جان فانته
زندگینامه و کتابهای جان فانته
جان فانته، نویسنده و فیلمنامهنویس، در آوریل سال ۱۹۰۹ در کلرادو و در خانوادهای ایتالیاییتبار به دنیا آمد. گرچه او یکی از چهرههای تأثیرگذار ادبیات قرن بیستم بود؛ اما هرگز موفق نشد تا آنطور که لیاقتش را داشت در جهان ادبیات شناخته شود. زندگی او از همان ابتدا با مشکلات بسیاری همراه بود. فانته در شرایط دشوار خانوادگی و مالی بزرگ شد. پدرش قمارباز و الکلی بود و برای خانوادهی خود بدهیهای بسیاری به بار میآورد. در آن شرایط تاریک، تنها ادبیات و کتابها بودند که به فانته امید میبخشیدند. در حقیقت، جان فانته چنان شیفتهی ادبیات بود که در سال ۱۹۲۹ تصمیم گرفت از دانشگاه انصراف دهد تا تمرکز و همچنین وقت بیشتری برای نوشتن داستانهایش در اختیار داشته باشد.
بااینحال، بخت چندان با فانته یار نبود. او با نوشتن داستانهای کوتاه پا به عرصهی ادبیات گذاشت و باوجوداینکه داستانهایش را برای مجلات گوناگونی میفرستاد؛ هیچیک حاضر نمیشدند تا آنها را به چاپ و انتشار برسانند و مدتزمان زیادی طول کشید تا فانته بالاخره موفق شد یکی از داستانهای خود را منتشر کند. او همچنین در سال ۱۹۵۰ شروع به نوشتن فیلمنامه کرد و تصمیم گرفت تا این بار تمرکز خود را بر روی مسیر هنری متفاوتی بگذارد. او حتی برخی از آن فیلمنامهها را با کمک ویلیام فاکنر، نویسندهی مشهور آمریکایی، مینوشت. فیلمنامههای فانته نیز به سرنوشت داستانهایش دچار شدند و مدتی طول کشید تا بر روی پردهی سینما رفتند. فانته در سال ۱۹۵۵ به بیماری دیابت مبتلا شد و چند سال بعد از مبتلا شدن به این بیماری، نهتنها بینایی بلکه هر دو پای خود را نیز از دست داد. با وجود این شرایط دشوار، او هرگز دست از نوشتن برنداشت و این شوروشوق همیشه در قلبش زنده ماند. او داستانهایش را برای همسرش دیکته میکرد و اینگونه به نوشتن ادامه میداد. فانته سرانجام در ۸ می سال ۱۹۸۳ درگذشت.
گرچه فانته در زمان حیات خود شهرت چندانی به دست نیاورد، اما پس از مرگش اوضاع به گونهی دیگری پیش رفت. او با سبک خاص خود الهامبخش نویسندگانی چون چارلز بوکوفسکی و جک کرواک شد و بوکوفسکی کسی بود که آثار فانته را از نو چاپ کرد و باعث شد که افراد بیشتری با این نویسندهی چیرهدست آشنا شوند. خواندن آثار فانته اهمیت بسیاری دارد، او در داستانهای خود تصویر جدیدی از آمریکا و لسآنجلس ارائه میدهد و صدای طبقهی کارگر و مهاجر را به گوش خوانندگان میرساند. فانته آمریکایی را به تصویر میکشد که درگیر فقر، نژادپرستی و مشکلات اجتماعی است و این موضوعات را با کمدی سیاه و نثری ساده درآمیخته است. اگزیستانسیالیسم و مسائل فلسفی از دیگر مواردی هستند که در آثار جان فانته با آنها روبهرو خواهید شد.
معرفی کتابهای جان فانته
فانته را بیش از همه بهخاطر رمان «از غبار بپرس» میشناسند؛ رمانی که خود، جلد سوم از چهارگانهای به نام «حماسهٔ آرتورو باندینی» است که فانته آن را عمدتاً بر اساس زندگی واقعی خود نوشته است. جلد نخست این مجموعه که به «کوارتت باندینی» معروف شده است، «تا بهار صبر کن، باندینی» است. دومین جلد «جادهٔ لسآنجلس» نام دارد و چهارگانهٔ پس از «از غبار بپرس» با رمان «رؤیاهای بانکرهیل» پایان مییابد. فانته چند کتاب دیگر نیز دارد که همگی ارزشمند و درخور توجه هستند: رمانهای «رگ و ریشه»، «۱۹۳۳ سال بدی بود» و «سرشارِ زندگی»، داستان بلند «غرب رم» و مجموعه داستانهای «شراب سالهای جوانی» و «گرسنگی عظیم» از دیگر آثار مهم این نویسندهاند. جان فانته قصههای جذابی به این جهان افزود، اما جهان پایان تلخی بر زندگی خود او نوشت. فانته در ۴۶سالگی متوجه شد که به دیابت مبتلاست؛ بیماریای که در گذر سالها، بیناییاش، انگشتهای پا و سپس خود پاهایش را از او گرفت. او تا بهار ۱۹۸۳ صبوری کرد و به زندگی سخت خود ادامه داد و سرانجام در ۷۴سالگی درگذشت.
