کتاب آخرین موومان

کتاب آخرین موومان با عنوان اصلی Der letzte Satz نوشتهٔ روبرت زتالر و ترجمهٔ احسان قبادی توسط نشر چشمه منتشر شده است. کتاب حاضر تصویری تکان‌دهنده‌ای از یک هنرمند را ترسیم کرده است. در این تصویر گذشته به شکلی شفاف با زیبایی و افسوس در برابرش ظاهر می‌شود. این رمان کوتاه از مجموعهٔ «برج بابل» در نشر چشمه است. نسخهٔ الکترونیکی این کتاب را می‌توانید از طاقچه دریافت کنید.

درباره کتاب آخرین موومان

کتاب آخرین موومان اثر نویسنده‌ٔ اتریشی، روبرت زتالر، یک رمان کوتاه فلسفی است که بر رنج‌ها و اندوه‌های واپسین روزهای زندگی «گوستاو مالر»، آهنگساز بزرگ، تمرکز دارد. داستان در آخرین سفر او از نیویورک به اروپا و بر عرشهٔ کشتی‌ای که او را به سوی قارهٔ سبز می‌برد، جریان دارد. زتالر در این اثر، نه تنها یک سفر فیزیکی، بلکه سفری عمیق به درون چالش‌های روحی و احساسی مالر در مواجهه با بیماری و مرگ را به تصویر می‌کشد. این کتاب با نگاهی دقیق و شاعرانه، آخرین وداع آرام یک نابغهٔ موسیقی با زندگی را روایت می‌کند. روبرت زتالر در این رمان کوتاه (نوولا)، با تمرکز بر احساسات و خاطرات درونی مالر و با نثری مینیمالیستی و شاعرانه، فضایی مالیخولیایی از وداع با هستی خلق می‌کند. زمان در این رمان به آرامی سپری می‌شود، گویی هر لحظه، همچون نُتی در یک سمفونی اندوهناک، قطعه‌ای از تاریخ انسانیت و موسیقی را بازگو می‌کند.

گوستاو مالر زادهٔ هفتم ژوئیهٔ ۱۸۶۰، آهنگساز و رهبر ارکستر نامدار بود و به‌عنوان یکی از مهم‌ترین چهره‌های آهنگسازی در اواخر دورهٔ رمانتیک شناخته می‌شود. او در منطقهٔ بوهم اتریش به دنیا آمد. در زمان حیاتش، آثار او آنچنان که باید مورد توجه موسیقی‌دانان برجستهٔ وین قرار نگرفت. موسیقی مالر به عنوان پلی میان سبک‌های رمانتیک-کلاسیک و مکتب نوین موسیقی وینی محسوب می‌شود. او در ۱۸ مه ۱۹۱۱ درگذشت.

خلاصه کتاب آخرین موومان

گوستاو مالر، آهنگساز مشهور و بزرگ جهان، در واپسین سال‌های زندگی، بیمار و رنجور، سوار بر کشتی‌ای است که از نیویورک به اروپا می‌رود. در این سفر دریایی، در حالی که یک ملوان جوان با مهربانی از او پرستاری می‌کند، مالر غرق در خاطرات گذشته‌اش می‌شود. او به تابستان‌های سپری‌شده در کوهستان، به یاد دختر ازدست‌رفته‌اش «ماریا» که گاهی هنوز خیال می‌کند او را می‌بیند، به دختر دیگرش «آنا» که در همان نزدیکی مشغول صرف صبحانه است و به عشق و دلزدگی‌اش نسبت به همسرش «آلما» فکر می‌کند. این سفر، آخرین سفر او و نوعی وداع تدریجی و خاموش با زندگی است. 

چرا باید کتاب آخرین موومان را بخوانیم؟ 

خواندن کتاب آخرین موومان تجربه‌ای منحصربه‌فرد برای کسانی است که به تأملات فلسفی دربارهٔ زندگی و مرگ و همچنین درک عمیق‌تر از دنیای درونی هنرمندان بزرگ علاقه‌مندند. زتالر با نثری موجز و تأثیرگذار، تصویری متفاوت از زندگی یک نابغه ارائه می‌دهد؛ نه روایتی پرشور و حادثه‌خیز، بلکه نگاهی شاعرانه و متمرکز بر لحظات پایانی و درونی‌ترین احساسات او. این کتاب به ما یادآوری می‌کند که حتی بزرگ‌ترین انسان‌ها نیز در برابر گذر زمان و فناپذیری آسیب‌پذیرند و هنر می‌تواند بستری برای ماندگاری و بیان عمیق‌ترین رنج‌ها و اندوه‌ها باشد. کتاب آخرین موومان قطعه‌ای ادبی است که همچون یک موسیقی آرام و اندوهناک، در سکوت، مفاهیم عمیقی چون تنهایی، زوال و جاودانگی هنر را به مخاطب منتقل می‌کند.

خواندن کتاب آخرین موومان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟ 

علاقه‌مندان به داستان‌ها و رمان‌های فلسفی که به تأمل در مفاهیم هستی، مرگ و زندگی می‌پردازند، کسانی که به زندگی و آثار هنرمندان بزرگ، به ویژه آهنگسازان کلاسیک مانند گوستاو مالر، علاقه دارند و می‌خواهند نگاهی متفاوت به واپسین روزهای زندگی آن‌ها داشته باشند، دوستداران نثر شاعرانه و مینیمالیستی که از زبان و بیان هنرمندانه لذت می‌برند و کسانی که به مطالعهٔ آثاری با تمرکز بر درونیات شخصیت‌ها و جریان سیال ذهن علاقه‌مندند، می‌توانند از خواندن این رمان کوتاه لذت ببرند.

