دیوید فاستر والاس
زندگینامه و معرفی کتاب‌های دیوید فاستر والاس
دیوید فاستر والاس (David Foster Wallace)، زاده‌ی ۲۱ فوریه‌ی ۱۹۶۲ و درگذشته‌ی ۱۲ سپتامبر ۲۰۰۸، نویسنده و جستارنویس آمریکایی بود که بیش از همه به خاطر رمان «مزاح بی‌پایان» (۱۹۹۶) شناخته می‌شود. این رمان در سال ۲۰۰۶ توسط مجله‌ی تایم به‌عنوان یکی از «۱۰۰ رمان برتر انگلیسی‌زبان» معرفی شد. والاس همچنین استاد دانشگاه پومونا و مقاله‌نویس برجسته‌ای بود که آثارش تأثیر زیادی بر ادبیات معاصر گذاشت. وی برنده و نامزد جوایز متعدد، از جمله پولیتزر در سال ۲۰۱۲ بود. بسیاری از منتقدان او را جزو خلاق‌ترین نویسندگان معاصر می‌دانند.
بیوگرافی دیوید فاستر والاس
دیوید فاستر والاس در ۲۱ فوریه‌ی ۱۹۶۲ در ایتاکا، ایالت نیویورک به دنیا آمد. پدرش، جیمز دونالد والاس، استاد فلسفه در دانشگاه ایلینویز اوربانا شامپین و مادرش، سالی جین والاس، استاد انگلیسی در کالج پارکلند بود. والاس در دوران نوجوانی به تنیس پرداخته و حتی در سطح منطقه‌ای نیز موفق بود. او در کالج آمهرست تحصیل کرد و در رشته‌های انگلیسی و فلسفه فارغ‌التحصیل شد و در سال ۱۹۸۵ مدرک لیسانس خود را از این کالج دریافت کرد. سپس به دانشگاه هاروارد رفت تا تحصیلات تکمیلی خود را در فلسفه دنبال کند. اما در نهایت این برنامه را متوقف کرد تا بیشتر به نویسندگی بپردازد. او در دانشگاه آریزونا در رشته‌ی نویسندگی خلاق تحصیل کرد و مدرک کارشناسی ارشد را به دست آورد. نخستین رمان او به عنوان «جاروی سیستم» در سال ۱۹۸۷ منتشر شد.
والاس در زندگی شخصی خود با افسردگی اعتیاد به الکل و مواد مخدر دست‌وپنجه نرم می‌کرد. او همچنین در سال ۱۹۸۹ برای درمان در بیمارستان بستری شد. او شخصاً نیز به بیماری‌های روانی‌اش اشاره کرده و تأثیر آن‌ها را بر نوشتارش قابل توجه می‌دانست.
در سال ۲۰۰۲ والاس با کارن ال. گرین، نقاش، آشنا شد و در ۲۷ دسامبر ۲۰۰۴ با او ازدواج کرد. در کنار موفقیت‌های ادبی او، برخی روابط شخصی والاس نیز تحت تأثیر مسائل روانی‌اش قرار گرفتند. از جمله رابطه‌ای که در دهه‌ی ۱۹۹۰ با نویسنده، مری کار، داشت که بعدها مری این روابط را ناپایدار و پر از خشونت توصیف کرد.
متأسفانه مشکلات روانی و افسردگی‌های عمیق دیوید فاستر والاس در نهایت منجر به خودکشی شد. او در ۱۲ سپتامبر ۲۰۰۸ و در سن ۴۶ سالگی زندگی خود را پایان داد.
درون‌مایه آثار دیوید فاستر والاس
دیوید فاستر والاس نویسنده‌ای است که آثارش به‌شدت تحت تأثیر تغییرات رسانه‌ای و فرهنگی دوران جوانی‌اش قرار دارد. او در بسیاری از نوشته‌هایش، نگرانی‌هایی از تبدیل هنر به «سرگرمی» و اثرات منفی آن بر تعاملات انسانی و انزوای افراد را ابراز می‌کند. در دنیایی که رسانه‌ها و تلویزیون در آن نقش غالب را دارند، والاس به دنبال یافتن راه‌هایی است تا انسان‌ها را از انزوا و تعاملات سطحی رهایی بخشد. این دغدغه‌های او به همراه نثر پیچیده و فرم‌های روایی خاصش باعث شده که با وجود چالش‌های ادبی، نویسنده‌ای پرطرفدار و تأثیرگذار باشد. از این رو، آثار او به «ادبیات جدی» بدل می‌شود که به زوایای نادیده‌مانده‌ی انسان و جهان پرداخته و خواننده را وادار به تأمل می‌کند.
