علی صاحبی
زندگینامه و معرفی کتاب‌های علی صاحبی
دکتر علی صاحبی روان‌شناس، نویسنده و مترجم ایرانی است. او در ۱ مرداد سال ۱۳۴۳ در گرگان متولد شده است. علی صاحبی در یک خانواده‌ی متوسط و مذهبی بزرگ شده است و یک خواهر و ۴ برادر دارد. وی دوران کودکی خود را به شادی گذرانده است. علی صاحبی در ۱۵سالگی با دست‌کاری شناسنامه‌اش یک سال سن خود را افزایش می‌دهد تا بتواند در جبهه‌ی جنگ ایران و عراق حضور یابد.
بیوگرافی دکتر علی صاحبی
علی صاحبی در مصاحبه‌ای عنوان کرده که در کودکی مبتلا به ADHD بوده و به‌عنوان یک دانش‌آموز متوسط دوران تحصیلاتش در مدرسه را گذرانده است. او از زمان نوجوانی تجربه‌ی کار در کوره، کارگر کشاورز و برقکاری را داشته است. او در دوران دانشجویی در منطقه‌ی خاک‌سفید به‌عنوان معلم کار می‌کرده تا بتواند هزینه‌ی کلاس زبان را تامین کند و انگلیسی را یاد بگیرد.
او در سال ۱۳۶۲ وارد دانشگاه شد و مدرک کارشناسی را در رشته‌ی روان‌شناسی بالینی و کارشناسی ارشد را در رشته‌ی روان‌شناسی بالینی کودکان در سال ۱۳۶۹ از دانشگاه تهران اخذ کرده است. صاحبی دکترای خود در رشته‌ی روان‌شناسی بالینی را از دانشگاه نیو ساوت ولز استرالیا در سال ۱۳۷۵ گرفته است. او مدرک پست‌دکتری خود را در حوزه‌ی اختلالات وسواس در دانشکده‌ی علوم رفتاری دانشگاه سیدنی، کلینیک اختلالات اضطرابی در سال ۱۳۷۷ دریافت کرده است.
او در دوره‌های روان‌شناسان بزرگی مثل راس هریس، استیون هیز، جفری یانگ و آلبرت الیس شرکت کرده و آموزش‌های تخصصی دیده است. علی صاحبی در حوزه‌ی اختلالات اضطرابی، درمان روابط (در خانواده، مدرسه و سازمان‌ها) و کوچینگ فردی و سازمانی فعالیت می‌کند.
اولین تجارب کاری‌اش در حوزه‌ی روان‌شناسی را ابتدا به‌عنوان دستیار پژوهش و سپس مشاور تحصیلی در مراکز مشاوره‌ی شاهد کسب کرده است. صاحبی تدریس حرفه‌ای روان‌شناسی را با آموزش روان‌شناسی رشد (روان‌شناسی تحولی) به معلمان در دوران تحصیل در مقطع ارشد، آغاز کرد. او در دوران دکتری هم در کلینیک دانشگاه فعالیت می‌کرده است. اولین تجربه‌ی کاری به‌صورت تمام‌وقت علی صاحبی، فعالیت به‌عنوان استادیار در دانشگاه فردوسی مشهد، پس از فارغ‌التحصلی از استرالیا است. او کار بالینی در کلینیک را در همان زمان آغاز کرد.
پس از مدتی از کار در دانشگاه استعفا داد و به خارج از کشور رفت. او در این مدت در موسسه‌ی ویلیام گلاسر در حوزه‌ی واقعیت‌درمانی و تئوری انتخاب آموزش دید. او مدتی نیز با سازمان بهداشت جهانی به همکاری پرداخت.
سپس به ایران برگشت و موسسه‌ی ویلیام گلاسر را در ایران تاسیس کرد و آموزش مستقل خود را به‌عنوان مربی ارشد موسسه ویلیام گلاسر آغاز کرد. سپس از طریق موسسه‌ی ویلیام گلاسر با موسسه‌ی معلمان ارتباط گرفت تا تئوری انتخاب را به معلمان آموزش دهد. بعد از آموزش به معلمان، به آموزش به مدیران سازمانی و روان‌شناسان پرداخت. او سازمانی با همین فعالیت‌ها در سال ۲۰۰۲ در سیدنی به‌نام موسسه‌ی پارس راه‌اندازی کرد.