کتاب آخرین موومان چه جوایز و افتخاراتی کسب کرده است؟

این اثر به‌عنوان بهترین کتاب سال ۲۰۲۰ از نگاه نشریه‌ٔ «اشپیگل» بوده است و منتقدان و محافل ادبی آلمان و اتریش آن را تحسین کرده است. این کتاب همچنین نامزد جایزه‌‌های کتاب آلمان در سال ۲۰۲۰ و ادبیات اروپا در سال ۲۰۲۱ بوده است.

درباره روبرت زتالر

روبرت زتالر در ۷ اوت ۱۹۶۶ در وین به دنیا آمد، در وین بزرگ شد و به خاطر یک مشکل مادرزادی در بینایی (نزدیک‌بینی شدید با ۱۷ دیوپتر)، به یک مدرسهٔ ابتدایی مخصوص کودکان نابینا و کم‌بینا رفت. بعد از آن، او در مدرسهٔ نمایشنامه‌نویسی تئاتر مردمی وین تحصیل کرد. پس از فارغ‌التحصیلی، در تولیدات مختلف سینمایی و تلویزیونی و همچنین در تئاترهای وین، برلین، اشتوتگارت و هامبورگ همکاری کرد. زتالر به‌عنوان بازیگر در حدود ۲۵ فیلم سینمایی و تلویزیونی و سریال نقش داشته است. او برای مخاطبان عام، بیشتر به خاطر ایفای نقش «دکتر نایسلر»، پزشک قانونی در سریال جنایی «یک تیم قوی» از شبکهٔ ZDF، از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۶ شناخته شده است. او فیلم‌نامهٔ فیلم «زن دوم» به کارگردانی هانس اشتاینبیچلر (۲۰۰۸) را نیز نوشته است. رمان خودش به نام «فروشندهٔ دخانیات» در سال ۲۰۱۸ توسط نیکلاوس لایتنر به فیلم تبدیل شد. زتالر برای آثار منتشر شده‌اش بیش از ۱۵ جایزه دریافت کرده است.

بخشی از کتاب آخرین موومان

«آن‌ها دربارهٔ موسیقی صحبت می‌کردند و تمام مدت مالر به چشم‌های آلما نگاه می‌کرد؛ چشم‌هایی که به نظرش بیش‌ازحد و عجیب تیره بودند. موقع خداحافظی، مالر دست‌هایش را بوسید. همیشه انگشتانش سرد بودند، گویی در وانِ پر از یخی شناور بوده‌اند.

آن دو اغلب با هم قرار می‌گذاشتند و مالر خیلی وقت‌ها ازش می‌خواست به اپرا بیاید و حتی موقع تمرین اپرای افسانه‌های هوفمان۳۶ سنگینی نگاهش را حس کرده بود. مالر به او گفته بود تصمیم دارد تک‌تک نت‌هایی را که بتهوون در طول عمرش روی کاغذ آورده اجرا کند. به‌هرحال این آخرین توقعش از خودش بود، وگرنه از چنین اپرایی که تصمیم گرفته بود در آن برای یک‌بار هم شده به موسیقی فرصت و فضایی شایسته بدهد، فراتر و والاتر از تصورات محدودِ به‌اصطلاح هنرشناسانِ وینی، که در حقیقت چیزی جز یک ذهنیت بستهٔ شهرستانی یا کج‌فهمیِ عوامانه نبود، چه انتظاری می‌توان داشت؛ تصمیمی که از ابتدا همین کج‌فهمیِ وینی‌ها تهدیدش کرده یا نادیده‌اش گرفته بود، حتی به‌کل مورد بی‌مهری قرارش داده بود. با همهٔ این‌ها، راه‌وروش منتخب او اپرای سلطنتی و کارکنانش را وامی‌داشت تا از حد و مرزهای‌شان فراتر بروند. طبیعتاً چنین راه‌وروشی سختی‌ها و محدودیت‌های خودش را دارد و پیش‌بینی‌پذیر است که به‌راحتی به نتیجه نمی‌رسد و نیاز به مقاومت دارد؛ البته که دشنام‌ها و فریادها را هم نباید فراموش کرد. اما تنها راه امیدوارکننده همین مبارزهٔ مستمر و خستگی‌ناپذیر است و هر صدای دیگری جز موسیقی آلودگی صوتی به حساب می‌آید؛ هرزآواهایی که رخنهٔ هرباره و انباشتگی‌شان باعث انسداد گوش‌ها و ذهن‌ها می‌شود. از قضا، اغلب موسیقی‌دانان و فعالان جنبش‌های موسیقی معتقد بودند که به‌تنهایی می‌توانند موسیقی را زنده کنند و گرامی بدارند. البته که چنین چیزی در وهلهٔ اول نشان از خودبزرگ‌بینی است و در وهلهٔ دوم حماقتی تمام‌عیار، چون موسیقی بیش از هر چیز و به‌خودی‌خود فراتر از هرگونه تصور است. موسیقی همه را پشت‌سر گذاشته و اساساً نه به نوازنده نیاز دارد، نه به شنونده. موسیقی محتاج هیچ‌کس و هیچ‌چیز نیست و آشکارا به حیاتش ادامه می‌دهد.»