کتاب ارمغان مور

کتاب ارمغان مور نوشتهٔ شاهرخ مسکوب است. نشر نی این کتاب را روانهٔ بازار کرده است. این اثر حاوی جستاری درمورد شاهنامه است.

درباره کتاب ارمغان مور

گفته شده است که کتاب ارمغان مور حاوی جستاری است دربارهٔ چند مفهوم بنیادی در شاهنامه. این کتاب در پنج فصل به نام‌های «زمان»، «آفرینش»، «تاریخ»، «جهانداری» و «سخن» نوشته شده است. می‌دانیم که شاهنامه کتابی است تاریخی که هم شرح تاریخ ایران است در جهان و هم از بدو پیدایش، خود ستون استوار تاریخ ایرانیان بوده است. از این گذشته، شاهنامه اثری است برآمده از تاریخ و حاصل سنتی که به‌جز اعتقاد و باورهای دینی و آگاهانهٔ سراینده، سرچشمه در گذشته‌های دور و دراز دارد. شاهرخ مسکوب از در این جستار کوشیده تا کتاب در جایگاه تاریخی خود نهاده و مطالعه شود. برای فهم و دریافتن شاهنامه، کاویدن و شناختن تاریخ البته کافی نیست؛ زیرا این کتاب بیش از تاریخْ اثری شاعرانه است و کار شعر، گردآوری دانش گذشتگان نیست؛ برگذشتن از بینش و دانش، اعتلای «خودآگاه و ناخودآگاه» اهل زمانه و آفرینش دید و دریافتی دیگرتر است.

خواندن کتاب ارمغان مور را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران مطالعه درمورد شاهنامه در قالب جستار پیشنهاد می‌کنیم.

درباره شاهرخ مسکوب

شاهرخ مسکوب، روشنفکر، نویسنده، مترجم و شاهنامه‌شناسی ایرانی است که در سال ۱۳۰۴ در بابل به دنیا آمد. او دورهٔ ابتدایی را در مدرسهٔ علمیهٔ تهران گذراند و ادامهٔ تحصیلاتش را در اصفهان پی گرفت. در سال ۱۳۲۴ به تهران بازگشت و در سال ۱۳۲۷ از دانشگاه تهران در رشتهٔ حقوق فارغ‌التحصیل شد. نخستین نوشته‌هایش را در ۱۳۲۶ با عنوان تفسیر اخبار خارجی در روزنامهٔ «قیام ایران» به چاپ رساند. از ۱۳۳۶ به مطالعه و تحقیق در حوزهٔ فرهنگ، ادبیات و ترجمه روی آورد. پس از انقلاب ۱۳۵۷ در ایران به پاریس مهاجرت کرد و تا آخرین روز حیات به فعالیت فرهنگی خود ادامه داد و به نگارش، ترجمه و پژوهش پرداخت. شاهرخ مسکوب در روز سه‌شنبه بیست‌وسوم فروردین ۱۳۸۴ در بیمارستان کوشن پاریس درگذشت. شهرت او تا حد بسیاری وام‌دار پژوهش‌هایش درمورد شاهنامهٔ ابوالقاسم فردوسی است. کتاب «ارمغان مور» و «مقدمه‌ای بر رستم و اسفندیار» به قلم او از مهم‌ترین منابع شاهنامه‌پژوهی به شمار می‌رود. مسکوب برخی از آثار مهم ادبیات مدرن و کلاسیک غرب را نیز به فارسی ترجمه کرده است. از جمله آثار او می‌توان به ترجمهٔ کتاب‌های «خوشه‌های خشم» اثر جان اشتاین‌بک، مجموعهٔ «افسانه تبای» اثر سوفوکلس و تألیف کتاب‌های «سوگ سیاوش»، «داستان ادبیات و سرگذشت اجتماع»، «مقدمه‌ای بر رستم و اسفندیار»، «در کوی دوست»، «گفت‌وگو در باغ»، «چند گفتار در فرهنگ ایران»، «خواب و خاموشی»، «روزها در راه»، «ارمغان مور»، «سوگ مادر»، «شکاریم یک سر همه پیش مرگ»، «سوگ سیاوش در مرگ و رستاخیز»، «مسافرنامه»، «سفر در خواب»، «نقش دیوان، دین و عرفان در نثر فارسی»، «دربارهٔ سیاست و فرهنگ» در گفت‌وگو با «علی بنو عزیزی»، «تن پهلوان و روان خردمند»، «ملیت و زبان (هویت ایرانی و زبان فارسی) اشاره کرد.

بخشی از کتاب ارمغان مور

«به نوشیروان گفتند در هندوستان کوهی است و بر آن کوه گیاهی که مرده را زنده می‌کند. معلوم شد که آن کوه «دانش» و آن گیاه «سخن» است؛ گیاه سخن بر کوه دانش! پیش از این ــ در آفرینش جهان ــ آوردیم که آفرینش به اندیشه است و اندیشه در سخن (کلام قدسی) پدیدار می‌شود. در عهد عتیق «در ابتدا خدا آسمان‌ها و زمین را آفرید* و زمین تهی و بایر بود و تاریکی بر روی لجه و روح خدا سطح آب‌ها را فرو گرفت * و خدا گفت روشنایی بشود و روشنایی شد*... و خدا روشنایی را روز نامید و تاریکی را شب نامید...» و با این نامگذاری، معرفت به آفرینش، شناخت کار خدا، آغاز شد. در عهد جدید (انجیل یوحنا) هم آمده است که «در ابتدا کلمه بود و کلمه نزد خدا بود* همان در ابتدا نزد خدا بود* همه چیز به‌واسطه او آفریده شد و به‌غیر از او چیزی از موجودات وجود نیافت». و در جای دیگر خداوند خود را از راه حرف‌های الفبا، یعنی نوشتار سخن، تعریف می‌کند: «آن تخت‌نشین (خداوند) گفت الحال همه چیز را نو می‌سازم و گفت بنویس زیرا که این کلام امین و راست است * باز مرا گفت تمام شد من الف و یا و ابتدا و انتها هستم». و اما در قرآن، شاید نیازی به یادآوری نباشد که خدا گفت بباش پس ببود؛ با دو حرف «ک» و «ن». از این «امر»، عالم «خلق» هستی پذیرفت. قرآن کلام الهی و به عقیده پاره‌ای از متکلمان و مؤمنان «قدیم» است نه حادث، یعنی از ازل و حتی پیش از آفرینش در خدا بود و سپس در زمان مقدر، به‌صورت وحی، بر پیامبر اسلام نازل شد. در همه حال ــ قدیم یا حادث ــ سخن خدا مقدس، دربردارنده حقایق الهی و سرمدی، تجلی آفرینش، و رابط آفریده و آفریدگان است، به میانجی پیامبران! از این گذشته در قرآن «آیه» ها (کلام الهی) برترین نشانه‌های وجود خدا هستند؛ «نشانه» های آن‌جهانی و تمام و کمال تحقق اراده او که همچنان تجلی خود را در سخن باز می‌نمایند. بر این قیاس معجزه پیغمبر اسلام هم در سخن (قرآن) است، نه چیز دیگر. البته در هر آیینی کلام قدسی دارای بار معنایی و معنوی ویژه خود است. این یادآوری تنها اشاره‌ای است به سرشت متعالی، نخستین و آسمانی سخن، و نه بیشتر.»