اثرگذاری و اثرپذیری نسبت به دیگران
دیوید فاستر والاس تأثیر زیادی بر نویسندگان و هنرمندان معاصر گذاشته است. بسیاری از نویسندگان مشهور از جمله جاناتان فرانزن، جورج ساندرز و ریک مودی به‌طور مستقیم از او تأثیر پذیرفته‌اند. همچنین، والاس خود به نویسندگانی مانند جویس کارول اوتس و توماس پینچون ارادت داشت و از آثار آن‌ها الهام می‌گرفت. فلسفه‌ی عمیق و زبان نوآورانه‌ی او، ترکیب طنز و تراژدی و نگاهی پیچیده به روان‌شناسی انسان‌ها، باعث شد که او به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین نویسندگان نسل خود شناخته شود.
جوایز و افتخارات دیوید فاستر والاس
دیوید فاستر والاس در طول زندگی خود جوایز و افتخارات متعددی کسب کرده است. برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
جایزه‌ی نویسندگان وایتینگ (۱۹۸۷): یک جایزه‌ی معتبر برای نویسندگان جوان که آثارشان پتانسیل ادبی بالایی دارند.
جایزه‌ی لانون برای ادبیات داستانی (۱۹۹۶): این جایزه به نویسندگانی اهدا می‌شود که آثارشان نشان‌دهنده‌ی شایستگی ادبی برجسته است.
نامزدی جایزه پولیتزر در بخش داستان (۲۰۱۲): رمان «شاه رنگ‌پریده» که پس از مرگ او منتشر شد، نامزد جایزه‌ی پولیتزر در سال ۲۰۱۲ شد، هرچند در نهایت این جایزه به آن تعلق نگرفت.
مروری بر کتاب‌ها و آثار دیوید فاستر والاس
دیوید فاستر والاس نویسنده‌ای شناخته‌شده با آثار برجسته‌ای مانند «مزاح بی‌پایان»، «یاد نئون بخیر»، و مجموعه‌ای از جستارهای مهم است. از جمله آثار ترجمه‌شده‌ی او به زبان فارسی، می‌توان به ترجمه‌های معین فرخی اشاره کرد که در نشر اطراف منتشر شده است، از جمله «این هم مثالی دیگر» که پنج جستار برگزیده از والاس را شامل می‌شود. همچنین برخی از داستان‌های کوتاه او نیز به فارسی ترجمه شده و در مجموعه‌هایی مانند «دانته و خرچنگ» منتشر شده است. رمان «مزاح بی‌پایان» نیز توسط نشر برج به زبان فارسی منتشر شده است. در ادامه به معرفی مهم‌تین آثار والاس می‌پردازیم.
مزاح بی‌پایان
این کتاب یکی از آثار برجسته و چالش‌برانگیز ادبیات معاصر است که در سال ۱۹۹۶ منتشر شد. این رمان با ساختاری پیچیده و روایت‌های غیرخطی به بررسی وضعیت انسانی، اعتیاد، لذت و جست‌وجوی معنا در دنیای مدرن می‌پردازد. عنوان رمان به فیلمی تخیلی اشاره دارد که آن‌چنان اغواکننده است که بینندگان را از تمام جنبه‌های دیگر زندگی‌شان غافل می‌کند. این اثر استعاری، موضوعات مختلفی همچون میل به لذت، بحران هویت و عواقب امیال کنترل‌نشده را در داستان پیش می‌برد.
رمان حول محور خانواده‌ی اینکاندنزا و شخصیت‌های ساکن در آکادمی تنیس انفیلد و یک مرکز بازپروری مواد مخدر شکل می‌گیرد. پیچیدگی داستان از طریق شبکه‌ای از شخصیت‌ها و داستان‌های فرعی شکل گرفته است که چگونه زندگی‌ها به هم پیوسته و پیچیدگی‌های انسانی را بازتاب می‌دهند. شخصیت اصلی، هال اینکاندنزا، یک اعجوبه‌ی تنیس است که در تلاش برای مقابله با مشکلات ارتباطی و هویتی خود، با چالش‌های جدی مواجه می‌شود.
والاس از سبک نوشتاری خاصی استفاده می‌کند که شامل پاورقی‌ها، انحرافات و تفسیرهای اضافی است. این روش روایت پیچیدگی‌هایی به رمان اضافه می‌کند و خوانندگان را وادار می‌کند تا در میان لایه‌های مختلف متن حرکت کنند. یکی از مهم‌ترین موضوعات رمان اعتیاد است که نه‌تنها از طریق سوء‌مصرف مواد، بلکه از طریق روابط شخصیت‌ها با سرگرمی‌ها و خواسته‌هایشان به تصویر کشیده می‌شود.
