کتاب آی، زندگی!

کتاب آی، زندگی! نوشتهٔ محمود کیانوش توسط انتشارات فرهنگ جاوید منتشر شده است. این کتاب رمانی ایرانی است که داستان آن با لحنی خاطره‌گونه و نگاهی به دوران کودکی و روابط انسانی آغاز می‌شود. نسخهٔ الکترونیکی این کتاب را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب آی، زندگی!

کتاب آی، زندگی! با روایتی اول شخص آغاز می‌شود که در آن، راوی به دوران کودکی خود بازمی‌گردد و خاطره آشنایی با یک دوست گمشده در مکتب‌خانه را به یاد می‌آورد. این آشنایی بسیار گذرا و کم‌رنگ بوده، تا حدی که راوی حتی نام آن دوست را به خاطر نمی‌آورد و تلاش‌هایش برای به یاد آوردن جزئیات بیشتر از آن دوران و آن دوست، اغلب بی‌ثمر به نظر می‌رسد. تعامل آن‌ها بیشتر به نگاه‌هایی گذرا و چند کلمه حرف مختصر، پیش از شروع درس توسط ملاباجی، محدود می‌شد. این بخش از داستان، فضایی از دلتنگی برای گذشته و تلاشی برای بازیابی خاطرات فراموش‌شده را ترسیم می‌کند. محمود کیانوش، نویسندهٔ کتاب، آی، زندگی! را دعوتی به یک «سفر شاعرانه، تخیلی، رئالیستی و سمبولیک به دوران کودکی» توصیف می‌کند. او معتقد است که یکی از دلایل مشکلات امروزی، «بریدگی ما از زندگی فارغ از گناه دوران کودکی و فراموش کردن پاکی طبیعت انسانی و آلوده کردن آن با توهمات بزرگسالانه» است. از این رو، داستان آی، زندگی! تلاشی است برای تأمل در این گسست و بازگشت به جهان‌بینی دوران کودکی. بر اساس این توصیفات، می‌توان گفت داستان آی، زندگی! فراتر از یک روایت خطی ساده، یک پرترهٔ شخصی، فلسفی و شاعرانه از دنیایی است که به واکاوی مفاهیمی چون معصومیت، خاطره، گذر زمان و تأثیر دوران کودکی بر زندگی بزرگ‌سالی می‌پردازد. 

خلاصه کتاب آی، زندگی!

کتاب آی، زندگی! در دستهٔ ادبیات داستانی طبقه‌بندی می‌شود. این اثر، همانند دیگر آثار محمود کیانوش، بازتابی از تأملات عمیق او دربارهٔ زندگی و تجربیات انسانی است. نویسنده با ذهنی فلسفی و پرسشگر شناخته می‌شد و این ویژگی می‌تواند در لایه‌های این رمان نیز مشهود باشد. کتاب با نثری روان و صمیمی، به بازگویی خاطرات و احساسات راوی در دوران کودکی می‌پردازد. ابتدای داستان روایتی است از آشنایی و گم کردن یک دوست در دوران کودکی. راوی با زبانی ساده و سرشار از احساس، به توصیف روابط و خاطرات مبهم اما تأثیرگذار آن دوران می‌پردازد. به نظر می‌رسد کتاب در قالب یک داستان بلند یا رمان، به کاوش در مفهوم زندگی، خاطرات و روابط انسانی از دریچه تجربیات شخصی راوی می‌پردازد. 

چرا باید کتاب آی، زندگی! را بخوانیم؟

خواندن کتاب «آی، زندگی!» می‌تواند تجربه‌ای متفاوت برای مخاطب باشد. این کتاب، به قلم نویسنده‌ای توانا و صاحب‌سبک که دغدغه‌های انسانی و فلسفی داشته، فرصتی برای تأمل در زندگی و روابط انسانی فراهم می‌آورد.

خواندن کتاب آی، زندگی! را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟ 

خواندن این کتاب را به افرادی که به ادبیات داستانی با درون‌مایه‌های فلسفی و انسانی علاقه‌مند هستند، به دنبال آثاری هستند که نگاهی عمیق و شخصی به زندگی و خاطرات ارائه می‌دهند و از خواندن نثر روان و صمیمی لذت می‌برند، پیشنهاد می‌کنیم.

