کتاب درآمدی بر تاریخ ادبیات اسپانیایی - امریکایی

کتاب درآمدی بر تاریخ ادبیات اسپانیایی ـ امریکایی نوشتهٔ کاظم فرهادی توسط نشر چشمه منتشر شده است. این کتاب اثری پژوهشی است که که به بررسی سیر تاریخی و تحولات ادبیات اسپانیایی‌زبان در کشورهای آمریکای جنوبی و مرکزی می‌پردازد و جریان‌ها، نویسندگان و آثار شاخص این حوزه را از دوران استعمار تا استقلال و پس از آن مرور می‌کند. نسخه‌ٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب درآمدی بر تاریخ ادبیات اسپانیایی - امریکایی

کتاب درآمدی بر تاریخ ادبیات اسپانیایی - امریکایی اثری پژوهشی است که بر اساس منابع معتبر و دسته‌بندی‌های تاریخی پذیرفته‌شده در میان پژوهشگران تدوین شده است و علاوه بر بررسی کلیات، به معرفی چهره‌های کمتر شناخته‌شده و آثار مهم هر دوره نیز توجه دارد. با ارائه‌ٔ یادداشت‌هایی مختصر درباره‌ٔ زندگی و آثار نویسندگان و شاعران در پایان هر بخش، کتاب درآمدی بر تاریخ ادبیات اسپانیایی - امریکایی به خوانندگان فارسی‌زبان کمک می‌کند تا با ریشه‌ها و تحولات ادبیات این منطقه آشنا شوند و درک عمیق‌تری از بستر فرهنگی و اجتماعی آن پیدا کنند.

«اوکتاویو پاز»، شاعر و نویسنده‌ٔ مکزیکی، در مقاله‌ای با طرح این پرسش که «آیا چیزی به نام ادبیات اسپانیایی - آمریکایی وجود دارد؟»، بر این باور است که نویسندگان اسپانیایی‌زبان آمریکایی، از جمله مکزیکی، آرژانتینی یا کوبایی، به یک زبان مشترک می‌نویسند که با زبان مردم اسپانیا تفاوتی ندارد. او هرگونه تلاش برای تقسیم‌بندی ادبیات بر اساس مرزهای ملی را نوعی «مغلطه‌ٔ هنری» می‌داند. پاز معتقد است که سبک‌ها و شیوه‌های زیبایی‌شناسی از ملیت‌ها فراتر رفته و کاری به مرزها ندارند و همین امر ادبیات مکزیک را از ادبیات آرژانتین یا اروگوئه متمایز نمی‌کند. از دیدگاه او، آنچه میان این کشورها مشترک است، سنت‌های معنوی و هنری است که با وجود تفاوت‌های سیاسی، نژادی و جغرافیایی، وحدت فرهنگی و زبانی آن‌ها را حفظ می‌کند. به باور پاز، جنبش‌های ادبی اگر واقعاً بارور باشند، به سرعت از مرزهای جغرافیایی عبور کرده و در سرزمین‌های دیگر ریشه می‌دوانند. از نظر او، وجود ادبیات اسپانیایی-آمریکایی خود یکی از دلایل وحدت تاریخی ملت‌های این منطقه است.

در مقابل دیدگاه پاز، برخی نویسندگان برجسته‌ٔ آمریکای لاتین، از جمله ژورژی آمادو نویسنده‌ٔ برزیلی، با او اختلاف نظر دارند و اعتقاد به وجود ادبیات ملی دارند. آمادو می‌گوید که ادبیات آرژانتینی با ادبیات کلمبیایی و ادبیات کوبایی با ادبیات شیلیایی تفاوت دارد. او برچسب «ادبیات آمریکای لاتین» را برچسبی استعماری می‌داند و می‌افزاید که هیچ‌گونه وحدت اقتصادی در میان کشورهای آمریکای لاتین وجود ندارد، پس چگونه می‌تواند وحدتی ادبی وجود داشته باشد. به همین دلیل، او خود را نه یک نویسنده‌ٔ آمریکای لاتینی، بلکه یک نویسنده‌ٔ برزیلی می‌داند که به جامعه‌ٔ نویسندگان آمریکای لاتین تعلق دارد.

این دیدگاه‌ها تنها محدود به نویسندگان پرتغالی‌زبان نیست. گی‌یرمو کابررا اینفانته، رمان‌نویس کوبایی، نیز بر وجود رمان‌هایی تأکید دارد که توسط نویسندگان کوبایی یا آرژانتینی نوشته شده‌اند، نه رمان‌های آمریکای لاتین. او به این نکته اشاره می‌کند که «آمریکای لاتین» امروزه شامل کشورهای پرتغالی‌زبان (برزیل)، فرانسوی‌زبان (هائیتی) و حتی انگلیسی و هلندی‌زبان می‌شود، در حالی که ادبیات مورد بحث ادبیات اسپانیایی-آمریکایی است. خورخه لوئیس بورخس، داستان‌نویس آرژانتینی نیز ضمن تأیید وجود ادبیات ملی آرژانتین، بر این باور است که آرژانتینی‌ها با اروگوئه‌ای‌ها وجوه مشترک بیشتری نسبت به ونزوئلایی‌ها یا مکزیکی‌ها دارند و ایجاد یک هویت ادبی مشترک برای این منطقه، ممکن است تصنعی و غیرواقعی باشد.

