کتاب خواب نامه

کتاب الکترونیکی «خواب نامه» نوشتهٔ محمد چرم شیر در نشر نی چاپ شده است. خواب نامه نمایشنامه‌ای است که به موضوعاتی مثل تاریخ، ادبیات و سینماتوگراف در بستر تاریخی تهران قدیم می‌پردازد.

درباره کتاب خواب نامه 

خواب نامه نمایشنامه‌ای است که در تهران قدیم روایت می‌شود و به ماجرای مکاتبات اسماعیل خان جواهرچی با بانیان سینماتوگراف، اخوین لومیر، می‌پردازد. داستان این نمایشنامه با نامه‌ای از طرف اسماعیل خان آغاز می‌شود که در آن به تاریخ دقیق نگارش، مکان و موضوع نامه اشاره شده است. وی در این نامه از جواهراتی که با خود به فرنگ برده، صحبت کرده و در ادامه به خواب و دیدار با پدر مرحومش اشاره می‌کند که او را به پیشرفت سینماتوگراف تشویق می‌کند.

در خواب نامه، چرم شیر با استفاده از زبان و سبک نگارش خاص خود، داستانی پیچیده و پر از جزئیات را خلق می‌کند که مخاطب را به دنیای دیگری می‌برد. این نمایشنامه نه‌تنها به شرح وقایع تاریخی می‌پردازد، بلکه به بررسی مفاهیم عمیقی همچون دانش، هنر و عشق نیز می‌پردازد. روایت‌ها و مکاتبات اسماعیل خان با اخوین لومیر، نشان‌دهنده‌ٔ تلاش او برای بهبود و پیشرفت صنعت سینماتوگراف در ایران است.

محمد چرم شیر با بهره‌گیری از زبان قدیمی و استفاده از واژگان و تعابیر خاص، توانسته است فضایی کاملاً ملموس و واقعی از تهران قدیم را به تصویر بکشد. در بخش‌هایی از کتاب، خواننده با توصیفاتی از مکان‌ها، اشخاص و وقایع تاریخی مواجه می‌شود که همگی به دقت و با جزئیات نوشته شده‌اند.

نمایشنامه متنی است که برای اجرا بر روی صحنه و یا هر مکان دیگری نوشته می‌شود. هر چند این قالب ادبی شباهت‌هایی به فیلم‌نامه، رمان و داستان دارد، شکل و فرم و رسانه‌ای جداگانه و مستقل محسوب می‌شود. نخستین نمایشنامه‌های موجود از دوران باستان و یونان باقی مانده‌اند. نمایشنامه‌ها در ساختارها و شکل‌های گوناگون نوشته می‌شوند، اما وجه اشتراک همهٔ آن‌ها ارائهٔ نقشهٔ راهی به کارگردان و بازیگران برای اجرا است. بعضی از نمایشنامه‌ها تنها برای خواندن نوشته می‌شوند؛ این دسته از متن‌های نمایشی را کلوزِت (Closet) نامیده‌اند. از مشهورترین نمایشنامه‌نویس‌های غیرایرانی می‌توان به «آیسخولوس»، «سوفوکل»، «اوریپید» (یونان باستان)، «شکسپیر»، «هارولد پینتر» (انگلستان)، «مولیر» (فرانسه)، «هنریک ایبسن» (نروژ)، «آگوست استریندبرگ» (سوئد)، «برتولت برشت» (آلمان)، «ساموئل بکت» (ایرلند) و «یوجین اونیل» (آمریکا) اشاره کرد. نام برخی از نمایشنامه‌نویس‌های ایرانی نیز «بهرام بیضائی»، «عباس نعلبندیان»، «اکبر رادی»، «غلامحسین ساعدی»، «بهمن فُرسی»، «محسن یلفانی»، «نغمه ثمینی»، «محمد رضایی راد»، «علیرضا نادری»، «محمد یعقوبی»، «محمد رحمانیان» و «محمد چرمشیر» بوده است.

کتاب خواب نامه را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

نمایشنامهٔ خواب نامه را به علاقه‌مندان به هنر نمایش، ادبیات، تاریخ و فرهنگ ایران پیشنهاد می‌کنیم.

درباره محمد چرمشیر

محمد چرمشیر در سال ۱۳۳۹ در تهران به دنیا آمد. او نمایشنامه‌نویس، دراماتورژ و مدرس دانشگاه و دانش‌آموختهٔ رشتهٔ ادبیات نمایشی در دانشگاه تهران است. بیش از ۵۰ نمایشنامه به قلم او چاپ شده است؛ نمایشنامه‌هایی که به زبان انگلیسی، آلمانی و فرانسوی ترجمه و در ایران، آلمان، انگلستان، فرانسه، ایتالیا، امریکا، هند و بنگلادش و... اجرا شده است. از جمله نمایشنامه‌های منتشرشدهٔ محمد چرمشیر می‌توان به «پروانه و یوغ»، «روایت عاشقانه‌ای از مرگ در ماه اردیبهشت»، «همه‌چیز می‌گذرد تو نمی‌گذری»، «کبوتری ناگهان» و مونودرام «حقایقی درباره‌ٔ یک ماهی مرده» اشاره کرد.

بخشی از کتاب خواب نامه

«تصدق پرنورتان گردم. آنچنان که از آغاز بر صحیفهٔ عالم نقش بوده است، طفل دهان از پستان پرمهر والده و دایه و تایه رها نکند جز به آن که عاریتی بر دهان او نهاده گردد؛ چه خوشگوار به سان عسل، چه تلخ به سان هلاهل و زهرآبِ عقرب. لیکن نصیب این حقیر از فقدانِ پستانِ پرمهر والده و دایه و تایه، نه عاریتی بر دهان، که به استنادِ سخن دُرّهٔ فضل و معنا، مرحوم ابراهیم خان جواهرچی، اَبوی این بندهٔ کوچک‌زاد، گویی این عاریت همچون انزالِ معرفت بوده بر جریدهٔ اندیشهٔ دُردانه‌اش، همین بندهٔ سراپا تقصیر. پس عرض ناکرده عیان است که بر این ثناگوی عالم معرفت، از همان خردک‌سالی، خط و کتابت گواراتر بود از پستانِ گوهر هستی، خانوم والدهٔ مکرمه، سرکار خانوم عشرت خانوم گرگانی، و آوردگاهِ پستانِ فخر زمین، سرکار خانوم بیگم خانوم تالشی، صیغهٔ به مدت معلومِ نود و نُه سال اَبوی گرام، و آغوش پُرعطوفتِ سرکار خانوم گلین خانوم، صیغهٔ به مدت معلومِ پنجاه سال اَبوی ارجومند؛ که نتاخت تا پسین روز حیات، با آن همه درفش و عَلَم مردانگی که داشت، جز در رکاب همین سه شیرزنِ جنت‌مکان، همین شیر بیشهٔ معرفت. مرحوم اَبوی بود که از همان خردک‌سالی راه آغوش پُرمحبت این سه بانوی مُعظّم را بر ما بست تا راه بر جوانه‌زدن درخت دانش در دل‌وجان‌مان هموار گردد.»