درباره محمود کیانوش

محمود کیانوش زادهٔ ۱۲ شهریور ۱۳۱۳ در مشهد، نویسنده، شاعر، محقق، مترجم و روزنامه‌نگار پرکار ایرانی بود. گسترهٔ آثار او شامل شعر، داستان کوتاه و بلند، نقد ادبی، ادبیات کودک و نوجوان و ترجمه است. او به دو زبان فارسی و انگلیسی می‌نوشت و آثاری از او به زبان انگلیسی نیز منتشر شده است. محمود کیانوش فارغ‌التحصیل رشتهٔ زبان انگلیسی از دانشگاه تهران بود. او مدتی به‌عنوان معلم و مدیر مدرسه فعالیت کرد و سپس در وزارتخانه‌های اقتصاد و سازمان امور اداری کشور مشغول به کار شد. در سال ۱۳۵۳ خود را بازنشسته کرد و به همراه همسرش، «پری منصوری» (نویسنده و مترجم) و دو فرزندشان، «کاوه» و «کتایون»، به لندن مهاجرت کرد و تا پایان عمر در آنجا زیست. محمود کیانوش از پیشگامان شعر منثور آهنگین و از چهره‌های تأثیرگذار در شکل‌گیری و هویت‌بخشی به شعر کودک در ایران شناخته می‌شود. او عضو شورای کتاب کودک کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بود و مدتی نیز سردبیری مجلات «صدف» و «سخن» را بر عهده داشت. از سال ۱۹۸۲ تا ۲۰۱۶ با نام هنری «علیزاده طوسی» با رادیو بی‌بی‌سی فارسی همکاری داشت و برنامه «نامه‌ای از لندن» او بسیار شناخته‌شده بود. آثار محمود کیانوش به دلیل نگاه مستقل، صریح و انسانی و دوری از گروه‌بندی‌های رایج ادبی، جایگاه ویژه‌ای در ادبیات معاصر ایران دارد. او تا پایان عمر، با وجود بیماری، با روحیه‌ای شاداب به نوشتن ادامه داد. از جمله آثار متعدد او می‌توان به مجموعه شعرهای «ساده و غمناک»، «شکوفه حیرت»، «ماه و ماهی در چشمه باد»، رمان‌های «حرف و سکوت»، «برف و خون»، مجموعه داستان‌های «غصه‌ای و قصه‌ای» و آثار متعددی در حوزه ادبیات کودک و نوجوان و نقد ادبی اشاره کرد. او در ۲۳ دی ۱۳۹۹ در لندن از دنیا رفت.

بخشی از کتاب آی، زندگی!

«و معتقد است که خدا «در درون پرده، آنجا که نه آدم بود و نه جبرئیل و نه میکائیل»، از در مصلحت با ابلیس قرار گذاشت که در بیرون پرده او را نزد همه عاصی روسیاهِ ملعون معرفی کند و ابلیس که عاشق راستین خداست، به این وظیفهٔ تلخ و دردناک رضایت داد.

نه، فریدون عزیز، آویژهٔ عزیز، من صفت “ابلیسی” را در عبارت عجیب “نظام ابلیسی جهان بی‌عاطفهٔ امروز” به معنای خصومت با زندگی و زیبایی و عشق و هنر و امید و آرزو و به‌عنوان مناسب‌ترین صفت برای نظام امروز جهان به‌کار می‌برم. و آخرین کلمهٔ آن عبارت عجیب هم صفت “بی‌عاطفه” است، چون زیباترین خصوصیت طبع انسان در کودکی چیزی است که در حیوانات “غریزه” دانسته و خوانده می‌شود، اما در انسان شاید بهتر باشد که آن را “عاطفه” بدانیم و بخوانیم.

دیده‌ایم که پلنگی به هدایت غریزه، ماده میمونی را می‌گیرد و می‌کُشد و به هدایت غریزه لاشه‌اش را به بالای درختی می‌برد تا به دور از مزاحمت حیوان‌های دیگر آن را بخورد که ناگهان چشمش به بچه‌میمون شیرخواری می‌افتد که به سینهٔ مادر چسبیده است و ناله می‌کند، و در این لحظه به هدایت غریزه، گرسنگی را به کنار می‌گذارد و مادرانه به تسکین بچه‌میمون می‌پردازد و او را به سینهٔ خود می‌چسباند تا به خواب و آرامش برسد و خود او بتواند به فریضهٔ غریزی خوردن مادر آن بچه‌میمونی که پیش از دمیدن سپیده از گرسنگی و بی‌مادری خواهد مرد، مشغول بشود. در این عملِ پلنگ اگر با چشم انسان نگاه بکنیم، “عاطفهٔ مادری” می‌بینیم، اما اگر از چشم طبیعت به آن نگاه کنیم، “غریزهٔ مادری” می‌بینیم. و می‌بینیم که جهان امروز از حیث “عاطفه” که روح و تاج خرد و آگاهی انسانی است، به فقری خطرناک در افتاده است.»