کتاب آستانه تجدد

کتاب آستانه تجدد حاصل شرح و نوشتهٔ داود فیرحی است. نشر نی این کتاب را منتشر کرده است. اثر حاضر که در دستهٔ علوم اجتماعی قرار گرفته، شرحی بر کتاب «تنبیه الامه و تنزیه المله» به قلم «آیت‌الله میرزا محمدحسین نائینی» در زمینهٔ مشروطه‌خواهی است. کتاب «آستانهٔ تجدد» یک اثر شایستهٔ تقدیر در سی‌وچهارمین دورهٔ کتاب سال ۱۳۹۵ در حوزهٔ علوم اجتماعی بوده است. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب آستانه تجدد اثر داود فیرحی

کتاب «آستانهٔ تجدد» (در شرح تنبیه الامه و تنزیه المله) که در سال ۱۴۰۲ ( چاپ پنجم) منتشر شده، شرحی بر کتابی نوشتهٔ آیت‌الله میرزا محمدحسین نائینی است. این کتاب «تنبیه الامه و تنزیه المله» نام دارد و در باب مشروطه‌خواهی  است. این اثر که مورد حمایت رهبران مذهبی شیعه قرار گرفت، به‌سرعت به متنی کلیدی در تبیین نقش دین در نظام مشروطه تبدیل شد و نویسنده‌اش را در جایگاه والایی در نوگرایی سیاسی و مذهبی شیعه قرار داد. این اثر به نمادی از یک مکتب فقهی - سیاسی بدل شد و راه را برای بیان دیدگاه دین درمورد دموکراسی و آزادی به‌ویژه در مذهب شیعه هموار کرد. درک کتاب «تنبیه الامه و تنزیه المله» به‌دلیل پیچیدگی بیانْ دشوار دانسته شده است. کتاب «آستانهٔ تجدد» به قلم «داوود فیرحی» با هدف تعدیل این پیچیدگی و ارائهٔ شرحی روان و امروزی نوشته شده است. کتاب حاضر، پژوهشگران و علاقه‌مندان به مسائل سیاسی و مذهبی را در فهم کتاب یادشده یاری می‌رساند. سه پیوست در انتهای این کتاب قرار گرفته است.

خلاصه کتاب آستانه تجدد

کتاب «آستانهٔ تجدد» (در شرح تنبیه الامه و تنزیه المله) پنج فصل دارد. نویسنده در فصل اول در باب حقیقت سلطنت در دین اسلام و دیگر شرایع و ادیان سخن گفته است. فصل دوم به ما می‌گوید که در این عصر غیبت که دست امت از دامن عصمت کوتاه و مقام ولایت و نیابت فقهای عام در انجام وظایفشان، مغصوب و پس‌گرفتن آن غیرممکن است، شاید برگرداندن آن از روش اول (ظلم مضاعف و غصب در غصب) به روش دوم و محدودکردن تسلط جور به قدر ممکن واجب باشد و شاید مغصوب‌بودن مقام، موجب ساقط‌شدن این تکلیف شود. فصل سوم گفته بر فرض لزوم این محدودسازی، آیا همین مشروطیت رسمی که دانستی رکن قوام‌بخش آن دو امر (قانون و نظارت) و وسیلهٔ محدودسازی منحصر در آن است، متعین و خالی از اشکال است یا خیر؟ فصل چهارم در ذکر برخی از وسوسه‌ها و مغالطات القایی و رد آن‌ها است و فصل پنجم در باب شرایط صحت و مشروعیت دخالت نمایندگان ملت در این باره و وظیفهٔ عملی آنان به‌صورت خلاصه است.

چرا باید کتاب آستانه تجدد را بخوانیم؟

باتوجه‌به شهرت و جایگاه «آیت‌الله میرزا محمدحسین نائینی» و اهمیت کتاب «تنبیه الامه و تنزیه المله» و همچنین شناخته‌شده‌بودن «داود فیرحی» به‌عنوان پژوهشگر حوزهٔ اندیشهٔ سیاسی اسلام، انتشار شرحی بر این اثر مهم طبیعتاً در محافل علمی و فکری بازتاب داشته است. کتاب «آستانهٔ تجدد» (در شرح تنبیه الامه و تنزیه المله) در نشست‌های علمی و تخصصی نقد و بررسی شده است؛ به عنوان نمونه، مؤسسهٔ «فهیم» قم نشستی را با حضور نویسنده و ناقدانی همچون حجت‌الاسلام «سید جواد ورعی» برگزار کرده است. این نشان می‌دهد که کتاب حاضر در محافل دانشگاهی و حوزوی مورد توجه بوده است.

