کتاب (د)گردیسی

کتاب (د)گردیسی نوشتهٔ یل رونن و دیمیتری شاد ترجمهٔ بهروز قنبرحسینی است. نشر قطره این نمایشنامهٔ مدرن آلمانی را روانهٔ بازار کرده است.

درباره کتاب (د)گردیسی

کتاب (د)گردیسی یک نمایشنامه‌ٔ ۱۲صحنه‌ای به قلم یل رونن و دیمیتری شاد است؛ نویسندگانی که در کودکی به آلمان مهاجرت کردند، در آکادمی‌های معروف تئاتر این کشور به تحصیل پرداختند و این اثر اولین کار مشترک آن دو است. این دو نویسندهٔ آلمانی در این اثر به جهان آینده می‌پردازند؛ جهانی که علم بر آن پادشاهی می‌کند و همه‌ٔ اتفاقات از تولد تا مرگ شامل بیماری‌ها، رنج‌ها، عشق‌ها و هوس‌های زودگذرش از قبل پیش‌بینی شده‌اند. در این نمایشنامه، انسان به عنوان برده‌ٔ خودخواسته‌ای به تصویر کشیده می‌شود که حتی تولد، ژن، هوش، استعداد و بیماری‌های ناعلاجش از زمان قبل از تولدش توسط علم و پزشکان برنامه‌ریزی شده است. این نمایشنامه، بن‌بستی را به مخاطب نشان می‌دهد که به‌ظاهرْ جهان آمال ‌و آروزهای اوست، اما در واقع پایان دنیا است و انسان چاره‌ای جز سپری‌کردن این ساعت‌های ماشینی‌وار ندارد. در این نمایشنامه با انسان‌های خودخواه، خونسرد و مغروری روبه‌رو می‌شوید که تنها به‌خواستهٔ خود اهمیت می‌دهند. جان‌مایۀ این نمایشنامه طنز تلخی‌ است که در کلماتش پنهان شده‌ است؛ طنزی درمورد انسانی که بردۀ ربات‌های دست‌سازش شده است. شخصیت‌های این نمایشنامه عبارت‌اند از «دکتر استفان فرانک»، «آلکترا»، «تاتیانه»، «لانا» و «رنه».

نمایشنامه متنی است که برای اجرا بر روی صحنه و یا هر مکان دیگری نوشته می‌شود. هر چند این قالب ادبی شباهت‌هایی به فیلم‌نامه، رمان و داستان دارد، شکل و فرم و رسانه‌ای جداگانه و مستقل محسوب می‌شود. نخستین نمایشنامه‌های موجود از دوران باستان و یونان باقی مانده‌اند. نمایشنامه‌ها در ساختارها و شکل‌های گوناگون نوشته می‌شوند، اما وجه اشتراک همهٔ آن‌ها ارائهٔ نقشهٔ راهی به کارگردان و بازیگران برای اجرا است. بعضی از نمایشنامه‌ها تنها برای خواندن نوشته می‌شوند؛ این دسته از متن‌های نمایشی را کلوزِت (Closet) نامیده‌اند. از مشهورترین نمایشنامه‌نویس‌های غیرایرانی می‌توان به «آیسخولوس»، «سوفوکل»، «اوریپید» (یونان باستان)، «شکسپیر»، «هارولد پینتر» (انگلستان)، «مولیر» (فرانسه)، «هنریک ایبسن» (نروژ)، «آگوست استریندبرگ» (سوئد)، «برتولت برشت» (آلمان)، «ساموئل بکت» (ایرلند) و «یوجین اونیل» (آمریکا) اشاره کرد. نام برخی از نمایشنامه‌نویس‌های ایرانی نیز «بهرام بیضائی»، «عباس نعلبندیان»، «اکبر رادی»، «غلامحسین ساعدی»، «بهمن فُرسی»، «محسن یلفانی»، «نغمه ثمینی»، «محمد رضایی راد»، «علیرضا نادری»، «محمد یعقوبی»، «محمد رحمانیان» و «محمد چرمشیر» بوده است.

خواندن کتاب (د)گردیسی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران ادبیات نمایشی و علاقه‌مندان به نمایشنامه‌های مدرن آلمانی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب (د)گردیسی

«رنه: خدا لعنت کنه این هلندی‌ها رو.

لانا: نژادپرست!

آلکترا: اون هلندی نبوده، بلکه آلمانی بوده. در ضمن، مدارس روستایی تعطیل می‌شن، چراکه این احتمال وجود داره که مرکز حملات تروریستی همین مدرسه‌هان!

رنه: پس می‌ره همین مدرسهٔ اینجا، حتی اگه تنها بچهٔ طبیعی اونجا باشه. کی اصلاً براش مهمه؟ اون تو کلاسشون منحصربه‌فرد خواهد بود و چه چیزی از این بهتر!

لانا: بچه‌ها نمی‌خوان منحصربه‌فرد باشن، این رو از من قبول کن، من تنها بچهٔ منحصربه‌فرد هشتاد کیلویی مدرسه‌مون بودم، من هرگز اون‌ها رو نمی‌بخشیدم اگه می‌دونستم که پدرومادرم این امکان رو داشتن تا چربی‌های بدنم رو از بین ببرن و فقط به‌خاطر صرفه‌جویی این کار رو نکردن. من می‌خوام پسرم، پسرمون، به بهترین شکلْ زندگیش رو آغاز کنه.

رنه: تو نمی‌تونی! این یه مسابقه‌ست که ما نمی‌تونیم برنده‌ش بشیم؛ حتی اگه بهترین بسته‌ای رو که توی تموم دنیا وجود داره بگیریم، باز هم سال بعدش یه بهترش می‌آد و سال بعدی یکی بهتر از قبلی و بعدش باز هم ما عقبیم، چراکه بچه‌های بعدی به‌طور عادی می‌تونن پرواز کنن یا زیر آب نفس بکشن یا اینکه بتونن پاشون رو خیلی بالا ببرن.

و چقدر ما از نظر بچه‌هامون بیچاره و بدبخت خواهیم بود. اصلاً چرا باید از ما حرف‌شنوی داشته باشن؟ بچه‌ای خواهیم داشت که تو پنج سالگیش از ما باهوش‌تره و وقتی ده سالشه از نظر اون ما دیگه مثل میمون‌ها هستیم. اون دیگه هیچ احترامی به ما نمی‌ذاره و وقتی به سن جوونی می‌رسه، همون‌طور که من با توستر حرف می‌زنم، اون هم با من حرف خواهد زد و من هرگز به‌خاطر هوش و یا خلاقیتش احساس غرور نخواهم کرد، چراکه هیچیش طبیعی نیست. درست حسی به آدم دست می‌ده که انگار... گند زده تو یه امتحان.»