کتاب قرآن و مثنوی

کتاب قرآن و مثنوی نوشتهٔ بهاء‌الدین خرمشاهی و سیامک مختاری است. نشر قطره این ف‍ره‍ن‍گ‌واره‌ٔ ت‍أث‍ی‍ر آی‍ات‌ ق‍رآن‌ بر اب‍ی‍ات‌ م‍ث‍ن‍وی‌ را روانهٔ بازار کرده است.

درباره کتاب قرآن و مثنوی

کتاب قرآن و مثنوی اثری ارزشمند دانسته شده است که پیوندها و ارتباطات میان قرآن و مثنوی را کندوکاو کرده است. نویسندهٔ این کتاب پژوهشی، بهاءالدین خرمشاهی اظهار کرده است که حتی صورت و ساختارهای مثنوی معنوی از مولوی نیز از قرآن کریم تأثیر گرفته و مولوی‌پژوهان بزرگی همچون «بدیع‌الزمان فروزانفر» و حتی خودِ مولانا جلال‌الدین محمد بلخی به شباهت‌های صوری و معنایی قرآن و مثنوی اذعان داشته‌اند. گفته شده است که منظور از شباهت ساختار، همان غیرپیوستگی و عدم خطی‌بودن هر دو اثر است که یکی قدسی و وحیانی است و دیگری زمینی و الهامی، اما مطالب هر دو به‌شکلی حجمی، تودرتو و معنادرمعنا بیان شده است. مورد بعدی از ارتباط قرآن و مثنوی، نظریات و برداشت‌های مولوی دربارهٔ قرآن است که این کتاب آسمانی را دارای ظاهر و باطن و همچنین اثری وحیانی و تحریف‌ناپذیر می‌داند. اصل عدم‌تفسیر یا مهم‌تر از آن عدم‌تأویل از آیات قرآن نیز از دیگر آرای مولانا است که بر اساس آن معتقد است معنای قرآن را باید فقط از قرآن به دست آورد و با احتیاط از ظاهر به باطن آن دست یافت. در این باره بیشتر بخوانید.

می‌دانیم که مولانا جلال‌الدین محمد بلخی مولوی در تاریخ ۶ ربیع‌الاول ۶۰۴ (۱۵ مهر ۵۸۶) به دنیا آمد و در تاریخ ۵ جمادی‌الثانی ۶۷۲ هجری قمری (۴ دی ۶۵۲ هجری شمسی) درگذشت. او معروف به مولانا، مولوی، رومی و نام کاملش «محمد بن محمد بن حسین حسینی خطیبی بکری بلخی» بوده است. او شاعر پارسی‌گوی ایرانی است. اثرگذاری آثار مولوی فراتر از مرزهای ملی و تقسیمات قومی است. ایرانیان، افغان‌ها، تاجیک‌ها، ترک‌ها، یونانیان، دیگر مسلمانان آسیای میانه و مسلمانان جنوب شرق آسیا همواره از میراث معنوی رومی تأثیر گرفته‌اند. اشعار او به‌طور گسترده و به بسیاری از زبان‌های جهان ترجمه و خوانده شده است. بیشتر آثار مولوی به زبان فارسی سروده شده است، اما او در اشعارش به‌ندرت از ترکی، عربی و کاپادوسیه‌ای یونانی نیز استفاده کرده است. مثنوی معنوی اثر او که در قونیه تصنیف شده یکی از عالی‌ترین اشعار زبان فارسی به‌شمار می‌رود که در ۶ دفتر مجزا سروده شده است. این کتاب به زبان شعر نوشته شده و در آن می‌توان حکایت‌های مختلفی را در بستری مشترک خواند و از نکات مهم و پندهای موردنظر شاعر آگاه شد. از دیگر آثار این شاعر و عارف ایرانی می‌توان به این موارد اشاره کرد: «فیه ما فیه» (مجموعهٔ تقریرات ۷۱‌گانهٔ مولانا)، «مجالس سبعه» (مجموعهٔ مواعظ و مجالس مولانا)، «دیوان شمس تبریزی» (غزلیات مولانا) و رباعیات.

خواندن کتاب قرآن و مثنوی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران مطالعه درمورد ت‍أث‍ی‍ر آی‍ات‌ ق‍رآن‌ بر اب‍ی‍ات‌ م‍ث‍ن‍وی‌ پیشنهاد می‌کنیم.

درباره بهاءالدین خرمشاهی

بهاءالدین خرمشاهی در سال ۱۳۲۴ در قزوین به دنیا آمد. او نویسنده، مترجم، روزنامه‌نگار، طنزپرداز، فرهنگ‌نویس، شاعر و استاد دانشگاهی ایرانی است. خرمشاهی تألیفاتی در حافظ‌شناسی و تفسیر اشعار حافظ شیرازی دارد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در قزوین گذرانده؛ سپس در رشتهٔ پزشکی پذیرفته شد، اما تحصیل در این رشته را در سال سوم نیمه‌کاره رها کرد (۱۳۴۳) و همراه با «کامران فانی» به تحصیل در رشتهٔ ادبیات فارسی پرداخت. او از دانشگاه تهران فوق‌لیسانس کتابداری گرفت (۱۳۵۰ تا ۱۳۵۲) و در مرکز خدمات کتابداری مشغول به کار شد. از استادان او در رشتهٔ ادبیات فارسی می‌توان به ذبیح‌الله صفا، مهدی محقق، سید جعفر شهیدی، پرویز ناتل‌خانلری، سید صادق گوهرین، آیت‌الله ابوالحسن شعرانی و عبدالحمید بدیع‌الزمانی کردستانی اشاره کرد. خرمشاهی توفیق خود را در مسیر پژوهش‌های قرآنی، مدیون کتاب «قانون تفسیر» و مولف آن، «سید علی کمالی دزفولی» دانسته است. کتاب‌های «قرآن و مثنوی»، «بررسی ترجمه‌های امروزین قرآن کریم»، «پوزیتیویسم منطقی»، «انسانم آرزوست (شرح برگزیدهٔ غزلیات شمس)»، «ترجمه‌کاوی»، «طنز و تراژدی»، «حافظ حافظهٔ ماست»، «از سبزه تا ستاره»، «رستگاری نزدیک» و «اکسیر خوشبختی» از آثار مکتوب بهاءالدین خرمشاهی است. او کتاب‌های بسیاری را به پارسی برگردانده است.