کتاب متن در دراماتورژی معاصر ۱

کتاب متن در دراماتورژی معاصر ۱ نوشتهٔ سیدحسین رسولی است. نشر نیماژ این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی در باب تئاتر و اجرای پست‌دراماتیک و حاوی مقاله‌های و گفت‌وگوهایی از اهالی تئاتر.

درباره کتاب متن در دراماتورژی معاصر ۱

سیدحسین رسولی در کتاب متن در دراماتورژی معاصر ۱ اصول دراماتورژی، جایگاه متن در دراماتورژی معاصر و رابطه‌‌ای که میان متن ‌و اجرا در تولیدات تئاتریکال متأخر حاکم است را شرح داده است. نویسنده در نگارش این اثر از مقاله‌ٔ «هانس تیس لمان» با عنوان «از لوگوس تا منظره: متن در دراماتورژی معاصر» (۱۹۹۷) استفاده کرده است. نظریه‌ٔ تئاتر پُست‌دراماتیک لمان را مهم‌ترین و تأثیرگذارترین نظریه‌‌ٔ تئاتر معاصر دانسته‌اند. با مطالعهٔ این اثر به شناختی از تئاتر و اجرای پست‌دراماتیک که به‌شدت به فرم دراماتیک متعارف یورش می‌برد و تحت‌تأثیر آوانگاردیسم و تئاتر ابزورد قرار دارد، دست پیدا می‌کنید. کتاب حاضر مجموعه‌ای از مقالات و گفت‌وگوهای مهم از نظریه‌پردازان نمایش‌نامه‌نویسان و کارگردانان کلیدی است. برخی از اشخاصی که مقاله‌ها یا گفت‌گوهای آنان را در این اثر می‌خوانید عبارت‌اند از «فیلیپ ب. زاریلی»، «اریکا فیشر لیشته»، «پاتریس پاوی»، «ماروین کارلسن»، «یان کات»، «مارتین اسلین»، «رابرت ویلسن»، «هَینر مولر»، «ساموئل بکت»، «هارولد پینتر»، «سارا کین»، «مارتین کریمپ»، «کیتی میچل»، «کَریل چرچیل»، «دیوید بارنِت»، «اَلِکس سیرز»، «پیتر اشتاین»، «اوژن یونسکو» و«پیتر هال».

خواندن کتاب متن در دراماتورژی معاصر ۱ را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران حوزهٔ تئاتر، به‌ویژه تئاتر دارماتیک پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب متن در دراماتورژی معاصر ۱

«تمرین‌های ویلسن نه با متن؛ بلکه با حرکت‌ها آغاز شد. حرکت‌های مذکور، توسط هر ۱۵ اجراگر انجام می‌شد و دراینجا نمی‌شود آن‌ها را توضیح داد؛ زیرا آن‌ها زنجیره‌ای از حرکت‌ها و ژست‌های بسیار پیچیده بودند که اجراگران زیادی را درگیر می‌کردند و حدود ۲۰ دقیقه هم طول می‌کشیدند. ویلسن، بااستفاده از طنین چماق‌های چوبی، حرکت‌ها را کنترل می‌کرد و از آن‌ها به‌عنوان نشانه‌ای برای شروع حرکت بعدی استفاده می‌کرد. حرکت‌های این قطعه درکل، پنج‌بار تکرار شد و کل اجرا هم تقریباً دو ساعت‌ونیم طول کشید. شایان ذکر است که مجموعهٔ این حرکت‌ها، پیش‌از تمرین سطرهای نمایش‌نامه، تاحد رضایت‌بخشی، تمرین شده بود.

صحنهٔ تئاتر، با سه پرده و یک دیوار پشتی، محصور شده بود. چهار طرف صحنه، یک ذوزنقه را تشکیل می‌داد. وقتی پرده‌ها باز می‌شدند، در ۲۰ دقیقهٔ اول اجرا، فقط مجموعه‌ای از حرکت‌ها و ژست‌ها نشان داده شد. هرتغییر در حرکت‌ها با ضربهٔ چماق‌های چوبی نشان داده می‌شد. پس از پایان این مجموعه، پرده‌ها کشیده شدند و تمام اجراکنندگان ۹۰ درجه در جهت عقربه‌های ساعت، حرکت کردند. دوباره پرده‌ها باز شدند و اجراکنندگان در فضای همان توالی قبلی بودند؛ اما این‌بار، بخش آلبوم خانوادگی را با صداهای مختلف بیان کردند؛ درنتیجه، برخی از قسمت‌های آن حرکت‌های ابتدایی، کشیده و برخی دیگر، کوتاه شدند تا تمام متن، توسط اجراکنندگان مختلف، ارائه شود. همان چرخش ۹۰ درجه‌ای درمورد بخش‌های دیگر متن مثل اروپای زن، بودای آلوده به آفت و استقامت دیوانه‌کننده نیز با ادغام دقیق آن‌ها تکرار شد، به‌طوری‌که اجراکنندگان در صحنهٔ پایانی، یک دایرهٔ کامل را راه رفته و به موقعیتی رسیده بودند که نمایش را از آن جای مبهم شروع کرده بودند. مخاطب، چهاربار دیگر، تکرار حرکت‌هایی را دید که با آن آشنا شده بود. هرتکرار، نحوهٔ برخورد با مجموعهٔ حرکت‌ها را تغییر می‌داد تا تبدیل‌به یک زبان خاص شد؛ بنابراین، تماشاگران توانستند بازی شباهت‌ها و تفاوت‌ها را شروع کنند و از خودشان بپرسند که چرا تغییرهای خاصی در زمان‌های ویژه‌ای رخ داد.»