کتاب تاریخ سینمای ایتالیا

کتاب تاریخ سینمای ایتالیا نوشتهٔ ماریو وردونه و ترجمهٔ چنگیز صنیعی است. نشر افق این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی از مجموعهٔ «ادبیات امروز» که شرحی از تاریخ سینمای ایتالیا را ارائه کرده است.

درباره کتاب تاریخ سینمای ایتالیا

کتاب تاریخ سینمای ایتالیا نوشتهٔ ماریو وردونه است. ایتالیا یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین تولیدکنندگان سینما در جهان است و شناخت و آگاهی از سهمی که هنرمندان ایتالیایی در پیدایش، گسترش و رشد این پدیدهٔ سرگرمی و هنر داشته‌اند، حیاتی است. سینمای ایتالیا اغلب با دوران طلایی‌اش، یعنی سینمای نئورئالیستی، استادانی چون «روبرتو روسلینی»، «ویتوریو دسیکا»، «فدریکو فلینی»، «لوکینو ویسکونتی» و «میکلانجلو آنتونیونی» شناخته می‌شود. نقش این جنبش خلاقانه و بزرگ در تحول و تطور سینمای جهان و از جمله سینمای ایران انکارناشدنی است. کتاب تاریخ سینمای ایتالیا در سال ۱۹۹۵ منتشر شد. نویسنده که خود معاصر و شاهد عینی بسیاری از رویدادهای مهم تاریخ سینمای ایتالیا بوده و با فیلم‌سازان و دست‌اندرکاران سینما به‌ویژه در دورهٔ نئورئالیستی مراوده داشته، به‌نحوی فشرده، اما دقیق و مفید تاریخ صدسال از سینمای صدوچندسالهٔ ایتالیا را بررسی و بازبینی کرده است. این سیروسفر تاریخی از روز تولد سینماتوگراف آغاز و تا زمان حاضر ادامه می‌یابد. 

ماریو وردونه معتقد است که ابزار سینماتوگراف پیش‌از فرانسه در ایتالیا اختراع شده است. او پس‌از بررسی تولد و ظهور سینما و برپایی نخستین مؤسسهٔ سینمایی «لاسینه» و اولین شهر سینما «چینه چیتا» در ایتالیا و با اشاراتی به پیشروان این هنر در پیش و پس از جنگ اول جهانی، بخش عمدهٔ کتاب را به نقطهٔ اوج سینمای ایتالیا یعنی دورهٔ نئورئالیسم اختصاص داده و از عصری طلایی سخن گفته که به همت فیلم‌سازان مؤلفی چون روبرتو روسلینی، ویتوریو دسیکا و دیگران پی‌ریزی شده است. فیلم‌سازان با جسارت و شهامت و بدون هیچ چشم‌پوشی دردها و رنج‌ها، فقر، بی‌عدالتی و واقعیت تلخ جامعهٔ ایتالیا را که از ویرانی‌های جنگ جهانی دوم و سقوط فاشیسم سر برمی‌آورد با رئالیسمی صادقانه و خلاقانه به تصویر کشیده و پیش روی جهانیان گذاشته‌اند. وردونه پس‌از بررسی سینمای نئورئالیستی و استادان عمدهٔ آن دوره به نسل دومی‌ها یعنی ویسکونتی، آنتونیونی، فلینی و دیگران پرداخته و فیلم‌های‌شان را نقد و تحلیل کرده است و پس از آن‌ها به جوانان آن زمان مثل «برتولوچی»، «بلوکیو، پتری»، «سرجو لئونه» و فیلم‌های‌شان می‌پردازد و در پایان از نسل آخرین یعنی مؤلفینی همچون «تورناتوره»، «سالواتورس»، «مورتی» و دیگرانی که ادامه‌دهندهٔ راه بزرگان پیشین هستند پرداخته و نشان داده که آثار و نگرش آن‌ها به جامعهٔ ایتالیا هنوز سخن از سرزندگی این سینما دارد.