«مزاح بی‌پایان» اثری است که خواننده را به تفکر عمیق و تأمل در شرایط انسانی دعوت می‌کند. ساختار پیچیده و نثر چالش‌برانگیز این رمان آن را به اثری ویژه در ادبیات تبدیل کرده است که نه‌تنها داستانی جذاب، بلکه کاوشی در لذت‌ها، امیال و انتخاب‌های انسانی ارائه می‌دهد. نسخه‌ی متنی این کتاب، با ترجمه‌ی معین فرخی و از نشر برج در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.
یاد نئون بخیر
مجموعه داستان «یاد نئون بخیر» به قلم دیوید فاستر والاس، با نگاهی نو و خلاقانه، تصویری تراژیک از زندگی انسان مدرن و احساس تنهایی و ناتوانی او در دنیای پیچیده و پوچ اطرافش ارائه می‌دهد. والاس در این مجموعه ذهنیت‌های غم‌انگیز و بی‌رحم انسان‌های امروزی را به تصویر می‌کشد که در تلاش‌اند تا ایده‌آل‌های خود را در جهانی بی‌روح و بی‌معنا تحقق بخشند، اما در نهایت با میل به نابودی مواجه می‌شوند. شخصیت‌های این داستان‌ها گرفتار معادلات پوچ و نهادهای اجتماعی می‌شوند که نه‌تنها زندگی آن‌ها را متحول نمی‌کنند، بلکه باعث افزایش رنج و سرخوردگی‌شان نیز می‌شوند.
ویژگی شاخص این مجموعه، استفاده از زبان راویانی است که آگاهی کامل از وقایع داستان ندارند و تنها از طریق شایعات یا منابع دیگر داستان را روایت می‌کنند. این تکنیک مشابه شیوه‌ی کار بورخس در آثارش است، جایی که روایات از شکاف‌های کوچکی در دنیای اطراف می‌آیند. این امر نشان‌دهنده‌ی محدودیت‌های انسانی در درک و تجربه‌ی دنیای یکدیگر است و به‌طور ضمنی اشاره به تنهایی و فاصله‌ی میان انسان‌ها دارد. نسخه‌ی متنی این کتاب، با ترجمه‌ی پرستو گرانمایه و از نشر ثالث، در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.
مصاحبه‌های کوتاه با مردان کریه
این کتاب مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه نوشته‌ی دیوید فاستر والاس است که در سال ۱۹۹۹ منتشر شد. این مجموعه به شکلی منحصربه‌فرد موضوعات معمولی و عجیب را با هم ترکیب می‌کند و هر داستان به شکلی خاص و به‌یادماندنی به تصویر کشیده می‌شود. در داستان «فرد افسرده»، والاس تصویری تأثیرگذار از وضعیت روانی یک انسان با طنزی تاریک به نمایش می‌گذارد. «جهان بزرگسالان» نیز به بررسی افکار و احساسات یک زن در مورد رابطه‌ی پیچیده‌اش با همسرش می‌پردازد. عنوان اصلی کتاب، «مصاحبه‌های کوتاه با مردان کریه»، مجموعه‌ای از مصاحبه‌های تلخ و در عین حال طنزآمیز با مردانی است که درباره‌ی روابطشان با زنان صحبت می‌کنند. نسخه‌ی متنی این کتاب، با ترجمه‌ی معین فرخی و از نشر چشمه، در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.
این هم مثالی دیگر
این اثر از دیوید فاستر والاس، برگرفته از سخنرانی او در مراسم فارغ‌التحصیلی کالج کنیون در سال ۲۰۰۵، یک اثر ادبی و فلسفی برجسته است که به زندگی روزمره و اهمیت آگاهی، انتخاب و معنای واقعی آزادی می‌پردازد. در این اثر کوتاه و عمیق، والاس با سبک نوشتاری خاص خود به بررسی مفاهیم پیچیده‌ای مانند خودآگاهی، زندگی و معنای آن پرداخته و به خوانندگان می‌آموزد که چگونه می‌توانند با تغییر نگرش خود از تله‌های روزمرگی و خودمحوری فرار کنند.
او به اهمیت انتخاب‌های روزانه، همدلی با دیگران و درک معنای واقعی آزادی تأکید می‌کند. والاس آزادی واقعی را توانایی انتخاب چگونگی تفسیر و واکنش به تجربیات زندگی می‌داند. این کتاب به‌طور کلی به افرادی که به دنبال یافتن معنای عمیق‌تری از زندگی خود هستند، پیشنهاد می‌شود، زیرا به آن‌ها ابزارهایی برای غنی‌ترکردن تجربه‌ی زندگی می‌دهد. نسخه‌ی متنی این مجموعه‌جستار با ترجمه‌ی معین فرخی و از نشر اطراف، در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است. همچنین نسخه‌ی صوتی این کتاب، با گویندگی امیر پارسا، در طاقچه موجود است.
