هزار و یک شب
معرفی کتاب جهان هزار و یک شب
کتاب جهان هزار و یک شب نوشتهٔ آندره شدل، ژان کوکتو، آندره میکل و... و ترجمهٔ جلال ستاری است و نشر مرکز آن را منتشر کرده است.
درباره کتاب جهان هزار و یک شب
کتاب جهان هزار و یک شب شامل بعضی مقالات دربارهٔ هزارویک شب و یک مقاله درباب هزارویک روز است که جلال ستاری از میان انبوهی مقاله برگزیده و به فارسی برگردانده است.
جلال ستاری از برجستهترین محققان زبان و ادبیات فارسی و اسطورهشناسان است. او ۱۴ مرداد ۱۳۱۰ در رشت به دنیا آمد و ۹ مرداد ۱۴۰۰ در تهران درگذشت. ستاری نویسنده، پژوهشگر، اسطورهشناس، مترجم و اندیشمند ایرانی بود. ستاری بیش از ۱۰۰ کتاب در زمینههای افسانهشناسی، ادبیات نمایشی و نقد فرهنگی در طی بیش از ۶۰ سال نوشته یا ترجمه کرده است. این کتابها بعضاً از کتابهای مرجع و شاخص در زمینههای تخصصی خود هستند. او نشان هنر و ادب درجه شوالیه را از دولت فرانسه دریافت کرده.است.
فهرست مقالههای کتاب جهان هزار و یک شب از این قرار هستند:
مقدمه بر هزار و یک شب (آندره شِدِل)
معنای عمیق هزار و یک شب (ماری لاهی ــ هولبک)
منزلت هزار و یک شب (ژان کوکتو)
اختیار تام شهرزاد (ژول سوپرویل)
بازگشت به بغداد (ژاک ادیبرتی)
هزار شب و یک شب (آندره میکل)
ارزش توصیفی نامهای شخصیتها در هزار و یک شب (مهوش قدیمی)
مضامین و ضرباهنگهای هزار و یک شب (نجمالدین بامات)
هزار و یک شب و غرب (کلود ـ هلن سیبر)
مقدمه بر هزار و یک روز (پل صباغ)
خواندن کتاب جهان هزار و یک شب را به چه کسانی پیشنهاد میکنیم
این کتاب را به پژوهشگران ادبیات کهن پیشنهاد میکنیم.
بخشی از کتاب جهان هزار و یک شب
«نقال نشسته است و میخواهد همه کسانی که پیرامونش گرد آمدهاند، خاموش شوند و سپس نقل را با «یکی بود، یکی نبود...» آغاز میکند. تخیل شنوندگان که در عین حال آزاد و رام و فرمانبردار است، آماده پیگیری قهرمان در طول ماجراجوییهای اوست. شخصیت اصلی قصه، قهرمان است و بنابراین نمیتوان او را به گوشهنشینی و کنارهگیری واداشت. قهرمان چه در شرق و چه در غرب، چه در سرزمینهای خشک کویری سوخته از تابش خورشید، چه در پهن دشتهای شمال؛ باید با دلیری و پردلیای بیمانند، کاری کارستان کند تا انگشتنما شود. اما ورای این بانگِ شیپور و بوق و کرنا به افتخار قهرمان، مضمونی نهفته است که معنای ژرفش، مبنای هر گونه اخلاقی است. هر تمدن این مضمون را با استعارات شاعرانه و بدویش نقل میکند، امّا سنگِ محک همواره آزمونی است که قهرمان باید به آن تن دردهد و در آن پیروز شود تا به صلح و آرامشی که از والاترین گونههای سعادت است، نائل آید. این آزمونها، دوپهلو و مبهماند زیرا آئینهای دفع اجنه و شیاطین که غالباً باید بر حسب قوانینی خاص برگزار گردند، نیز محسوب میشوند. قهرمان پله به پله به حقیقت میرسد و این مراحل و منازل کم نیستند. باید از بسیاری جاها گذشت و بسیاری درهای بسته یا معماها را گشود و بسیاری قفلها را نیز.
از رهگذر این حوادث به نوبت، دهشتناک یا مهرانگیز که نقال برای جلب توجه و هوش و حواس شنونده، بیآنکه خستهاش کند با ضرباهنگی خاص نقل میکند، حیات تمدنی و طپش قلبش را احساس میکنیم.
پیش از آنکه ثبت و ضبط این قصهها که ریشههایشان به سرآغاز جهان میرسد، از طریق کتابت امکانپذیر شود، مردم از راه سنتی شفاهی، از آنچه نمیدانستند، آگاهی مییافتند و آنچه نمیدانستند و نمیشناختند، هم علل پدیدههای طبیعی (آب و آتش و آفتاب و زندگی و مرگ) بود و هم سرزمینهای بیگانه (terra incognita) علامتگذاری شده بر نقشههای جغرافیایی نخستین دریانوردان، به محض آنکه چند میل از کرانههای حوضه مدیترانه دور میشدند.
سنت شفاهی و شوق شناخت نادانستهها (چیزهایی که ممکن است خطرناک هم باشند)، خاستگاه این داستانهای دراز بودند که آراسته و پیراسته و سرراست شده به دست شاعران کاردان، وقایع و روزمره را دگرسان نمایش میدهند و به همان نهج، امکان ضبط وقایع نو و کسب مأخذ تعلیماتی را که آن وقایع عرضه میکنند، فراهم میآورند.»