او از دهه‌ی ۱۹۹۰ با حضور در رسانه‌های فارسی‌زبان و سفرهای منظم به ایران، با درخواست‌های متعدد برای مشاوره‌ی آنلاین از سوی هم‌وطنان مواجه می‌شد. اما به دلیل کمبود مدارک علمی درباره‌ی اثربخشی مشاوره‌ی مجازی و محدودیت‌های دیگر، این جلسات را نمی‌پذیرفت. با افزایش مهاجرت ایرانیان در دهه‌ی ۱۳۸۰، این تقاضاها بیشتر شد و ایده‌ی راه‌اندازی مجموعه‌ای برای مشاوره‌ی آنلاین با دکتر مهدی اسکندری مطرح شد. با همه‌گیری کرونا و قانونی‌شدن خدمات پزشکی مجازی در استرالیا، این ایده در سال ۱۴۰۱، با پیشنهاد پیام بهرام‌پور و همکاری وی، به اپلیکیشنی برای اتصال مشاوران مجرب به افراد نیازمند تبدیل شد و این سه نفر مجموعه‌ی پل را با همکاری یکدیگر برای ارائه‌ی خدمات روان‌شناسی به‌صورت آنلاین، راه‌اندازی کردند.
علی صاحبی به‌عنوان روان‌شناس در زمینه‌ی نویسندگی و ترجمه‌ی آثار روان‌شناسان بزرگ تلاش بسیاری کرده و آثار زیادی از خود به جا گذاشته است که کمک بزرگی به گسترش منابع فارسی در حوزه‌ی روان‌شناسی کرده است.
معرفی آثار و کتاب‌های علی صاحبی
در ادامه بهترین آثار این روان‌شناس را بررسی می‌کنیم:
از ذهنت بیرون بیا و زندگی کن
کتاب از ذهنت بیرون بیا و زندگی کن اثر استیون سی. هیز، با ترجمه‌ی مهدی اسکندری و علی صاحبی، توسط نشر دانژه منتشر شده است. این کتاب راهنمایی کاربردی برای غلبه بر افسردگی و دردهای هیجانی از طریق ذهن‌آگاهی و پذیرش ارائه می‌دهد.
هیز، بنیان‌گذار رویکرد پذیرش و تعهد (ACT)، با زبانی ساده و تمثیل‌های تأثیرگذار نشان می‌دهد چگونه می‌توان افکار منفی را مدیریت کرد و بر اساس ارزش‌ها زندگی کرد. کتابْ در سیزده فصل، روش‌های عملی برای زندگی در لحظه و کنارآمدن با ترس‌ها و خاطرات گذشته را شرح می‌دهد و خواننده را به خلق یک زندگی معنادار و بانشاط تشویق می‌کند.
واقعیت‌درمانی
کتاب واقعیت‌درمانی نوشته‌ی ویلیام گلاسر است و به همت صاحبی ترجمه شده و توسط انتشارات سایه‌ی سخن عرضه شده است. این کتاب به بررسی مشاوره و درمان مبتنی بر نظریه‌ی انتخاب می‌پردازد. این نظریه که توسط گلسر توسعه یافته، بر این اصل تأکید دارد که رفتارهای انسان نتیجه‌ی انتخاب‌های اوست و هر فرد مسئول اعمال خود است.
گلاسر معتقد است که مشکلات روانی به دلیل ناتوانی در برقراری روابط رضایت‌بخش ایجاد می‌شوند و بهبود وضعیت روانی نیازمند مسئولیت‌پذیری و انتخاب‌های درست است. این کتاب راهکارهایی برای تمرکز بر زمان حال و بهبود رفتارهای مؤثر ارائه می‌دهد و مناسب مشاوران، روان‌شناسان و علاقه‌مندان به نظریه‌ی انتخاب است.
ازدواج بدون شکست
در طول قرن‌ها، ازدواج راهی بوده است که انسان برای ارضای نیازهایش برگزیده است. در‌حالی‌که گرایش جنسی در ژن‌های ما وجود دارد، رفتارهایی مانند ازدواج نیاز به یادگیری دارند. همان‌طور که برای یادگیری ریاضیات، فیزیک یا نگارش آموزش می‌بینیم، مهارت‌های زندگی مشترک نیز نیازمند آموزش هستند.
با این حال، بسیاری بر این باورند که رسیدن به بلوغ جسمانی برای ازدواج کافی است و همزیستی سالم با همسر به‌طور طبیعی اتفاق می‌افتد. اما مشکلات زناشویی رایج نشان می‌دهند که این نگرش نادرست است. این کتاب، با تکیه بر تئوری انتخاب، راه‌های مؤثر همزیستی رضایت‌بخش را آموزش می‌دهد و بر ترک روان‌شناسی کنترل بیرونی و اجبار تأکید دارد. اگر بپذیریم که مهارت‌های زناشویی به اندازه‌ی دیگر موضوعات ارزش یادگیری دارند، می‌توانیم زندگی مشترک شادتری را تجربه کنیم.