خواندن کتاب تاریخ سینمای ایتالیا را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران تاریخ سینما و علاقه‌مندان به سینمای ایتالیا پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب تاریخ سینمای ایتالیا

«هنوز هم که هنوز است کمدی ایتالیایی به وفور ساخته می‌شود، اما بیشتر این فیلم‌ها فقط به گیشه چشم دارند. اما روزگاری در ایتالیا، کمدی‌هایی ساخته می‌شد که نسبت به مسائل اطراف بی‌اعتنا نبودند. مثلاً لوئیجی زامپا از سال ۱۹۴۷ تا ۱۹۵۵ سال‌های سخت، سال‌های آسان و هنر امرار معاش را ساخت. ماریو مونیچللی از ۱۹۵۸ تا ۱۹۷۷ دزدان گمنام همیشگی، جنگ بزرگ، رفقا، بورژوای کوچک کوچک را ساخت. من او را خوب می‌شناختم (۱۹۶۲)، فریب‌خورده و رهاشده (۱۹۶۴) و خانم‌ها و آقایان (۱۹۶۳) توسط پی‌یترو جرومی ساخته شد. او همچنین فیلم‌نامهٔ دوستان من را نوشت که مونیچللی آن را ساخت. سبقت از دنیو ریزری (۱۹۶۲) هم فیلم قابل اشارهٔ دیگری است.

اتتوره اسکالا هم یک روز خاص، خانواده و ساعت چند است را ساخت، اما اسمش به‌عنوان فیلم‌نامه‌نویس کمدی اعتبار بیشتری دارد. همچنین از فیلم‌های پوپی اواتی هم کمدی‌های هدیهٔ کریسمس، داستان دخترها و پسرها و ابرازعشق را به‌عنوان آثار شاخص می‌توان نام برد. از دیگر کارگردانان کمدی ایتالیایی از لوچانو امر، لینا ورتمولر، پاسکواله فستا کامپانیله، کارلو و انریکر وانزینا که فرزند کارگردان و نویسندهٔ معروف استنو هستند را می‌توان نام برد. کمدی‌های لوئیجی ماننی مثل سال خدا (۱۹۷۰) و پاپ شاه با حضور آلبرتو سوردی که شخصیت کلیدی این فیلم‌هاست به مضمون‌های خاص رمی می‌پردازد و با لهجهٔ ساکنان این شهر ساخته شده است. سوردی با فیلم یک آمریکایی در رم ساختهٔ استنو در سال ۱۹۵۴ بازیگری را آغاز کرد و به یکی از کمدین‌های مشهور ایتالیا تبدیل شد. کمدین مشهور دیگر کمدی ایتالیایی، نینو مانفردی است. او استاد بازی کردن در نقش شخصیت‌های مهاجر است. موفق‌ترین‌شان نان و شکلات است.

کریستین دسیکا کُنت ماکس را از روی نسخهٔ سال ۱۹۵۷ ساختهٔ جورجو بیانکی در سال ۱۹۹۱ بازسازی کرد که نسخهٔ موفق‌تری از کار درآمد. کریستین دسیکا بعد از آن فاچونه و سپس مردان را ساخت. انریکو مونته‌سانو کمدین دیگری است که در ژاندارم‌ها ساختهٔ کارلو وردونه بازی کرد. ورناتو پُتِستو در هفت کیلو در هفت روز از لوکا وِردونه و فیلم‌های کمدی نرِی پارنتی که از فروش خوبی برخوردار بود چهره شد. ویتوریو گاسمین هم مثل آلبرتو سوردی، یکی دیگر از شمایل‌های مشهور کمدی ایتالیایی است. او بازی در ۱۵۰ فیلم را در کارنامه دارد. از شاخص‌ترین فیلم‌های گاسمین می‌توان به سبقت، دزدان گمنام همیشگی و فیلم‌هایی از مونیچللی و اسِکولا اشاره کرد و سرانجام وقتی صحبت از کمدی است از قلم انداختن نام مارچللو ماسترویانی اشتباه بزرگی است.»