کتاب آنا آخماتووا

درباره کتاب آنا آخماتووا

 کتاب‌ آنا آخماتووا زندگینامه نیست، بلکه شرح و تفسیر و نقد آثار و اندیشه‌های این شاعر بزرگ است. حجمش اندک است اما می‌تواند نقطه شروعِ خوبی برای خوانندگانی باشد که در پی راه یافتن به مضامین اندیشه‌های این شاعر معاصر هستند. آنا آخماتووا یکی از چشمگیرترین چهره‌های نسل شاعران بزرگ روس است که پیش از جنگ جهانی اول به کمال رسیدند. دوران او که اکنون عصر بزرگی در شعر روس تلقی می‌شود برای شاعرانش دوران هولناکی بود. در میان شاعران قدر اول، تنها آخماتووا بود که از دورهٔ محاکمات بزرگ جان سالم به‌در برد و سرانجام توانست در سرزمین خود، آخر عمری آرام و احترام‌آمیز و فارغ از رنج و مشقّت داشته باشد.آخماتووا متقاعد شده بود که دست هوسباز تقدیر به او امکان داده است که از تهدید و تعقیب جان سالم به‌در برد. اما همچنان‌که آخرین سال‌های نسبتاً آرام زندگی‌اش به پایان نزدیک می‌شد و شعرهای تازه‌اش بار دیگر در دسترس عموم قرار می‌گرفت، به‌تدریج روشن می‌شد که او نه‌تنها آخرین شاعر بازمانده از آن دوران غریب است، بلکه یکی از گزیده‌ترین نمایندگانش نیز هست. غزل‌های عاشقانه بی‌تکلف و صمیمانه او که اساس شهرت و اعتبار اولیه‌اش بود، جای خود را به مضامینی وسیع و خطیر بخشیده بود. او تجربیات شگفت‌انگیزی را به شکل رواییِ طولانی بر سبکِ به‌کمال‌رسیدهٔ دورهٔ نخست خود که به سبک آخماتووا معروف بود، افزوده بود.

 اگر می‌خواهید مختصری دربارهٔ آنا بدانید و سپس چند شعر او را بخوانید و متوجه شوید که چه ایده‌هایی پشت شعرهای زیبا او نهفته است، کتاب آنا آخماتووا بسیار یاری‌دهنده است؛ به‌خصوص آنکه شعرهایی که در این کتاب انتخاب شدند، از بهترین، نمادین‌ترین و مشهورترین شعرهای او هستند.

خواندن کتاب آنا آخماتووا را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن کتاب آنا آخماتووا را به علاقه‌مندانِ این بانوی شاعر و همچنین پژوهشگران و محققان ادبیات زنان، شعر معاصر خارجی و ادبیات روسیه پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب آنا آخماتووا

از جشن سنت آگرافینا

دستمال تمشک مرا گرفته است

او خاموش است و چون داوود پادشاه سرخوشی می‌کند.

در سلول یخ‌زده‌اش دیوارها سفید است

و هیچکس با او حرف نمی‌زند.

باید بروم و بایستم بر درگاه

باید بگویم: دستمالم را به من پس بده.

تفسیر این شعر وابسته است به جزئیات فرهنگ کهن روس، سنت فرهنگ عامه روستایی، ارتودوکس روسی، و راه‌ورسم زندگی پدرسالارانه. تاریخ‌نگاری براساس تقویم کلیسا، به تعیین مرجع قیاس یاری می‌کند. سنت آگرافیناگونه روسی‌شده سنت آگریپینا است، که جشنش پیش از روز یوحنای تعمیددهنده یا چله تابستان است. دستمال در اینجا جایگزین نوار قرمز، نماد دوشیزگی، است. تمشک نیز دوشیزگی را نمادینه می‌کند، و دستمال آغشته به رنگ تمشک تصویری مرکب از این دو نماد است. بدین‌ترتیب، پرسونای ساده‌دل شعر، در روز عید چله تابستان اغوا شده است. سپس عاشق که اکنون مغرور و سرد و دور است ــ مانند یک راهب به‌خودبسنده ــ او را رها کرده است. توجه به تصویرسازی معماری در اینجا بااهمیت است، که اتاق یا خانه با دری بسته تبدیل به سلولی می‌شود با درگاهی که قدغن است کسی از آن رد شود.