انتشارات سایه سخن این کتاب را به قلم ویلیام و کارلین گلاسر و ترجمه‌ی علی صاحبی ارائه کرده است
مدرسه کیفی
این کتاب یکی دیگر از آثار ویلیام گلاسر است که علی صاحبی آن را به فارسی برگردانده است. ویلیام گلاسر این کتاب را با هدف ارائه‌ی چارچوب نظری برای معلمان و برنامه‌ریزان مدارس نوشته است. او در این اثر، مؤلفه‌های اساسی مدرسه و کلاس درس کیفی را با مثال‌های واقعی تشریح می‌کند. گلاسر معتقد است که نوجوانانی که در مدارس کیفی آموزش می‌بینند، از رفتارهای خودتخریب‌گرانه دوری می‌کنند و به سرمایه‌های ارزشمند جامعه تبدیل می‌شوند.
تله شادمانی
کتاب تله شادمانی نوشته راس هریس است. علی صاحبی به همراه مهدی اسکندری این کتاب را به فارسی برگردانده و توسط انتشارات سایه سخن منتشر شده است. این کتاب با زبانی ساده و کاربردی به مدیریت چالش‌های زندگی می‌پردازد و بر رویکرد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) تأکید دارد. تله‌ی شادمانی در ۳۳ فصل، راه‌هایی برای مقابله با سختی‌ها و یافتن معنا در زندگی ارائه می‌دهد. هریس به دقت نشان می‌دهد چگونه ذهن‌آگاهی، پذیرش و شناخت ارزش‌ها می‌توانند ما را از تله‌های ذهنی رها کنند.
پدر، مادر کمی هم به من گوش کنید
کتاب پدر، مادر کمی هم به من گوش کنید، نوشته‌ی علی صاحبی، توسط انتشارات سایه سخن منتشر شده است. این کتاب والدین را با دنیای ذهنی کودک آشنا می‌کند و توضیح می‌دهد که چگونه کودکان جهان را درک می‌کنند، احساساتشان را تفسیر می‌کنند و به تجارب روزانه واکنش نشان می‌دهند.
کتابْ بر پیچیدگی مفهوم انضباط تأکید دارد و به والدین و مربیان نشان می‌دهد که هر کودک بی‌همتاست و نیازمند رویکردی خاص است. صاحبی در این کتاب، پیشنهاد می‌دهد والدین باید ویژگی‌های روانی و اجتماعی کودک را به دقت ارزیابی کرده و با توجه به آنها رفتار کنند، تا از ایجاد احساس ناکامی و بی‌اعتمادی در کودکان جلوگیری کنند.
مسئولیت‌پذیری، فضیلت گمشده
انتشارات سایه سخن کتاب مسئولیت‌پذیری: فضیلت گمشده، به قلم علی صاحبی را منتشر کرده است. علی صاحبی در این کتاب، ضعف مسئولیت‌پذیری در جامعه‌ی ایران را در سطوح فردی، خانوادگی و اجتماعی بررسی می‌کند. او با بهره‌گیری از آموزه‌های تئوری انتخاب و روان‌شناسی کنترل درونی، شیوه‌های عملی برای ارتقای مسئولیت‌پذیری در زندگی روزمره را ارائه می‌دهد.
این کتاب به تحلیل ریشه‌های گرایش به مسئولیت‌گریزی پرداخته و نشان می‌دهد که بسیاری از مشکلات جامعه ناشی از نپذیرفتن مسئولیت است. صاحبی با رویکردی کارگاهی و کاربردی، خوانندگان را تشویق می‌کند تا با پذیرش مسئولیت، زندگی معنادارتری بسازند و به‌جای توجیه مشکلات، به بهبود رفتارهای خود بپردازند.
قصه درمانی
اخیراً موضوع قصه، توجه بسیاری از روان‌شناسان و متخصصان تعلیم‌وتربیت را به خود جلب کرده است. هرچند تاریخ استفاده از قصه به‌عنوان ابزار آموزش مفاهیم، قدمتی به‌اندازه سرگذشت انسان دارد، اما مدتی است که از قصه به‌عنوان ابزار تغییر در روان‌درمانی استفاده می‌کنند. این امر مخصوصاً در ایران می‌تواند کاربردهای فراوانی داشته باشد، زیرا ادبیات ایران منبع غنی و ارزشمندی برای پژوهش در این زمینه است. دکتر علی صاحبی با این نگرش به مطالعه قصه‌های ایرانی پرداخته است و برخی از آنها را در کتاب «قصه درمانی» در چهارچوبی بسیار دقیق و کاربردی ارائه کرده است. در این کتاب، ابتدا هدف قصه بیان می‌شود و سپس انتظاراتی که از قصه داریم ارائه می‌شود و در نهایت با شیوایی هرچه‌تمام‌تر قصه موردنظر گفته می‌شود. این کتاب می‌تواند برای همه کسانی که به قصه به‌عنوان ابزار آموزش و تغییر می‌نگرند، مفید باشد.