کتاب آستانه تجدد را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب را به دوستداران حوزهٔ علوم اجتماعی پیشنهاد می‌کنیم.

درباره داود فیرحی

«داود فیرحی» زادهٔ ۱۳۴۳ و درگذشتهٔ ۱۳۹۹، پژوهشگر علوم سیاسی و اندیشهٔ سیاسی اسلام بود. او مدرک دکترای علوم سیاسی خود را از دانشگاه تهران دریافت کرد. تحصیلات حوزوی داوود فیرحی تا سطح عالی بوده و دوره‌ای در گروه علوم سیاسی دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران به تدریس پرداخته است. او استاد میهمان دانشگاه «مفید» در قم بود و عضو شورای مرکزی مجمع مدرسین و محققین حوزهٔ علمیهٔ قم بود؛ همچنین درسگفتارهایی در موسسهٔ مطالعات سیاسی - اقتصادی «پرسش» برگزار کرد. رسالهٔ کارشناسی‌ارشد او با عنوان «اندیشهٔ سیاسی شیعه در دورهٔ قاجاریه» به اندیشهٔ سیاسی فقیهان مشهور شیعه در دورهٔ قاجار و مکاتب مهم فقهی - سیاسی مهم که در دورهٔ قاجاریه بسط یافته و در تحولاتی چون نهضت مشروطه و انقلاب اسلامی تأثیرگذار بودند، پرداخت. رسالهٔ دکترای او  که«دانش، قدرت و مشروعیت در اسلام» نام داشت، با الهام از روش‌شناسی «میشل فوکو» و هرمنوتیک «گادامر» تنظیم شده است. «آستانهٔ تجدد» (در شرح تنبیه الامه و تنزیه المله)، «فقه و سیاست در ایران معاصر»، «قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام»، «عاشورا؛ فساد و اصلاح»، «مفهوم قانون در ایران معاصر» و «دولت مدرن و بحران قانون» از جمله آثار این پژوهشگر سیاسی است.

این کتاب یا نویسنده چه جوایز و افتخاراتی کسب کرده است؟

کتاب «آستانهٔ تجدد» یک اثر شایستهٔ تقدیر در سی‌وچهارمین دورهٔ کتاب سال ۱۳۹۵ در حوزهٔ علوم اجتماعی بوده است.

بخشی از کتاب آستانه تجدد

«نسبت به عناوين اوليۀ مشتركه بين عموم اهالی، مانند امنيّت بر نفس[جان] و عرض[آبرو، شرف] و مال و مسكن و عدم تعرّض بدون سبب و تجسّس نكردن از خفايا[خلوت، حوز ه‌ی خصوصی افراد] و حبس[زندان، بازداشت] و نفی[تبعید، راندن] نكردن بی‌موجب و ممانعت نداشتن از اجتماعات مشروعه و نحو ذلك از آنچه بين العموم مشترك و مخصوص [به] فرقۀ خاصّی اختصاص ندارد، بطور عموم مجری شود؛ و در عناوين خاصّه هم بين مصاديق و افراد آن عنوان نسبت به عموم اهل مملكت بعد از دخول در آن عنوان، اصلا امتياز و تفاوتی در بين نباشد، مثلا مدّعی عليه وضيع[فرومایه] باشد يا شريف، جاهل باشد يا عالم، كافر باشد يا مسلم - ايّاً من كان[هر که باشد]- به محاكمه احضار، و قاتل و سارق[دزد] و زانی[زناکار] و شارب الخمر[شرا ب‌خوار] و راشی[رشوه‌دهنده] و مرتشی[رشوه‌خوار] و جائر[بیدادگر] در حكم، و مغتصب[غصب‌کننده] مقام[مناصب و پست‌های اداری و...] و غاصب اوقاف عامه و خاصه و اموال ايتام و غير ايتام و مفسد و مرتدّ و اشباه ذلك هر كه باشد، حكم شرعی صادر از حاكم شرع نافذ الحكومة بر او مجری گردد و تعطيل‌بردار نباشد. و احكام مخصوصه به خصوصِ مسلمين يا اهل ذمّه بدون تفاوت بين اشخاص هر يك از فريقين[دو فرقه، دو مذهب] اجرا يابد الی غير ذلك من العناوين المختلفة؛ اين است حقيقت مساوات و معنی تسويه.»