به‌رغم این اختلاف‌نظرها، می‌توان گفت که اکثر نویسندگان و منتقدان آمریکای لاتین، ضمن تأیید ادبیات ملی کشورها، بر وجود ادبیات اسپانیایی-آمریکایی اتفاق‌نظر دارند. کتاب «درآمدی بر تاریخ ادبیات اسپانیایی-آمریکایی» با در نظر گرفتن دیدگاه‌های گوناگون در این زمینه، به‌طور خاص به تاریخ ادبیات اسپانیایی‌زبان آمریکای جنوبی و مرکزی می‌پردازد و تصویری جامع از روند شکل‌گیری و تحولات آن ارائه می‌دهد. 

خلاصه کتاب درآمدی بر تاریخ ادبیات اسپانیایی - امریکایی

کتاب درآمدی بر تاریخ ادبیات اسپانیایی ـ امریکایی با نگاهی تاریخی، سیر تحول ادبیات اسپانیایی‌زبان در آمریکای جنوبی و مرکزی را از دوران کشف و استعمار تا دورهٔ استقلال و پس از آن بررسی می‌کند. نویسنده ابتدا به بحث‌های نظری دربارهٔ هویت ادبیات اسپانیایی ـ امریکایی و تفاوت آن با ادبیات ملی کشورهای منطقه می‌پردازد و دیدگاه‌هایی از چهره‌هایی چون اوکتاویو پاز، ژورژی آمادو و خورخه لوئیس بورخس را مطرح می‌کند. در ادامه، کتاب درآمدی بر تاریخ ادبیات اسپانیایی ـ آمریکایی به شرح ورود فاتحان اسپانیایی و تأثیر استعمار بر فرهنگ و ادبیات بومیان می‌پردازد و نقش وقایع‌نگاران، مبلغان مذهبی و نویسندگان اولیه را در ثبت تاریخ و فرهنگ این سرزمین‌ها برجسته می‌سازد. در بخش‌های بعدی، تحولات ادبی در دوره‌های مختلف، از جمله عصر استعمار، نفوذ کلیسا، شکل‌گیری شعر و نمایش‌نامه‌های مذهبی و دنیوی، و تأثیر جریان‌های فکری و ادبی اروپا بر نویسندگان امریکای لاتین بررسی شده است.

کتاب درآمدی بر تاریخ ادبیات اسپانیایی ـ امریکایی به نقش مطبوعات، انجمن‌های ادبی و علمی، و ظهور سبک‌هایی چون کُستومبریسمو و رمان پیکارِسک در شکل‌گیری ادبیات مدرن منطقه اشاره دارد. درنهایت، اثر حاضر به تأثیر انقلاب‌ها و جنبش‌های استقلال بر ادبیات، پیدایش شعرهای میهنی و رمانتیک، و تلاش نویسندگان برای بازنمایی هویت بومی و ملی می‌پردازد. دغدغهٔ اصلی کتاب، نشان‌دادن پیوند میان تاریخ اجتماعی، سیاست و ادبیات در امریکای اسپانیایی‌زبان و بررسی چگونگی شکل‌گیری سنت‌های ادبی مشترک در میان کشورهای مختلف این منطقه است.

چرا باید کتاب درآمدی بر تاریخ ادبیات اسپانیایی - امریکایی را بخوانیم؟

مطالعهٔ کتاب درآمدی بر تاریخ ادبیات اسپانیایی ـ امریکایی فرصتی برای آشنایی با ریشه‌ها و تحولات ادبیات اسپانیایی‌زبان در امریکای لاتین فراهم می‌کند. این کتاب با رویکردی تحلیلی و مستند، به بررسی جریان‌های ادبی، تأثیر استعمار و استقلال، و نقش نویسندگان و شاعران برجسته در شکل‌گیری هویت فرهنگی این منطقه می‌پردازد. این اثر نه‌تنها برای پژوهشگران و دانشجویان ادبیات، بلکه برای علاقه‌مندان به تاریخ، فرهنگ و جامعه‌شناسی امریکای لاتین نیز منبعی مناسب است. آشنایی با دیدگاه‌های متنوع دربارهٔ هویت ادبی و مرور آثار کمترشناخته‌شده، از دیگر ویژگی‌های شاخص این کتاب به‌شمار می‌آید.

خواندن کتاب درآمدی بر تاریخ ادبیات اسپانیایی ـ امریکایی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران ادبیات تطبیقی، تاریخ ادبیات، مطالعات امریکای لاتین و علاقه‌مندان به فرهنگ و تاریخ کشورهای اسپانیایی‌زبان آمریکای جنوبی و مرکزی مناسب است. همچنین برای کسانی که به دنبال شناخت زمینه‌های اجتماعی و تاریخی شکل‌گیری ادبیات این منطقه هستند، اثری کاربردی و مفید خواهد بود.

