کتاب ویتگنشتاین
معرفی کتاب ویتگنشتاین
کتاب ویتگنشتاین نوشتهٔ سول کریپکی و ترجمهٔ کاوه لاجوردی است. نشر مرکز این کتاب را روانهٔ بازار کرده است. این اثر دربارهٔ قواعد و زبان خصوصی از منظر «لودویگ ویتگنشتاین» است.
درباره کتاب ویتگنشتاین
در یادداشتی به قلم کاوه لاجوردی گفته شده است که در اهمیت کتاب ویتگنشتاین بهدشواری بشود مبالغه کرد. کسی که چند دهه است از برجستهترین فیلسوفان نیمهٔ دوم قرن بیستم (و بلکه همهٔ آن قرن) محسوب میشود، دربارهٔ متنی از فیلسوفی نوشته است که چندین دهه است از برجستهترین فیلسوفان نیمهٔ اول قرن بیستم (و بلکه همهٔ قرنها) شمرده میشود. این کتاب نه کتابی داستانی و عامهپسند دربارهٔ تولد و مرگ و ثروت خانوادگی و غرایب رفتاری ویتگنشتاین که دربارهٔ یک استدلال محوری فلسفهٔ متأخر او است. این کتاب کتابی است فلسفی؛ نه کتابی دربارهٔ یک فیلسوف یا دربارهٔ فلسفه.
کتاب حاضر پس از مقدمه به بخشهای «پارادوکسِ ویتگنشتاینی» و «راهحل و استدلالِ "زبان خصوصی"» پرداخته است. این کتاب را سـول کریپکی، فیلسوف برجستهٔ معاصر، نوشته است. او بهتفصیل دربارهٔ تحلیل ویتگنشتاین از مفهوم پیروی از قاعده بحث میکند و خوانشی از استدلال مشهورِ «زبان خصوصی» را مطرح میکند. در این کتاب که از زمان انتشارش در ۱۹۸۲ همواره آن را از جهت روشنی بیان و عمق استدلالها ستودهاند، کریپکی از جمله به شباهتهای بحث ویتگنشتاین با استدلالهای شکاکانهٔ «بارکلی» و «هیوم» میپردازد. پینوشت کتاب نیز نظر ویتگنشتاین دربارهٔ مسئلهٔ اذهانِ دیگر را بررسی میکند.
لودویگ ویتگنشتاین در ۲۶ آوریل ۱۸۸۹ در وین اتریش به دنیا آمد و در ۲۹ آوریل ۱۹۵۱ در کمبریج در انگلستان درگذشت. او فیلسوف نامدار اتریشی قرن بیستم بود که بابهای زیادی را در فلسفهٔ ریاضی، فلسفهٔ زبان و فلسفهٔ ذهن گشود. کاوه لاجوردی، مترجم کتاب حاضر، در سال ۱۳۵۰ به دنیا آمد. او مترجم و پژوهشگر ایرانی در حوزهٔ فلسفه و منطق است. آثار او عمدتاً در حوزهٔ منطق و فلسفهٔ تحلیلی است. کتاب ویتگنشتاین نوشتهٔ سـول کریپکی را مبسوط، پرحوصله و بیاندازه بصیرتبخش دانستهاند.
خواندن کتاب ویتگنشتاین را به چه کسانی پیشنهاد میکنیم
خواندن این کتاب را به دوستداران علم فلسفه پیشنهاد میکنیم.
بخشهایی از کتاب ویتگنشتاین
«در ق ۲۰۱ ویتگنشتاین میگوید "پارادوکسِ ما این بود: هیچ روندی را نمیتوان با قاعدهای تعیین کرد، به این سبب که هر روندی را میتوان با آن قاعده مطابق ساخت." در این قسمتِ جستارِ حاضر، من به روشِ خودم تلاش خواهم کرد "پارادوکسِ" موردِ بحث را بپرورانم. این "پارادوکس" شاید مسألهٔ محوری پژوهشهای فلسفی باشد. حتی کسی که مناقشه میکند در آنچه ویتگنشتاین در خصوصِ "استدلالِ زبانِ خصوصی"، و فلسفههای ذهن و ریاضیات و منطق، از مسألهاش نتیجه میگیرد، همچنان میتواند خودِ مسأله را مساهمتی مهم در فلسفه بینگارد. این مسأله را میتوان شکلِ جدیدی از شکّاکیتِ فلسفی انگاشت.
به پیروی از ویتگنشتاین، مسأله را ابتدائاً در موردِ مثالی ریاضی میپرورانم، گرچه مسألهٔ شکّاکانهٔ مربوط در موردِ همهٔ کاربردهای بامعنای زبان موضوعیت دارد. من، مثلِ تقریباً همهٔ گویندگانِ زبانمان، واژهٔ "علاوه" و نمادِ "+" را برای دلالت بر تابعِ ریاضی معروفِ جمع بهکار میبرم. این تابع به ازای همهٔ زوجهای اعدادِ صحیحِ مثبت تعریف شده است. به واسطهٔ نمایشِ نمادی بیرونیام و نمایشِ ذهنی درونیام، قاعدهٔ جمع را "درک میکنم". برای "درکِ" من از این قاعده یک نکته حیاتی است. اگرچه من خودم در گذشته فقط تعدادی متناهی مجموع را محاسبه کردهام، این قاعده جوابِ مرا برای تعدادی نامحدود از مجموعهای جدید تعیین میکند که قبلاً هرگز بررسیشان نکردهام. همهٔ نکتهٔ این ایده که در یادگرفتنِ جمعکردنْ قاعدهای را درک میکنم این است: قصدهای قبلیام در خصوصِ جمع، جوابِ یگانهای برای تعدادی نامحدود از مواردِ جدید در آینده را تعیین میکند.
اجازه دهید فرض کنم که، برای مثال، "۵۷ + ۶۸" محاسبهای است که قبلاً هرگز انجام ندادهام. چون در گذشته ــ حتی در خلوتِ خودم، چه برسد به رفتارهای عموماً مشاهدهپذیرم ــ فقط تعدادی متناهی محاسبه انجام دادهام، چنین مثالی مطمئناً وجود دارد. در واقع، همان متناهیبودنْ تضمین میکند که مثالی هست که، در هر دو ورودیاش، از همهٔ محاسبههای قبلی فراتر میرود. در آنچه در پی میآید فرض خواهم کرد که "۵۷ + ۶۸" برای این مقصود هم بهکار میآید.
محاسبه را انجام میدهم و، البته، جوابِ "۱۲۵" را بهدست میآورم. مطمئن هستم ــ شاید بعد از بررسی کارم ــ که "۱۲۵" جوابِ درست است. این جوابْ درست است هم به این معنای حسابی که ۱۲۵ مجموعِ ۶۸ و ۵۷ است، و هم به این معنای فرازَبانی که "علاوه"، آنچنان که در گذشته قصد کرده بودهام این واژه را بهکار ببرم، بر تابعی دلالت میکند که، وقتی در موردِ اعدادی بهکار بسته شود که آنها را "۶۸" و "۵۷" نامیدهام، مقدارِ ۱۲۵ را نتیجه میدهد.»
حجم
۲۱۹٫۵ کیلوبایت
سال انتشار
۱۳۹۷
تعداد صفحهها
۱۸۴ صفحه
حجم
۲۱۹٫۵ کیلوبایت
سال انتشار
۱۳۹۷
تعداد صفحهها
۱۸۴ صفحه