زنمرد
در بخش اول این کتاب، آنجلا کارتر با روایت‌های نو و مدرن از داستان‌های کلاسیک مانند دیو و دلبر، شاه پریان، خون‌آشام، شنل‌قرمزی و آلیس در سرزمین عجایب، با استفاده از شاعرانگی و نمادگرایی زنانه، واقعیت و شگفتی‌ها را به هم می‌آمیزد. کارتر در این بازنویسی‌ها، قصه‌ها را در بستری جدید و از زاویه‌ای متفاوت ارائه می‌دهد که هم‌زمان با در بر داشتن عنصرهای آشنا، لایه‌های عمیق‌تری از انسانیت و فرهنگ را آشکار می‌کند.
در بخش دوم کتاب، دیوید فاستر والاس با داستان‌های گروتسک خود، به بازنمایی واقعیات تلخ و گاهی شگفت‌آور زندگی مدرن می‌پردازد. با استفاده از زبان و نگرش ذهن زخم‌خورده‌ی انسان امروز، او دنیایی را به تصویر می‌کشد که هرچند مبتنی بر واقعیت است، اما آن‌چنان عجیب و گاهی وحشتناک است که گویی بیشتر از ترس‌های بی‌پایه و اساس، تمایل داریم از آن چشم‌پوشی کنیم. این کتاب را ادریس رنجی به فارسی برگردانده و نشر هیرمند آن را منتشر کرده است.
دانته و خرچنگ
کتاب دانته و خرچنگ شامل چهار داستان کوتاه از ساموئل بکت و دیوید فاستر والاس است و به‌نوعی دنیای فکری و داستانی این دو نویسنده‌ی برجسته را در هم می‌آمیزد. این کتاب دربردارنده‌ی داستان‌هایی است که هرکدام به یک جنبه از تفکرات فلسفی و ادبیات نوشتاری این دو نویسنده پرداخته و روش‌های خاص آن‌ها را در روایت‌گری نشان می‌دهد.
دیوید فاستر والاس در این مجموعه با بهره‌گیری از مفاهیم فلسفی و تجربه‌های ذهنی انسان امروز، داستان‌هایی ایجاد کرده است که به بررسی خودکشی، معنای زندگی و تنهایی پرداخته‌اند. در کنار آن، ساموئل بکت نیز با نگاهی پیچیده به فلسفه و وضعیت انسانی، در دانته و خرچنگ سعی کرده تا روابط پیچیده‌ی انسانی را در قالب داستان‌هایی ظریف و پرمعنا به تصویر بکشد. این اثر ترکیبی از دو سبک و جهان‌نگری متفاوت است که تفکرات موجود در آثار این نویسندگان را با هم تلفیق می‌کند. نسخه‌ی متنی این کتاب با ترجمه‌ی گروه مترجمان نیکا و از نشر کتابسرای نیک، در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است. همچنین نسخه‌ی صوتی این کتاب، با گویندگی کامبیز خلیلی، در طاقچه موجود است.
جاروی سیستم
این کتاب اولین رمان والاس است که در سال ۱۹۸۷ منتشر شد. داستان حول شخصیتی به نام لنور بیدزمنِ ۲۴ ساله شکل می‌گیرد که یک اپراتور تلفن است. او به‌طور هم‌زمان با چند بحران سر و کار دارد، از جمله فرار مادربزرگش از خانه‌ی سالمندان و کنار آمدن با دوست‌پسر عصبی‌اش.
دختری با موهای عجیب
این کتاب مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه والاس است که برای اولین بار در سال ۱۹۸۹ منتشر شد. در داستان‌های این مجموعه، توجه والاس به فراداستان و طنز پست‌مدرنیسم و همچنین رئالیسم بدبینانه و غیراخلاقی مشهود است.
شاه رنگ‌پریده
این اثر رمانی ناتمام از والاس است که پس از مرگش در ۱۵ آوریل ۲۰۱۱ منتشر شد. دست‌نوشته‌ها و فایل‌های مربوط به «شاه رنگ‌پریده» توسط همسر و نماینده‌ی والاس پیدا شد و در نهایت توسط دوست و ویراستارش، مایکل پیتش، منتشر شد.
فراموشی
این اثر مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه و در واقع آخرین مجموعه‌داستان اوست که در سال ۲۰۰۴ منتشر و به‌عنوان کتاب سال ۲۰۰۴ نیویورک تایمز معرفی شد. او در داستان‌های این کتاب به بررسی ماهیت واقعیت، رویاها، تروما و دینامیک آگاهی می‌پردازد.