درباره کاظم فرهادی

کاظم فرهادی، نویسنده، مترجم و پژوهشگر ایرانی، متولد سال ۱۳۲۹ در بابل است. او تحصیلات خود را در رشتهٔ اقتصاد به پایان رساند و به مدت ۳۰ سال در زمینهٔ مسائل اقتصادی ایران و جهان به تحقیق و پژوهش پرداخت. همزمان با فعالیت‌های پژوهشی، از سال ۱۳۵۴ به کار ویرایش کتاب‌های درسی و آموزشی مشغول شد و بیش از ۳۰۰ عنوان کتاب را ویرایش کرد. فرهادی در دهه‌های ۱۳۵۰ تا ۱۳۸۰ شمسی، در راه‌اندازی و سردبیری نشریات مختلفی از جمله ماهنامهٔ «رونق»، مجلهٔ «اقتصادی» و فصلنامهٔ «مالیات» نقش داشت. او همچنین مقالات و ترجمه‌های بسیاری را در نشریاتی نظیر «نشر دانش»، «آدینه» و «جهان کتاب» منتشر کرده است. فرهادی همچنین دبیر مجموعهٔ «سینمای ما» (فیلم‌نامه‌های ایرانی) در انتشارات نی است.

از آثار تألیفی کاظم فرهادی می‌توان به کتاب‌های «واژگان اقتصاد و زمینه‌های وابسته» و «درآمدی برتاریخ ادبیات اسپانیایی - آمریکایی» اشاره کرد. در زمینهٔ ترجمه، او آثار متعددی را در حوزه‌های اقتصاد، ادبیات و سینما به فارسی برگردانده است. برخی از ترجمه‌های او در زمینهٔ اقتصاد شامل «اقتصاد و فرهنگ» اثر «یوید تراسبی»، «علم اقتصاد کلاهبرداری معصومانه» از «جان کنت گلبرایت» و «فرهنگ، هنر و توسعه» اثر «آمارتیا سن» هستند. در حوزهٔ ادبیات و سینما، ترجمه‌هایی مانند «نبرد الجزیره» (فیلم‌نامه)، «گزینهٔ شعرهای چزاره پاوزه» و «آتش درون، آرامش برون» (مجموعه مقالات سینمایی) از جمله کارهای او هستند. علاوه بر این، او آثاری برای کودکان و نوجوانان مانند «جوجه اردک زشت» و «غول خودخواه» را نیز ترجمه کرده است.

بخشی از کتاب درآمدی بر تاریخ ادبیات اسپانیایی - امریکایی

«فرایند گستردهٔ غربی‌سازی کرهٔ زمین، به عنوان یکی از مشخّصه‌های دورهٔ مدرن تاریخ، با جهان‌گشایی حاکمان شبه‌جزیرهٔ اسپانیا در اواخر قرن پانزدهم میلادی آغاز شد. همراه با پیش‌رَوی حیرت‌انگیزِ سلطه‌گران اسپانیایی ــ که به «فاتحان» شهرت یافته‌اند ــ و تصرّف جزایر کارائیب، بخشی از امریکای میانه که مناطق جنوبی امریکای شمالی را نیز شامل می‌شود، و تمامی امریکای جنوبی، نهادهای اروپایی رفته‌رفته در این مناطق مستقر شدند. زمانی که زنان و مردان آراواک (سرخ‌پوستان جزایر باهاما) برهنه، آفتاب‌سوخته و شگفت‌زده از روستاهای‌شان به سمت ساحل جزیره آمدند و شناکنان نزدیک‌تر رفتند تا به قایق بزرگ و عجیب نورسیدگان نگاهی بیندازند، نمی‌دانستند در زمانی نه‌چندان دور آنان و دیگر سرخ‌پوستان ساکن سرزمین اصلی دچار چه بلای وحشت‌زایی خواهند شد. وقتی، در ۱۴۹۲، کریستووال کولون (کریستوفر کلمبوس یا همان کریستف کلمب، ۱۵۰۶  ۱۴۵۱) و همراهانش شمشیر در دست و با زبانی عجیب از سه کشتی خود پا به ساحل گذاشتند، آراواک‌ها به استقبال‌شان رفتند و برای آنان غذا، آب و هدایایی آوردند. کلمب بعدها در این‌باره نوشت: آنان… برای‌مان طوطی، کلاف‌های پنبه، نیزه و بسیاری چیزهای دیگر آوردند تا با تیله‌های شیشه‌ای و زنگولهٔ قوش‌ها معاوضه کنند. آن‌ها مشتاقانه هر آنچه داشتند، معامله می‌کردند… مردمانی زیبااندام، قوی‌پیکر و خوش‌چهره… [سرخ‌پوستان] اسلحه حمل نمی‌کنند و اصلاً اسلحه نمی‌شناسند، چون یک‌بار که شمشیری به آن‌ها نشان دادم، از لبهٔ تیزش گرفتند و دست خود را بریدند. آنان ابزار آهنی ندارند. نیزه‌های‌شان از خیزران است… می‌توانند خدمتکاران خوبی باشند… با پنجاه نفر می‌توانیم آن‌ها را به فرمان درآوریم و به آنچه می‌خواهیم وادارشان کنیم.»