ترتیب خواندن کتابهای جان فانته
فانته در سالهای حیاتش پنج رمان، یک داستان کوتاه و یک مجموعه داستان به انتشار رساند و پس از مرگش نیز آثار دیگری از او به انتشار رسیدند. برای خواندن آثار او، بهتر است از مجموعه کتابهای او شروع کرد که با نام «مجموعهی فانته» شناخته میشود و شامل چهار کتاب است. این مجموعه حول محور شخصیتی به نام «آرتورو باندینی» میچرخد که شباهت بسیاری به شخصیت و زندگی جان فانته دارد. باندینی تلاش دارد تا بهعنوان یک نویسنده جایگاهی در آمریکای درگیر رکود و فقر پیدا کند و با مشکلات مختلفی دستوپنجه نرم میکند. این مجموعه از نوجوانی تا بزرگسالی او را شامل میشود. البته باید گفت که چهار رمان فانته را بهصورت مستقل هم میتوان خواند؛ ولی درستتر این است که ترتیب رعایت شود. اینگونه، روند رشد شخصیتی آرتورو باندینی را بهتر میتوان مشاهده کرد. در ادامه، کتابهای جان فانته را به ترتیبی که باید خوانده شوند معرفی میکنیم و سپس به سراغ دو رمان مستقل او میرویم.
مجموعهی فانته:
تا بهار صبر کن، باندینی
این کتاب اولین جلد از «مجموعهی فانته است». در این جلد، برای اولینبار با آرتورو باندینی آشنا میشویم، نوجوان سرکشی که همراه با خانوادهاش در بحبوحهی رکود بزرگ اقتصادی آمریکا زندگی میکند. او درگیر مشکلات زیادی است و درعینحال، آرزوهای بزرگی در سر میپروراند. جان فانته در این کتاب تلاش افراد برای رسیدن به «رؤیای آمریکایی» را نشان میدهد.
جادهی لسآنجلس
آرتورو حالا بزرگتر شده است و رؤیاهای بزرگش نیز همچنان در قلبش باقی ماندهاند. او دلش میخواهد نویسنده شود و کتابهای خود را به چاپ برساند؛ ولی ازآنجاییکه وضع مالی خوبی ندارد مجبور است برای گذراندن زندگی به کارهای مختلفی مثل چاهکنی، ظرفشویی و انجام کارهای دیگران تن دهد. جان فانته با طنزی تلخ، دستوپا زدن آرتورو در دنیای سخت و خشن بزرگسالی را به تصویر میکشد.
از غبار بپرس
آرتورو همچنان در جستوجوی شهرت ادبی است. او درگیریهای زیادی دارد، از کشمکشهای درونی گرفته تا مشکلاتی که با هویت خود دارد و فقر و تبعیض روزانهای که مجبور است در آمریکای گرفتار رکود تحملش کند. آشنایی او با دختر پیشخدمتی به نام «کامیلا»، سرآغاز ماجرای تازهای در زندگیاش میشود. کمکم بین آنها رابطهای پیچیده شکل میگیرد که به جای التیام، زمینهساز آسیبهایی عاطفی برای هر دو طرف میشود.
رؤیاهای بانکرهیل
آرتورو باندینی حالا دیگر به مردی تنها، میانسال و ناکام در عشق و هنر تبدیل شده است. او که همچنان در هتل محقر «بانکر هیل» زندگی میکند، این بار برای گذران زندگی و یافتن منبع جدیدی از درآمد به سراغ فیلمنامهنویسی رفته است. درعینحال، همچنان گرفتار روابط پیچیدهی عشقی بیثمر است. هرچه بیشتر میگذرد، رؤیای آمریکایی آرتورو بیشتر فرو میریزد.
کتابهای مستقل جان فانته
رگ و ریشه
«هنری مولیسه»، نویسندهای میانسال است. او سالها پیش با تلاش فراوان، سختیهای دوران جوانی را پشت سر گذاشته و با ترک خانوادهاش، توانسته جایگاه خود را در دنیای ادبیات تثبیت کند. ماجرا از جایی آغاز میشود که برادرش در تماسی تلفنی، به او خبر میدهد که پدر و مادرشان قصد دارند طلاق بگیرند. هنری در ابتدا نسبت به این مسئله بیتفاوت است، ولی در طی اتفاقاتی که در ادامه رخ میدهد، او مجبور میشود برای دیدار با خانوادهاش به زادگاهش بازگردد.
سرشار زندگی
جان فانته در این کتاب از شخصیتهایی همنام خود و همسرش استفاده کرده است. داستان این کتاب دربارهی نویسندهای است که با مشکلات مالی روبهرو شده است. در این میان همسرش نیز باردار است و زمان زایمانش نزدیک و نزدیکتر میشود. ورود پدر نویسنده و دخالتهای بیجای او در زمینهی تربیت فرزند آنها، اوضاع پرتنشی که در خانهشان وجود دارد را بدتر میکند.