کتاب خاستگاه های ارتباطات انسانی

کتاب خاستگاه های ارتباطات انسانی نوشتهٔ مایکل توماسلو و ترجمهٔ احسان شاه قاسمی است. انتشارات علمی و فرهنگی این کتاب را منتشر کرده است.

درباره کتاب خاستگاه های ارتباطات انسانی

موضوع اصلی کتاب خاستگاه های ارتباطات انسانی (Origins of Human Communication)‌ این است که قابلیت‌های زبان‌شناسیک یک توانایی مستقل نیست، بلکه در بستر فرایندهای بنیادین‌تر اندرکنش و ارتباطات اجتماعی، به‌ویژه ارتباطات ژستی قرار دارد. چیزی که برای مایکل توماسلو، نویسندهٔ کتاب حاضر در این نظریه اهمیت خاصی دارد مهارت‌ها و تمایلات انسانی برای تعاملِ یاریگرانه با دیگر مردم است، چون این یک زمینهٔ اندرکنشی است که ارتباطات قراردادی در درون آن به وجود می‌آید. مایکل توماسلو کتاب حاضر را در هفت فصل به رشتهٔ تحریر درآورده است. عنوان فصل‌های کتاب حاضر عبارت است از «نگاهی دقیق به زیرساخت»، «ارتباطات قصدمند نخستی‌سانان»، «ارتباطات یاریگرانهٔ انسانی»، «خاستگاه‌های هستی‌زا»، «خاستگاه‌های تبارشناسیک»، «بُعد دستور زبانی» و «از ژست‌های میمون تا زبان انسانی».

خواندن کتاب خاستگاه های ارتباطات انسانی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران مطالعه در باب جامعه‌شناسی و علاقه‌مندان به حوزهٔ زبان‌شناسی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب خاستگاه های ارتباطات انسانی

«ما توصیف فرگشتی خود از ارتباطات یاریگرانهٔ انسانی را حول پیدایش سه انگیزهٔ اصلی ساختار دادیم: درخواست کردن، اطلاع دادن و همخوان کردن. همچنین در مورد برخی فرایندهایی گمانه‌زنی کردیم که ژست‌های کنش‌بنیادِ ذاتاً معنادار مورد استفاده در این اهداف، ممکن است به وسیلهٔ این فرایندها در نقطه‌ای به قراردادهای تمام و کمال ارتباطی تبدیل شده باشند که به لحاظ فرهنگی خلق و آموخته می‌شوند. اما در هر گامی در این راستا، از جمله حتی ژست‌های خودبه‌خودی میمون‌های بزرگ، افراد در عین حال از توالی‌هایی از ژست‌ها یا قراردادها برای برقراری ارتباط استفاده می‌کنند که ما تا به اینجا هیچ توصیف نظام‌مندی از این‌ها را ارائه نکرده‌ایم. آنچه به آن نیاز داریم یک توصیف است که به ما امکان بدهد تا در پایان بتوانیم نه پیدایش زبان (به عنوان یک امر خاص)، بلکه پیدایش شش‌هزار زبان مختلف انسانی با شش‌هزار مجموعهٔ مختلف از قراردادهای ارتباطی ــ از جمله قراردادهای دستور زبانی برای ساختار بخشیدن به گفتارهای چندواحدی در قالب پیام‌های منسجم ــ را تبیین کنیم. مسلماً برخی امور عام وجود دارند ــ در هر کجا اعضایی از یک گونه با یک ابزار شناختی وجود دارند که تلاش می‌کنند کارهای مشابهی انجام دهند ــ اما امور خاصی هم وجود دارند و مسلماً این واقعیت که انسان‌ها یک تک‌ابزار ارتباطی برای همهٔ اعضای گونه‌ها ندارند، خود یک تازگی فرگشتی است که باید آن را تبیین کرد.

در اینجا هم رویکرد کلی ما تمرکز بر سه انگیزهٔ اصلی ارتباطات یاریگرانهٔ انسانی است: درخواست کردن، اطلاع دادن و همخوان کردن. ایدهٔ پایه این است که هدفی که فرد برای آن ارتباط برقرار می‌کند تعیین می‌کند چه نوع و چه مقدار اطلاعات باید «در» سیگنال ارتباطی وجود داشته باشد و بنابراین به صورت کلی تعیین می‌کند چه نوع ساختاربخشی دستور زبانی مورد نیاز است. بدین ترتیب، از آنجا که درخواست کردن در اصل شامل فقط من و تو در اینجا و اکنون، و کنشی است که من از تو می‌خواهم انجام دهی، ترکیب ژست‌های طبیعی یا قراردادهای زبان‌شناختی نیازمندِ نه نقش‌نمایی نحوی واقعی، بلکه فقط نوعی از «نحو ساده» در یک دستور زبان برای درخواست کردن است (اگرچه ما می‌توانیم با استفاده از زبان‌های مدرن درخواست‌های کاملاً پیچیده‌ای را صورت‌بندی کنیم). اما وقتی ما گفته‌هایی را تولید می‌کنیم که طراحی شده‌اند تا به صورت سودمندی به دیگران اطلاع دهند، این اغلب مشتمل بر همه نوع رویداد و مشارکت‌کننده‌ای است که در خارج از فضا و زمانِ موجود هستند، و این یک فشار کارکردی برای انجام کارهایی مثل نقش‌نمایی نقش‌های مشارکت‌کننده و کارکردهای کنش گفتاری با «نحو جدی» در دستور زبان اطلاع‌دهی خلق می‌کند. در نهایت، وقتی می‌خواهیم به شیوهٔ روایی مجموعهٔ پیچیده‌ای از رویدادها با مشارکت‌کنندگان چندگانه‌ای که نقش‌های مختلفی در رویدادهای متفاوت دارند را با دیگران همخوان کنیم، به ابزارهای نحویِ باز هم پیچیده‌تری نیاز داریم تا رویدادها را به هم ارتباط دهیم و مشارکت‌کنندگان را در این رویدادها دنبال کنیم که این به قراردادی‌سازی «نحو پندارشی» در یک دستور زبان از همخوان‌سازی و روایت می‌انجامد.»