کتاب خراب آباد

کتاب خراب آباد نوشتهٔ تی. اس. الیوت و ترجمهٔ شهریار شهیدی است. نشر قطره این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی حاوی زندگی‌نامه و اشعار تی. اس. الیوت به دو زبان فارسی و انگلیسی.

درباره کتاب خراب آباد

تی.اس. الیوت، شاعر انگلیسی آمریکایی‌تبار و برندهٔ جایزهٔ ادبی نوبل در سال ۱۹۴۸، یکی از مشهورترین شاعران شعر نو در دنیای غرب بوده است. کتاب خراب آباد یکی از آثار مهم او است که برخی از منتقدان آن را از سروده‌های مهم قرن ۲۰ میلادی به شمار می‌آورند. این کتاب که در سال ۱۹۲۲ میلادی در ۴۳۳ بیت منتشر شد، نمایانگر برداشت شاعری رنج‌کشیده از دنیای مدرن و ماشینی قرن ۲۰ است؛ شاعری که دنیای آشفته با معیارهای پوچ و فلاکت‌ها و بی‌عدالتی‌های آن را به‌خوبی درک کرده و در زندگی خصوصی خود لحظه‌ای از سردرگمی‌ها و رنج آسوده نبوده است. «خراب‌آباد» یا «دشت سترون» شعری است دربارهٔ خشک‌شدن باغ معنویات بشر. در این شعر وجود بشر در دنیایی تشریح شده که در آن هیچ عقیده و ایمانی اهمیت حیاتی ندارد؛ دنیایی که در آن هیچ تولدی به باروری و برکت نمی‌انجامد و هیچ مرگی نوید رستاخیز نمی‌دهد؛ دنیایی سترون و پوچ که انسان را به ماشین تبدیل کرده است. در این اثر زندگانی الیوت و چگونگی سرودن خراب‌آباد شرح داده شده است. در بخش پایانی کتاب اشعار این شاعر به زبان انگلیسی آورده شده‌اند.

خواندن کتاب خراب آباد را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران شعر جهان پیشنهاد می‌کنیم.

درباره تی. اس. الیوت

تی. اس. الیوت با نام کامل «توماس استرنز الیوت» شاعر، نمایشنامه‌نویس، منتقد ادبی و ویراستار آمریکایی - بریتانیایی بود. او با آثاری چون «سرزمین هرز» (۱۹۲۲) و «چهار کوارتت» (۱۹۴۳)، رهبر جنبش نوسازی شعر و شاعری به شمار می‌رفت. سبک بیان، سرایش و قافیه‌پردازی او، زندگی دوباره‌ای به شعر انگلیسی بخشید. انتشار «چهار کوارتت» اثر الیوت، او را به‌عنوان برترین شاعر انگلیسی‌زبانِ در قید حیات در زمان خود، شناساند و در سال ۱۹۴۸، نشان «مریت» و جایزهٔ نوبل ادبیات را از آن او کرد. کتاب «چهار کوارتت» در کنار «سرزمین بی‌حاصل»، دو کتاب شعر جهت‌دهنده و متفاوت الیوت را تشکیل داده‌اند. تی اس الیوت از بنیان‌گذاران شعر مدرن و نقد مدرن در زبان انگلیسی بوده است؛ شاعری که مقاله‌نویس و نمایشنامه‌نویس هم بوده و از افتخارات او برگزیده‌شدن به‌عنوان برترین شاعر انگلیسی‌زبانِ در قید حیات در زمان خود بوده است. از الیوت کتاب‌های دیگری هم به فارسی ترجمه شده است که از آن‌ها می‌توان به کتاب‌های «سرزمین بی‌حاصل»، «دربارهٔ فرهنگ»، «چهارشنبهٔ خاکستر» و «گربه‌های اهل عمل» اشاره کرد.

بخشی از کتاب خراب آباد

«بند سوم، «موعظهٔ آتش»، با به یاد آوردن خاطره‌ها و اسف خوردن و آه کشیدن شاعرانه‌ای برای از دست رفتن امیدها و آرزوهای گذشته آغاز می‌شود و کم‌کم تبدیل به فریادی جانگداز می‌شود که از قعر وجود یک شاعر دردمند بیرون می‌آید. فریادی که گویی شاعر با آن می‌خواهد از آلام این زندگی، خود را رهایی بخشد و همهٔ شهوات و هوس‌های خویش را در آتش سوزان نابود سازد.

بند چهارم، «مرگ در آب»، لحظهٔ تسلیم است. آنجا که شاعر نتوانسته آرزوهای خود را در آتش به خاکستر بدل کند، آن‌ها را به دست امواج دریا می‌سپارد. در روزگار کهن مردم مصر مجسمهٔ چوبین خدای طبیعت را درون دریا می‌افکندند تا به نیروی آن پایان بخشیده باشند. مردم سرزمین لبنان این مجسمه را که با جریان آب به سواحل آن سرزمین می‌رسید از آب می‌گرفتند و به‌عنوان تولد مجدد آن را ستایش می‌کردند.

بند پنجم، «آنچه تندر گفت»، گویی دعایی است به‌سوی خداوند که بر انسان ستم کشیده رحم آورد. شاعر نخست به ترسیم دنیای برهوت خویش می‌پردازد و ناگهان این ناامیدی و سترونی به وحشتی عظیم بدن می‌شود و همه جا از پرتو بنفشی سرشار می‌شود که خفاش‌ها در آن سوت زنان می‌گریزند. الیوت برای فرار از این وحشت و اضطراب و نومیدی به سراغ اسطوره‌های ادبیات سانسکریت می‌رود و با ترسیم رود گنگ که در خشکسالی است از زبان رعد و تندر سخن می‌گوید. آنگاه که تندر می‌گوید «داتا» (یعنی ببخش) شاعر پاسخ می‌دهد «چه بخشیدیم ما ای یار؟» و سپس در پاسخ فریاد رعد «دایا هموام» (یعنی غمخوار باش) زندانی را ترسیم می‌کند که در آن نماد غمخواری با همنوع زندانی یا «خود» زندانی متجلی می‌شود. وقتی تندر می‌گوید «دامیاتا» (یعنی نظارت کن) شاعر افسرده بر سرنوشت خویش نظاره می‌کند و سرافکنده خود را و نسل خود را ناامید و دل شکسته در برج ویرانی می‌بیند که حتی فرصت مرتب کردن ملک و زمین‌های خویش را هم ندارد. ولی با امیدی عاجزانه خرده‌های متلاشی شدهٔ عمر و تجربه‌های خود را به ساحل می‌کشاند و با سه بار تکرار کلمهٔ «شانتی» به پایان می‌برد و جهان را به آرامشی معنوی که ورای فهم و درک است، فرا می‌خواند.»