کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ هرمنوتیک

کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ هرمنوتیک نوشته بیورن رمبرگ و کریستین گسدال است که با ترجمه مهدی محمدی منتشر شده است. این کتاب جلد نهم مجموعه دانشنامه فلسفه استنفورد است.

دانشنامه فلسفه استنفورد مجموعه‌ای کاربردی و راهی دقیق است برای ورود به مباحث مختلف فلسفه. دانشنامه فلسفه استنفورد در چندین جلد با موضوعات مختلف منتشر شده است. دانشنامه استنفورد، اثری کاربردی است برای کسانی که می‌خواهند برای اولین‌بار با فلسفه روبه‌رو شوند. این دانشنامه موضوعات متنوع را در بیست جلد، از زبان نویسندگان مختلف با دیدی فلسفه بررسی کرده است. موضوعاتی مانند پدیدار شناسی، روشنگری، تاریخ هستی، بدن آگاهی، احترام و...

درباره کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ هرمنوتیک

اصطلاح hermeneutics، شکل لاتینی‌شده کلمه یونانی hermeneutice، از آغاز سده هفدهم بخشی از زبان رایج بوده است.

اصطلاح هرمنوتیک هم فن و هم نظریه فهم و تفسیرِ بیان‌های زبانی و غیرزبانی را در بر می‌گیرد؛ در این میان فن، مرتبه‌اول است و نظریه، مرتبه‌دوم. پیشینه سنت هرمنوتیکی، به مثابه نظریه‌ای در باب تفسیر، به فلسفه یونان باستان برمی‌گردد. در سده‌های میانه و دوره نوزایی، هرمنوتیک به منزله شاخه بسیار مهمی از مطالعات مربوط به کتاب مقدس پدیدار می‌شود. بعدها مطالعه فرهنگ‌های باستانی و کلاسیک را نیز در بر می‌گیرد.

با پیدایی ایده‌باوری و رمانتیسم آلمانی وضعیت هرمنوتیک دستخوش تغییر می‌شود. هرمنوتیک فلسفی می‌شود. دیگر ابزار کمکی روش‌شناختی یا آموزشی‌ای برای رشته‌های دیگر شمرده نمی‌شود، بلکه بدل می‌شود به شرایط امکان ارتباطِ نمادی به‌خودی‌خود. پرسشِ «چگونه بخوانیم؟» جای خود را به این پرسش می‌دهد که «اساساً چگونه ارتباط برقرار می‌کنیم؟». این کتاب سعی دارد ابعاد مختلف هرمنوتیک را بررسی کند.

خواندن کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ هرمنوتیک را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان درک بیشتر و بهتر هرمنوتیک پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ هرمنوتیک

جامباتّیستا ویکو، نویسنده علم نو (۱۷۲۵) و برخاسته از سنتی بس متفاوت، یکی دیگر از شخصیت‌های محوری در شکل‌گیری هرمنوتیک مدرن اولیه است. حرف ویکو، که زبان به مخالفت با دکارت‌گرایی زمانه خویش گشوده بود، این بود که اندیشه همواره ریشه در بافتار فرهنگی خاصی دارد. این بافتار در تاریخ بسط می‌یابد و افزون بر این، ذاتاً به زبان عادی، که از مرحله شعر و اسطوره به مرحله‌های بعدی انتزاع نظری و واژگان فنی تکامل می‌یابد، پیوند خورده است. بدین سان فهم خویشتن همان فهم تبارنامه افق فکری خویش است. این امر فوریتی تازه به علوم تاریخی می‌بخشد؛ به‌علاوه، الگویی از حقیقت و عینیت فراپیش می‌نهد که با الگوهای پذیرفته‌شده در علوم طبیعی فرق می‌کند. تاریخ‌پژوه در برابر پهنه‌ای از موضوعات آرمانی‌شده‌ای که مستقل از ذهن تلقی می‌شوند قرار ندارد، بلکه دنیایی را می‌کاود که در بنیاد از آنِ خود اوست. هیچ جدایی روشنی میان دانشمند و موضوع دانشش نیست. فهم و خودفهمی ممکن نیست از هم جدا شوند. خودفهمی به گزاره‌های قانون‌مانند نمی‌انجامد، (بلکه) با تکیه بر ذکاوت و شعور متعارف، به سمت آنی که هستیم، به سمت مایی که به‌راستی در بافتار تاریخی خاصی از فهم و عمل زندگی می‌کنیم، روان است.

فیلسوف دیگری که بر مراحل اولیه هرمنوتیک مدرن تأثیر گذاشت بندیکت اسپینوزا بود. او در فصل هفتم رساله الهیاتی‌سیاسی (۱۶۷۰) می‌گوید برای فهم پیچیده‌ترین و سخت‌ترین بخش‌های کتاب مقدس باید افق تاریخی‌ای را که این متن‌ها در آن نگاشته شده‌اند و ذهنی را که این متن‌ها از آن تراوش کرده‌اند پیش چشم داشت. اسپینوزا مدعی است که بین فهم ما از طبیعت و فهم ما از کتاب مقدس شباهتی وجود دارد. در هر دو مورد، فهم ما از اجزا منوط به فهم ما از کل بزرگ‌تری است که آن نیز بر اساس اجزا قابل فهم است. در چشم‌اندازی وسیع‌تر، این دور هرمنوتیکی، این رفت و برگشت بین اجزا و کل متن، یکی از درون‌مایه‌های هرمنوتیکی مهم است. آنچه را به تور فهم بی‌واسطه نمی‌افتد می‌توان با کار واژه‌شناختی تفسیر کرد. (بدین سان) مطالعه تاریخ بدل می‌شود به ابزاری ضروری در فرایند گشودن معنا و کاربرد زبانی فروبسته.